Η δίκη του προλετάριου ποιητού Τεύκρου Ανθία
Μέρος 2ο
Επιμέλεια: Μιχάλης Μιχαήλ
Αρχίζουμε από σήμερα τη δημοσίευση των δημοσιευμάτων που αφορούν τη δίκη του μεγάλου ποιητή Τεύκρου Ανθία, όπως δημοσιεύθηκαν στην εβδομαδιαία εθνικο-αγροτική εφημερίδα «Πάφος».
Διαβάστε επίσης:
Ιστορικές διαδρομές: «Η Δίκη του προλετάριου ποιητού Τεύκρου Ανθία»
Τα δημοσιεύματα με τον τίτλο «Η δίκη του προλετάριου ποιητού Τεύκρου Ανθία» δημοσιεύθηκαν σε δύο εκδόσεις της εφημερίδας, στις 31 Μαρτίου και στις 7 Απριλίου 1931, και κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος των σελίδων της εφημερίδας.
Το πρώτο δημοσίευμα εμφανίστηκε στο κάτω μέρος της πρώτης σελίδας της εφημερίδας¹.
Ο Ανθίας κατηγορούμενος ως μέλος του Κ.Κ.Κ.
Στην εισαγωγή του δημοσιεύματος διαβάζουμε ότι την Τρίτη 24 Μαρτίου ξεκίνησε η δίκη του Ανθία ενώπιον του πλήρους Πταισματοδικείου Πάφου. Δικαστές ήταν οι Γκρην και Δερβίς (δεν αναφέρονται επίθετα): «Η δίκη του ποιητού Τεύκρου Ανθία εκ Κοντέας και νυν εν Κτήματι², κατηγορούμενου επί το ότι κατά τα έτη 1931 και 1932 ήτο μέλος παρανόμου συνδέσμου, δηλαδή του “Κομμουνιστικού Κόμματος της Κύπρου”, κατά παράβασιν των άρθρων 57 και 61 του Κυπριακού Ποινικού Νόμου».
Η εφημερίδα μάς πληροφορεί ότι «ο κατηγορούμενος ηρνήθη την ενοχήν του».
Το κατηγορητήριο από τον Γενικό Εισαγγελέα
Απαγγέλλοντας το κατηγορητήριο, ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε ότι «συμφώνως με τον Κυπριακόν Ποινικόν Νόμον δεν επιτρέπεται κανείς να αποτελή μέλος παράνομου Συνδέσμου. Εις την παρούσαν υπόθεσιν θα αποδείξω δύο τινά: α) ότι το Κομμουνιστικόν Κόμμα αποτελεί “παράνομον σύνδεσμον” και πρέπει να παύση να υφίσταται και β) ότι ο κατηγορούμενος υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Συμφώνως με τον ποινικόν νόμον, οιονδήποτε πρόσωπον συνδέεται με “παράνομον σύνδεσμον” παραβιάζει τον νόμον και παρανομεί.
Εκτός του Κ.Κ.Κ. υπάρχει και μια άλλη παράνομος οργάνωσις εν Κύπρω, ο Σύνδεσμος της εργατικής βοηθείας, ο οποίος αποβλέπει εις την παροχήν βοηθείας εις παρανομούντας εργάτας, λ.χ. πληρώνει δικηγόρους διά να υπερασπισθούν τους Κομμουνιστάς.
Διά μαρτυρίας θα αποδείξω τον ισχυρισμόν μου. Θα καλέσω κάποιον Χουλουσήν, ο οποίος υπήρξε μέλος της Κεντρικής Κομμουνιστικής Επιτροπείας, ο οποίος θα σας πη κάτι σχετιζόμενον με τους σκοπούς του Κόμματος.
Θα παρουσιάσω τους κανονισμούς του Κυπριακού Κομμουνιστικού Κόμματος, εκ των οποίων ο εις αποβλέπει εις την ίδρυσιν κομμουνιστικής δημοκρατίας εν Κύπρω, ο δεύτερος εις την κατάργησιν της Βρετανικής διακυβερνήσεως εν Κύπρω και εις συνεχή προσπάθειαν προς κατάρριψιν της Αγγλικής διακυβερνήσεως. Θεωρεί ως νόμιμον την γενική απεργίαν, αν και αύτη εν Αγγλία θεωρείται ως παράνομος.
Εν ολίγοις, οι σκοποί του Κ.Κ.Κ. είναι παράνομοι. Τελευταίως το Κομμουνιστικόν Κόμμα επλήρωσεν δικηγόρον όστις ανέλαβε την υπεράσπισιν κάποιου Ζίγκα, όστις ήτο κομμουνιστής και κατεδικάσθη εις ενός έτους φυλάκισιν. Ο κατηγορούμενος έκαμεν έφεσιν και ο δικηγόρος του ήτο με την εντύπωσιν ότι ο πελάτης του θα απηλλάττετο αλλά και το Εφετείον εύρεν ότι ο Κομμουνισμός είναι κάτι παράνομον και τον έστειλεν στην φυλακήν. Θα φέρω μαρτυρίαν να υποδείξω ότι είναι εις εκ των δραστηριότερων παραγόντων της κομμουνιστικής προπαγάνδας εν Κύπρω. Ομιλεί κομμουνιστικώς και ονομάζει τον εαύτον του κομμουνιστήν.
Κατά την 23.10.1931 κατά τα ταραχάς παρότρυνε το Κ. Κόμμα να κάμη έφοδον εναντίον της Αστυνομίας. Μετά τας ταραχάς ενετοπίσθη εις την Κοντέαν δυνάμει του περί Αμύνης διατάγματος, αλλά και εκεί εγένοντο παράπονα εναντίον του και ηναγκάσθημεν να τον απομακρύνωμεν, κατόπιν περιωρίσθη εις τας φυλακάς συμφώνως του διατάγματος Αμύνης και κατόπιν εντοπίσθη εις Ανδρολίκουν.
Εκεί εδημιούγει ταραχάς και ηναγκάσθη ο Μουχτάρης και η χωριτική επιτροπεία να ζητήσουν την απομάκρυνσίν του. Συνελήφθη και πάλιν και προσήχθη εις το Δικαστήριον. Θα ζητήσω δε σήμερον από τας εντιμότητάς σας να τον βάλουν εις το μέρος που του αρμόζει, δηλαδή εις την φυλακήν.
Εκτός της μαρτυρίας, θα προσαγάγω και πλήθος επιστολών του κατηγορουμένου, ο οποίος φαίνεται ότι ηγάπα πολύ την αλληλογραφίαν.
Μεταξύ των προσώπων ο κατηγορούμενος ήρχετο εις αλληλογραφίαν ήσαν και οι διάσημοι Κομμουνισταία Κόνωνας και Κουλουράς. Η αλληλογραφία του με τα πρόσωπα αυτά είναι αυτοχρήμα επαναστατική. Επίσης θα προσαχθή η αλληλογραφία του με κάποιον Τιμόθεον από την Μόσχαν, στην οποία καυχάται ότι έσπειρε τον σπόρον της επαναστάσεως στο μέρος εις το οποίον ενετοπίσθη και λέγει ότι ελπίζει εντός ολίγου να φυλακισθή.
Εν τέλει, θα παρουσιάσω σειράν διαμαρτυριών προς την Α. Εξοχότητα τον Κυβερνήτην και τον Αρχιαστυνόμον. Εις τον Αρχιαστυνόμον διαμαρτύρεται διότι οι αστυνομικοί μεταχειρίζονται τους κομμουνιστάς ως κακούργους, ενώ αυτοί αποβλέπουν παρά μόνον σκοπούς επαναστατικούς. Είναι περίεργον ενώ οι κομμουνισταί απειλούν τον λαιμόν των άλλων, οι ίδιοι θέλουν από την Κυβέρνησιν να τους περιποιήται.
Νομίζω ότι πολύ απατώνται εις τας απόψεις των. Εις τας επιστολάς που ο κατηγορούμενος χαρακτηρίζει εαυτόν ως κομμουνιστήν, διαμαρτύρεται εις τον Κυβερνήτην διότι ούτος θέλει να περιορίση τας επαναστατικάς ενεργείας του και εισηγείται ότι ο Κυβερνήτης δεν πρέπει να κάμη τούτο. Γράφει προς αυτόν ότι θα φροντίση να εγείρη το μίσος και την λύσσαν κατά της Κυβερνήσεως. Επίσης χαρακτηρίζει εαυτόν ως μορφωμένον κομμουνιστήν. Η κατηγορία κατά του κατηγορουμένου είναι ότι από το 1931 μέχρι σήμερον αποτελεί μέλος παράνομου συνδέσμου. Εις ερώτησιν του προέδρου του δικαστηρίου τι ηλικίαν έχει ο κατηγορούμενος, εδόθη η απάντησις ότι είναι 29 ετών».
Οι μάρτυρες κατηγορίας
Μετά την απαγγελία των κατηγοριών από τον Γενικό Εισαγγελέα, ξεκίνησε η παρέλαση των μαρτύρων, που στα δημοσιεύματα της εφημερίδας παρουσιάζονται με το όνομά τους ή με τα αρχικά τους, όπως π.χ. Νέαρχος Χριστοφή, Χ.Χ., Γιαννακός Αντωνίου κλ.π.
Άλλο χαρακτηριστικό σημείο είναι ότι κλήθηκαν μάρτυρες τόσο από τη Λευκωσία όσο και από τη γενέτειρα του Ανθία, την Κοντέα, αλλά και από την Αμμόχωστο.
Μερικές επισημάνσεις
Μέσα από την απαγγελία του Γενικού Εισαγγελέα της αποικιοκρατίας τεκμηριώνονται όλα όσα κατά καιρούς έχουν γραφτεί ή έχουν δημοσιοποιηθεί σχετικά με τις διώξεις που υπέστη το Κ.Κ.Κ.
Και αποτελούν απάντηση σε όσους επιχειρούν με διάφορους τρόπους να περάσουν μηνύματα αμφισβήτησης της αντιαποικιακής δράσης του Κ.Κ.Κ. ή να το κατηγορήσουν ως αντεθνικό, επειδή δεν υποστήριζε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Και πρέπει να σημειωθεί πως οι Βρετανοί ουδέποτε δίωξαν με τόση μανία πολιτικό σχήμα στην Κύπρο πλην του Κ.Κ.Κ. και αργότερα του ΑΚΕΛ. Κι αυτό γινόταν πάντοτε σε συνεργασία με τη Δεξιά, η οποία είχε προνομιακή μεταχείριση από την αποικιακή κυβέρνηση.
β) Οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν εναντίον του Τ. Ανθία, ότι είναι μέλος του παράνομου συνδέσμου και ως εκ τούτου παρανομεί, επίσης είναι ενδεικτικό του πώς οι Βρετανοί συμπεριφέρονταν στο Κ.Κ.Κ.
γ) Το τρίτο που οφείλουμε να επισημάνουμε είναι ότι επί Αγγλοκρατίας ήταν απαγορευμένες οι γενικές απεργίες, κάτι το οποίο έσπασαν οι κομμουνιστές.
δ) Αποκαλύπτει επίσης το σύστημα αλληλεγγύης μεταξύ των κομμουνιστών με το διορισμό δικηγόρων για όσα από τα μέλη του Κ.Κ. διώκονταν και δικάζονταν.
ε) Η παρακολούθηση των κομμουνιστών ήταν στην ημερήσια διάταξη, σύμφωνα με την ομολογία του Γενικού Εισαγγελέα, ενώ και οι διορισμένες από τους Βρετανούς τοπικές Αρχές (κοινοτάρχες και κοινοτικά συμβούλια) ουσιαστικά παρακολουθούσαν τους κομμουνιστές και ενημέρωναν τις Αρχές για τις κινήσεις τους. Οι Αρχές μάλιστα παρακολουθούσαν μέχρι και την αλληλογραφία των σεσημασμένων κομμουνιστών.
ζ) Οι Βρετανοί είχαν εφαρμόσει το μέτρο του λεγόμενου εντοπισμού για τους κομμουνιστές. Ο εντοπισμός δεν ήταν τίποτε άλλο από μια μορφή εσωτερικής εξορίας. Δηλαδή έπαιρναν έναν κομμουνιστή που δρούσε π.χ. στη Λευκωσία και τον έστελναν σε ένα απομακρυσμένο χωριό, ιδιαίτερα της Πάφου, όπου τον είχαν περιορισμένο στο χωριό εκείνο. «Εκεί εδημιούγει ταραχάς και ηναγκάσθη ο Μουχτάρης και η χωριτική επιτροπεία να ζητήσουν την απομάκρυνσίν του», ανέφερε συγκεκριμένα για τον Ανθία ο Γενικός Εισαγγελέας.
η) Από τις αναφορές του Γενικού Εισαγγελέα εξάγεται κι ένα άλλο συμπέρασμα. Ότι τελικά αυτή η ενέργειά τους ήταν λάθος, διότι στο τέλος οι κομμουνιστές έκαναν πολιτική και ιδεολογική δουλειά ανάμεσα στους κατοίκους των χωριών όπου εντοπίζονταν από τις βρετανικές Αρχές. Κι αυτός ήταν ένας από τους πολλούς λόγους που οι ιδέες της Αριστεράς εξαπλώθηκαν και στο πιο απομακρυσμένο χωριό της Κύπρου.
Στο επόμενο σημείωμά μας θα παραθέσουμε τις καταθέσεις ενώπιον του δικαστηρίου της Πάφου των μαρτύρων τους οποίους κάλεσαν οι βρετανικές αστυνομικές Αρχές για να μαρτυρήσουν κυρίως εναντίον του Τεύκρου Ανθία.
———————————————–
¹Διατηρούμε τη γλώσσα και την ορθογραφία των πρωτότυπων κειμένων.
²Κτήμα ονομαζόταν η σημερινή πόλη της Πάφου. Όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο σημείωμά μας, ο Τ. Ανθίας είχε εντοπιστεί από τις βρετανικές αρχές στο χωριό Αντρολύκου της επαρχίας Πάφου.
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy