Η ελληνική ΚΥΠ γνώριζε τα πάντα για την τουρκική εισβολή, αφού το κλιμάκιο της στην Κερύνεια παρακολουθούσε στενά τις κινήσεις του στρατού στα τουρκικά παράλια. Επικεφαλής του κλιμακίου ήταν ο τότε λοχαγός (σήμερα απόστρατος συνταγματάρχης του ελληνικού στρατού) Αλέξανδρος Σημαιοφορίδης, ο οποίος σε διάφορες συνεντεύξεις του έδωσε λεπτομέρειες για τις κινήσεις των Τούρκων.
Του Μιχάλη Μιχαήλ / Μέρος 1ο
Ωστόσο στην κατάθεση που έδωσε στην Εξεταστική των Πραγμάτων Επιτροπή της Ελληνικής Βουλής στις 22 Οκτωβρίου 1986, και δημοσιεύεται στον 8ο τόμο της έκδοσης των κοινοβουλίων Κύπρου και Ελλάδας με τις καταθέσεις των εμπλεκομένων, είναι συγκλονιστικές.
«Γνωρίζαμε και τι χρώμα σώβρακο φορούσαν οι Τούρκοι» είπε χαρακτηριστικά. Κι αυτό επιβεβαιώνεται από τα όσα ανέφερε στην κατάθεση του.
Στην κατάθεσή του παραθέτει πολλές πληροφορίες. Μία από τις σημαντικές πληροφορίες είναι ότι η Τουρκία ξεκίνησε προετοιμασίες για την εισβολή στην Κύπρο από τον Απρίλιο του 1974, όταν η χούντα οριστικοποίησε ότι θα πραγματοποιήσει πραξικόπημα στην Κύπρο. Πράγμα που δείχνει ότι οι Τούρκοι είχαν ασφαλείς πληροφορίες για τις προθέσεις και τις αποφάσεις της ελλαδικής χούντας.
Στο σημερινό σημείωμα και σε μερικά άλλα που θα ακολουθήσουν, θα δημοσιεύσουμε τα πιο βασικά σημεία της πολυσέλιδης κατάθεσης του Σημαιοφορίδη και θα παραθέσουμε όλο τον διάλογο που έγινε με τον Πρόεδρο και τα μέλη της επιτροπής.
Και μέσω αυτών καταδεικνύεται η προδοσία που συντελέστηκε και καμία δικαιολογία δεν μπορεί να καλύψει το έγκλημα που διαπράχθηκε σε βάρος της Κύπρου από τις ΝΑΤΟϊκές Εγγυήτριες δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Επικεφαλής του παραρτήματος στην Κερύνεια
Ο Αλέξανδρος Σημαιοφορίδης υπηρέτησε για 10 ολόκληρα χρόνια στην Κύπρο και ήταν επικεφαλής του παραρτήματος της ελληνικής πρεσβείας στην Κερύνεια.
Σκοπός και αποστολή αυτού του παραρτήματος, ανέφερε στην κατάθεσή του, «με τα μέσα που είχε και αυτό το λίγο προσωπικό που είχε ήταν να συλλέγουμε πληροφορίες για την Τουρκία. Χάρις, σ’ ένα μηχανισμό της υπηρεσίας όλα τα όμορα κράτη παρακολουθούνται από την υπηρεσία και είναι ενήμερη αυτή ανά πάσα στιγμή τι γίνεται στο γειτονικό κράτος.
Για να καλύψουμε το νότιο μέρος έπρεπε να γίνει κάποιο παράρτημα εκεί και το μόνο που μπορούσε να γίνει ήταν να συγκροτηθεί το παράρτημα».
Δεν γνώριζε για το πραξικόπημα
Η δουλειά του παραρτήματος ήταν να συλλέγει πληροφορίες από τα παράλια της Τουρκίας και όχι για το τι γινόταν στο εσωτερικό της Κύπρου. Αυτό ήταν δουλειά άλλων.
Όπως αναφέρει, την ημέρα του πραξικοπήματος «άφησα το παιδί στο σχολείο όπως γινόταν κάθε μέρα και πέρασα από την αγορά. Η ώρα πρέπει να ήταν 8 με 9 και ακούσαμε από το ραδιόφωνο ότι κάτι παράξενο να συμβαίνει.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Το κυπριακό ραδιόφωνο;
ΜΑΡΤΥΣ: Ναι, το ΡΙΚ. Βέβαια η ατμόσφαιρα ήταν βαριά και σύννεφα πολλά, μαύρα. Πολλά, συνεζητούντο ύστερα από την επιστολή του Γκιζίκη και την απάντηση του Μακαρίου και υπήρχε μια ανησυχία. Τόσο
με συναδέλφους που συζητούσα κανένας δεν ήξερε την έκβαση, πού θα καταλήξει. Ο κόσμος χαμένος όσο και οι μονάδες. Αυτά ακούγοντας από το ραδιόφωνο έσπευσα και πήγα στο παράρτημα της πρεσβείας και προσπάθησα να επικοινωνήσω με την προϊσταμένη μου αρχή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρίστος Μπασαγιάννης): Ποια ήταν η προϊστάμενη σας αρχή, κύριε Σημαιοφορίδη;
ΜΑΡΤΥΣ: Στη Λευκωσία, στη Πρεσβεία, μέσα.
Το κτίριο της προϊστάμενης μου αρχής ήταν ακριβώς πίσω από το Προεδρικό. Παλιότερα οι Άγγλοι είχαν εκεί το Κυβερνείο και στο πίσω μέρος υπήρχαν καμμιά 50ριά κτήρια για το προσωπικό του Κυβερνείου. Του Κυβερνείου, όπως θα λέγαμε του Προεδρείου.
Σ’ ένα απ’ αυτά τα κτίρια στεγαζόταν και η δική μας προϊστάμενη Υπηρεσία, Είχε και άλλα δύο.
Προσπάθησα να πληροφορηθώ τί γίνεται και μου λέει ο Συνταγματάρχης τότε και νυν απόστρατος ταξίαρχος Ρουσσέτος Σιγάλας: «Δεν ξέρω τίποτε και βάλλεται και το δικό μου κτήριο εδώ από σφαίρες. Και όντως το κτίριο απ’ έξω ήταν γεμάτο από σφαίρες, όπως διαπίστωσα μετά, όταν πήγα και το είδα. Το προσωπικό εργαζόταν μέσα. Ήταν περίπου 15 άτομα. Δεν ήξερε τίποτε να μου πει. Ότι ακούγαμε και μαθαίναμε από το ραδιόφωνο.
Το απόγευμα πάλι προσπάθησα να μάθω τι να κάνω τι γραμμή να τηρήσω; Να κάνω καμιά ενέργεια; Και μου είπε: «Δεν έχω καμιά διαταγή. Δεν ξέρω τίποτε, είμαι κλεισμένος μέσα. Μονάδες περνούν.
Γιατί, δίπλα στα ίδια κτίρια, ήταν και ένα στρατόπεδο, ήταν ένα τάγμα της Εθνοφρουράς. Έμπαινε κι έβγαινε κόσμος. Και μου είπε: «Δεν ξέρω τίποτε».
Δηλαδή, η υπηρεσία δεν είχε ενημερωθεί για το πραξικόπημα.
Και αυτό φαίνεται και από το κτίριο. Μπορούσαν να σκοτωθούν και άνθρωποι. Γιατί είναι στο ίδιο ύψος, πίσω από μια χαράδρα και είναι απέναντι τα κτίρια. Από το Προεδρικό εβάλλοντο και οι σφαίρες κτυπούσαν τα παράθυρα και την πρόσοψη του κτηρίου.
Στην Κυρήνεια υπήρχαν κάτι αντιστάσεις μέχρι το απόγευμα.
Ένας μάλιστα ανέβηκε σ’ ένα τζαμί, ο Ζελώνης, μ’ ένα πολυβόλο.
Αυτές οι μικροαντιστάσεις το απόγευμα γύρο στις 4.00-5.00 είχαν αρθεί. Έτσι τέλειωσε το πραξικόπημα.
Η ΚΥΠ δεν είχε πληροφορίες για πραξικόπημα
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με συγχωρείται. Είπατε αρκετά πράγματα για το παιδί σας, για το σχολείο, για την αγορά, κ.λ.π., αλλά σε εκείνο που σας ερώτησα εγώ δεν απαντήσατε. Πληροφορίες για το πραξικόπημα η Κ.Υ.Π. είχε πριν;
ΜΑΡΤΥΣ: Όχι.. Απ’ ό,τι ξέρω εγώ, όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ούτε εσείς;
ΜΑΡΤΥΣ: Όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ούτε και το προϊστάμενό σας κλιμάκιο;
ΜΑΡΤΥΣ: Δεν με ενημέρωσε κανένας. Θα μου το έλεγε τουλάχιστον συγκεκαλυμμένα, αν δεν μου τα έλεγε με όλες τις λεπτομέρειες. Κάπως θα με ενημέρωνε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν είχατε, λοιπόν.
ΜΑΡΤΥΣ: Όχι.
Η δύναμη του στρατού στις τουρκικές ακτές
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για την τουρκική απόβαση, πότε αρχίσατε να έχετε πληροφορίες εις την Κ.Υ.Π και μάλιστα το κλιμάκιο Κυρηνείας;
ΜΑΡΤΥΣ: Η αποστολή η δική μας ήταν το 6ο σώμα με την 39 μεραρχία, βασικά, αλλά και κάθε άλλος στόχος που ήταν εκεί και η αποβατική του μονάδα που είχε σαν έδρα της την Μερσίνη με 2 τάγματα πεζοναυτών, τουτέστιν 1 σύνταγμα. Αυτά ήταν μονίμως εκεί. Η 39η μεραρχία στην Αλεξανδρέττα και το 6ο σώμα στρατού στα Άδανα. Το 6ο σώμα είχε και την 5η τεθωρακισμένη ταξιαρχία, η οποία ήταν προσανατολισμένη στα σύνορα. Η 39η μεραρχία ήταν εκτός ΝΑΤΟ. Ήταν εθνικός στρατός αποδεσμευμένος από το ΝΑΤΟ και είχε συγκροτηθεί μετά την έναρξη του κυπριακού το 1964 και ήταν προσανατολισμένη για την Κύπρο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μετά την έναρξη?
ΜΑΡΤΥΣ: Από το 1964 που άρχισε το Κυπριακό.
Ήταν εκτός ΝΑΤΟ. Ξεχωριστές ασκήσεις, ξεχωριστές διαταγές, ξεχωριστές εντολές. Και ήταν, όπως είπα, αποδεσμευμένη. Αυτή κάθε χρόνο έκανε μία αποβατική άσκηση. Είχε 3 συντάγματα, το Ισλασιγιέ, στο Οσμανιγιέ και στο Μαράς. Κάθε καλοκαίρι, Σεπτέμβρη μήνα, κατέβαζε ένα σύνταγμα, συγκροτούσε μία ταξιαρχία με τα όπλα υποστήριξης και έκανε μία αποβατική άσκηση από τη Μερσίνη προς την πλευρά της Αντιόχειας. Είχε σαν στόχο την Κύπρο. Επομένως, κάθε 3 χρόνια σε ένα σύνταγμα, ερχόταν η σειρά του να κάνει αποβατική άσκηση.
Παρακολουθούσαμε επί 5 χρόνια όλες τις κινήσεις της μεραρχίας και ξέραμε πολλές λεπτομέρειες.
Είχαμε και το αεροδρόμιο της Αττάλειας. Αυτό ήταν ένα πολεμικό αεροδρόμιο, το οποίο σε ασκήσεις οποιοσδήποτε εχρησιμοποιείτο και λειτουργούσε και θα ετίθετο σε πλήρη λειτουργία, όταν θα χρειαζόταν για το κυπριακό.
Και είπαμε ότι οι αποβατικές μονάδες οι οποίες έδρευαν στη Μερσίνα,
Ναυτικό, αεροπορία, στρατός ήταν προσανατολισμένες για την Κύπρο.
Αποβατικές ασκήσεις από τον Απρίλιο
Πέντε χρόνια εγώ που τα παρακολουθούσα αυτά, ήξερα όλες τις λεπτομέρειες των μονάδων. Από το 1964 [1], αν θυμάμαι καλά τον Απρίλιο, κατεβάζει ένα σύνταγμα, το 14, κάνει μια βδομάδα ασκήσεις και το ανεβάζει επάνω. Παράξενο. Μετά την άλλη βδομάδα το άλλο σύνταγμα το 49 και τελευταίο το 50. Αυτές τις ασκήσεις που έκανε κάθε χρόνο έκαναν όλα τα συντάγματα της μεραρχίας.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ: Το 64 ή 74;
ΜΑΡΤΥΣ: Το 1974. Επομένως κάτι άλλαζε. Στη συνέχεια άρχισαν να πετάνε αεροπλάνα με σμήναρχο, αντισμήναρχο, επισμηναγό ενώ οι εκπαιδευτικές ασκήσεις συνήθως γίνονται με μικρούς αξιωματικούς για εκπαίδευση.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΛΝΝΗΣ : Ποιο μήνα;
ΜΑΡΤΥΣ: Αυτά γίνονται μεταξύ Απριλίου, συνήθως Μάιο και αρχάς Ιουνίου.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ: Πού το ξέρατε ότι ήταν σμήναρχοι και επισμηναγοί; Μαρτυρείτε ενώπιον της επιτροπής κάτι το οποίο είναι σοβαρό. Πώς το ξέρετε;
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ: Το ακούγατε από τους ασυρμάτους;
ΜΑΡΤΥΣ: Διότι κάθε πιλότος λέει ποιος είναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή από τον αριθμό των αεροπλάνων που πετούσαν καταλαβαίνατε ότι ήταν σμήναρχος επικεφαλής ή από πληροφορίες;
ΜΑΡΤΥΣ: Ο ίδιος ο πιλότος λέει την ιδιότητά του.
Η συνέχεια το ερχόμενο Σάββατο.
[1] Εκ παραδρομής αναφέρει 1964 αντί 1974, κάτι που διορθώνει λίγο πιο κάτω.
Aκολουθήστε μας στο Google News
