Του Μιχάλη Μιχαήλ
Μέρος 16ο
Οι σχέσεις ανάμεσα στον Γρίβα και την ελληνική κυβέρνηση ολοένα και χειροτέρευαν, έχοντας αρνητικό αντίκτυπο και στην Κύπρο.
Η ελληνική κυβέρνηση καλούσε τον Γρίβα να σεβαστεί το κύρος του ενώ την ίδια ώρα η ηγεσία του στρατού ανακάλεσε τον υπασπιστή του Γρίβα, όπως είδαμε στο προηγούμενο σημείωμα της σειράς.
Ταυτόχρονα αγωνιστές της ΕΟΚΑ αποφάσισαν να μεσολαβήσουν στον Γρίβα για εκτόνωση της κατάστασης, ενώ ο Μακάριος έστειλε στην Αθήνα τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων, Αντώνη Γεωργιάδη, ο οποίος διετέλεσε για ένα διάστημα και υπασπιστής του Γρίβα την περίοδο της ΕΟΚΑ, να τον συναντήσει και να του δώσει εξηγήσεις.
Ο Μακάριος είχε διευκρινίσει ότι η αποστολή των πρώην αγωνιστών της ΕΟΚΑ δεν έγινε με δική του παραίνεση και ότι η ομάδα ενήργησε μόνη της.
Ο Γιωρκάτζης διαψεύδει τα περί παραίτησης
Στο μεταξύ, σύμφωνα με την αθηναϊκή «Ελευθερία», ο Γιωρκάτζης δήλωσε στην ελληνική πρωτεύουσα ότι οι πληροφορίες περί παραίτησης υπουργών που προέρχονταν από την ΕΟΚΑ σε περίπτωση που δεν τα έβρισκαν ο Μακάριος και ο Γρίβας, δεν είναι ακριβής.
Η εφημερίδα ωστόσο επέμεινε ότι οι πληροφορίες της, που προέρχονταν από τη Λευκωσία εξακολουθούν να ισχύουν[1].
Παρόμοια δήλωση, ότι δηλαδή δεν υφίσταται θέμα παραίτησης υπουργών έκανε και ο Μακάριος, σύμφωνα με την εφημερίδα «Έθνος» της Κύπρου της 19ης Ιουλίου 1959.
Άγνωστο το αποτέλεσμα της συνάντηση Γρίβα – Γεωργιάδη
Η συνάντηση του μεταβατικού Υπουργού Συγκοινωνιών Αντώνη Γεωργιάδη με τον Γρίβα έγινε στις 16 Ιουλίου 1959 στο Πόρτο Χέλι, όπου ο Γρίβας παραθέριζε και συνέγραφε τα απομνημονεύματα του.
Σύμφωνα με τον ελληνικό και κυπριακό τύπο, η συνάντηση ήταν μακρά και ο Γεωργιάδης, σύμφωνα με το «Βήμα», ενημέρωσε τον Γρίβα για όλη την κατάσταση που επικρατούσε στην Κύπρο καθώς και για την πορεία των διαφόρων ζητημάτων που συζητούνταν προκειμένου να συμπληρωθούν οι συμφωνίες για την ανεξαρτησία, όπως το ζήτημα των βρετανικών βάσεων, το θέμα των Δήμων κι άλλα συναφή και για τα οποία αντιμετωπίζονταν δυσχέρειες είτε λόγω εμμονής των Βρετανών, είτε λόγω αξιώσεων της τουρκικής πλευράς. Ενημέρωσε επίσης τον Γρίβα για την συνέντευξη που έδωσε ο Μακάριος στην καναδή δημοσιογράφο Γκρίμπεγκ και τα όσα ψευδώς, όπως του ανέφερε, απέδωσε στον Μακάριο[2].
Το κυπριακό «Έθνος», της ίδιας ημερομηνίας συμπλήρωνε ότι «Τι διεμείφθη κατά τη συνάντησιν ταύτιν δεν εγνώσθη. Δύναται όμως να θεωρηθεί βέβαιον ότι ο κ. Γεωργιάδης ενημέρωσεν τον Στρατηγόν Γρίβαν επί της όλης καταστάσεως εν Κύπρω…»
Στις 19 Ιουλίου το «Έθνος» έγραφε ότι με την επιστροφή του Αντώνη Γεωργιάδη από την Αθήνα, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του με τον Μακάριο. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά την άφιξη του στη Λευκωσία, στις 8 το βράδυ.
Αναφέρεται ότι ο Γεωργιάδης μετά τη μακρά συνάντηση του με τον Μακάριο, διέψευσε ότι μετέβη στην Αθήνα ως μεσολαβητής. «Μετέβην εις Αθήνας δι’ ιδιωτικούς λόγους. Έσχον συνάντησιν μετά του Αρχηγού την παρελθούσα Τετάρτην και Πέμπτην. Εκ των συνομιλιών τα οποίας είχον μετά του Διγενή, διεπίστωσα ότι ουδεμία ψυχρότης υφίσταται μεταξύ του Αρχηγού Διγενή και του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και ότι ουδέποτε υπήρξε τοιαύτη», ανέφερε ο υπουργός.
Ερωτηθείς αν μετέφερε οποιοδήποτε μήνυμα του Μακαρίου προς τον Γρίβα, απέφυγε να απαντήσει.
Επίσης, ο Μακάριος απέφυγε να προβεί σε δηλώσεις μετά τη συνάντηση.
Η συνάντηση του Γρίβα με την ομάδα της ΕΟΚΑ
Στις 20 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε η συνάντηση του Γρίβα με την ομάδα της ΕΟΚΑ που μετέβη στην Αθήνα με στόχο να τον συναντήσει.
Όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο σημείωμα, η επιτροπή απαρτιζόταν από τους Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, Παύλο Παυλάκη, Φώτη Παπαφώτη, Άντη Σωτηριάδη, Γιαννάκη Δρουσιώτη και Κώστα Χριστοδουλίδη[3].
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ο Γρίβας υποδέχθηκε τους πρώην αγωνιστές κλαίγοντας και αμέσως ξεκίνησαν οι συνομιλίες τους. Στις 11 τα μεσάνυκτα ο Γρίβας με τη σύζυγο του και την αντιπροσωπεία δείπνησαν σε εξοχικό κέντρο. Εκεί ο Γρίβας ζήτησε πληροφορίες για την κατάσταση στην Κύπρο και όπως αναφέρεται, οι συνομιλίες τους συνεχίστηκαν για τρεις ώρες την επομένη το πρωί, αλλά δεν ανακοινώθηκε οτιδήποτε για το αποτέλεσμα των συνομιλιών.
Ο Γρίβας ερωτηθείς από δημοσιογράφους είπε ότι συζήτησαν αρκετά ζητήματα που αφορούν την Κύπρο αλλά δεν μπορεί να πει κάτι συγκεκριμένο για πολλούς και διάφορους λόγους.
Ο Γιωρκάτζης από την πλευρά του, ερωτηθείς εάν είναι αισιόδοξος ύστερα από τη συνάντηση με τον Γρίβα, απάντησε ότι αναχωρεί ικανοποιημένος από τη συνάντηση.
Συνάντηση Μακαρίου με την αντιπροσωπεία της ΕΟΚΑ
Τα μεσάνυκτα της 22ας Ιουλίου 1959 έφτασε στην Κύπρο η αντιπροσωπεία των αγωνιστών της ΕΟΚΑ και στη συνέχεια είχε συνάντηση με τον Μακάριο. Σημειωτέον ότι ο Φώτης Παπαφώτης παρέμεινε στην Αθήνα και είχε ιδιαίτερη συνάντηση με τον Γρίβα τις επόμενες μέρες. Τόσο κατά την άφιξη τους στην Κύπρο όσο και μετά τη συνάντηση τους με το αρχιεπίσκοπο, αρνήθηκαν να προβούν σε δηλώσεις επί της ουσίας της συνάντησης τους με τον Γρίβα.
Όπως σημειώνει και πάλι το «Έθνος», παρά το γεγονός ότι οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων ήταν καταιγιστικές, οι πέντε αρνήθηκαν να αποκαλύψουν οτιδήποτε. Ως απάντηση στις ερωτήσεις κυριαρχούσε το «ουδέν σχόλιον».
Προσπάθεια επίρριψης ευθύνης στο ΑΚΕΛ
Στη συγκεκριμένη έκδοση του «Έθνους» υπάρχει ως κύριο θέμα στην πρώτη σελίδα, ένα κείμενο του ανταποκριτή της εφημερίδας από την Αθήνα, ο οποίος επικαλείται ελληνικές πηγές που γνωρίζουν τις καταστάσεις και βεβαιώνουν ότι δεν υφίσταται καμία διαφωνία μεταξύ του Μακαρίου και του Γρίβα. Ανάμεσα σ’ άλλα η ανταπόκριση ανέφερε ότι οι διαφορές είναι φανταστικές και δεν επιτρέπεται να αδυνατίσουν το Ελληνοκυπριακό μέτωπο, του οποίου οι δύο ακρογωνιαίοι λίθοι είναι ο Μακάριος και ο Γρίβας.
Και πρόσθετε το κείμενο: «Καλώς ή κακώς, προστίθετο, οι Έλληνες της Κύπρου έχουν να αντιμετωπίσουν σοβαρώτατας δυσχερείας κατά το παρόν στάδιον της οργανώσεως της νέας Δημοκρατίας, είτε αι δυσχέρειαι αύται πηγάζουν εκ της τέως κρατούσης Δυνάμεως είτε εκ της Τουρκικής Κοινότητος, είτε εκ του ΑΚΕΛ».
Ο Γρίβας ζητά μέτρα κατά του ΑΚΕΛ
Πάντως ο Γρίβας, παρά τα όσα συνέβαιναν, δεν ξεχνούσε τον παλιό του εαυτό. Σύμφωνα με ιδιαίτερες πληροφορίες του κυπριακού «Έθνους», «εγνώσθη ότι ο στρατηγός Γρίβας εμμένει σταθερώς εις τα αρχάς του περί απομονώσεως του εν Κύπρω κομμουνιστικού κόμματος, το οποίον οργανούται και εξοπλίζεται υπό των αγγλικών αρχών της νήσου ως και περί του καταρτισμού του νέου Συντάγματος της Κύπρου μη παρεκκλίνοντος εις το ελάχιστον από τα συμφωνηθέντα μεταξύ αυτού και του αρχιεπισκόπου Μακαρίου»[4].
Στις 18 Ιουλίου 1959, ο ανταποκριτής της «Χαραυγής» στο Λονδίνο αναφερόταν σε δημοσίευμα των «Τάιμς» όπου αναφερόταν σε άρθρο της ότι «ο στρατηγός Γρίβας θέλει να ληφθούν πιο δραστικά μέτρα εναντίον της ανάπτυξης της δύναμης των κομμουνιστών στην Κύπρο ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος που προορίζεται για Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, θέλει να είναι πιο διαλλακτικός».
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη «Χαραυγή» ο Μακάριος ρωτήθηκε για το θέμα αυτό και κατά πόσο το ΑΚΕΛ εξοπλίζεται και απάντησε ότι αυτού του είδους οι πληροφορίες δεν ευσταθούν και ότι ο ίδιος δεν είχε υπόψη του οποιεσδήποτε πληροφορίες αυτού του είδους[5].
Ο Γρίβας ακολουθούσε την εμμονή του εναντίον των κομουνιστών κι ενώ η Κύπρος αντιμετώπιζε τόσα προβλήματα, η έγνοια του ήταν οι κομουνιστές. Επισημαίνουμε ότι αυτές οι αναφορές του Γρίβα γίνονταν τη στιγμή που το ΑΚΕΛ κορύφωνε τις δράσεις του προκειμένου να βγει από την παρανομία που το έθεσαν οι Άγγλοι τον Δεκέμβριο του 1955.
Πρέπει επίσης να υπενθυμίσουμε ότι εξοπλισμό των αριστερών, ο Γρίβας έβλεπε και την περίοδο της δράσης της ΕΟΚΑ και όπως έγραφε τόσο στο Ημερολόγιο του όσο και αργότερα στα απομνημονεύματα του, εισήγαγαν όπλα μέσω της ΛΟΕΛ, είτε ότι εξασφάλισαν δυναμίτες και διαφόρων τύπων οπλισμού, κάτι που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα.
[1] Ελευθερία Αθηνών, 18 Ιουλίου 1959.
[2] «Ελευθερία» Κύπρου, 17 Ιουλίου 1959.
[3] «Ελευθερία» Κύπρου, 17.7.1959, «Εξαμελής αποστολή κορυφαίων στελεχών της ΕΟΚΑ μεταβαίνει εις Αθήνας προς συνάντησιν του στρατηγού Γρίβα-Διγενή».
[4] «Έθνος» της Κύπρου, 21 Ιουλίου 1959.
[5] «Χαραυγή» 18 Ιουλίου 1959.
Aκολουθήστε μας στο Google News
