Κ.Κακουρής: Υποστήριξε ότι το πρόβλημα του ΚΕΠ εστιαζόταν στους παρόχους

Στους παρόχους και αυτούς που συνεργάζονταν μαζί τους εστιαζόταν το πρόβλημα με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ), σύμφωνα με τον Οικονομικό Διευθυντή στο Υπουργείο Οικονομικών, Κυριάκο Κακουρή.

Ο κ. Κακουρής, ο οποίος κατέθεσε σήμερα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής των Κατ’ Εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών, ανέφερε, απαντώντας σε ερωτήσεις της Επιτροπής, σε σχέση με το που ο ίδιος θεωρεί ότι εστιαζόταν το πρόβλημα ότι «το πρόβλημα ήταν ο τρόπος που προωθείτο το πρόγραμμα από κάποιους».

Προσωπικά, είπε, βλέπω ότι οι συνάδελφοι στο ΥΠΕΣ, οι οποίοι είχαν να διαχειριστούν ένα τεράστιο όγκο εργασίας, τον έχουν διαχειριστεί πολύ σωστά όπως και οι δικοί μου συνάδελφοι στο Υπουργείο Οικονομικών.

«Οι πάροχοι και αυτοί που συνεργάζονταν μαζί τους», είπε αναφερόμενος στο που πιστεύει ότι εστιαζόταν το πρόβλημα.

Σύμφωνα με την κατάθεσή του, ο κ. Κακουρής είχε αναλάβει καθήκοντα επικεφαλής της διεύθυνσης η οποία χειριζόταν και εξέταζε τα οικονομικά κριτήρια που διαβίβαζε το ΥΠΕΣ για τις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις τον Ιανουάριο του 2016. Την ίδια περίοδο του ανατέθηκε επίσης να μελετήσει και να προτείνει την αναθεώρηση των οικονομικών κριτηρίων, πράγμα που έκανε γύρω στον Ιούνιο 2016.

Ο Υπουργός Οικονομικών έκανε διαβούλευση με τον Υπουργό Εσωτερικών και η πρόταση υποβλήθηκε στο Υπουργικό τον Σεπτέμβριο του 2016. Στόχος, είπε, ήταν να επικεντρωθούν οι επενδύσεις σε πιο παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, που προσθέτουν αξία στην οικονομία, να καταργηθούν οι καταθέσεις, να καταργηθούν οι επενδύσεις σε κυβερνητικά ομόλογα και διαμορφώθηκε όπως διαμορφώθηκε.

Έλεγχος στο ΥΠΟΙΚ για τήρηση των κριτηρίων από 882 επενδυτές  

Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του ο κ. Κακουρής ανέφερε ότι στο τέλος του 2019 στάλθηκε με βάση αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου επιστολή σε όλους τους παρόχους και ζητήθηκε σειρά στοιχείων που αφορούσαν στην τήρηση των προνοιών που προβλέπονται για την κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση από την 1 Μαΐου 2013 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2018.

Είπε ότι ο έλεγχος των στοιχείων το πρώτο τρίμηνο του 2020 ανατέθηκε σε οικονομικό λειτουργό, ο οποίος ολοκλήρωσε, μέχρι την αναχώρησή του από το Υπουργείο, έλεγχο για 882 επενδυτές από τους οποίους 856 φαίνεται να τηρούσαν τους όρους που είχαν τεθεί.

Για τους υπόλοιπους 26, 5 είχαν αποξενώσει την επένδυσή τους, για 3 υπάρχουν ερωτηματικά, για 12 έχει διαπιστωθεί ότι δεν έχουν υλοποιήσει το επενδυτικό τους πλάνο, ανέφερε. Και οι 12, εξήγησε, είχαν αγοράσει σπίτι και τεμάχια γης για να τα αναπτύξουν σύμφωνα με επενδυτικό πλάνο και έχουν δοθεί διάφορες δικαιολογίες γιατί αυτό δεν έχει γίνει κατορθωτό όπως την μη εξασφάλιση πολεοδομικών αδειών. Ο κ. Κακουρής πρόσθεσε ότι 3 έχουν αποβιώσει και για 3 δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος γιατί «μας πήρε τους φακέλους η Αστυνομία».

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον κ. Κακουρή, εκκρεμεί επίσης ο έλεγχος περίπου 300 αιτήσεων πριν τον τερματισμό του ΚΕΠ.

Επιβεβαίωσε αυτό που πίστευα η μελέτη επίδρασης του ΚΕΠ στην οικονομία

Σε ερώτηση για μελέτη που διενεργήθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών για την επίδραση που είχε το ΚΕΠ στην οικονομία, ο μάρτυρας είπε ότι ήταν δική του εισήγηση η μελέτη.

Ο λόγος ο οποίος εισηγήθηκα την ετοιμασία της μελέτης ήταν το ότι αφηνόταν να εννοηθεί ότι σχεδόν ολόκληρη η οικονομία εξαρτιόταν από το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ανέφερε, προσθέτοντας ότι «νοιώθω ότι η μελέτη επιβεβαίωσε αυτό που πίστευα», δηλαδή ότι η συνεισφορά του ΚΕΠ στο ρυθμό ανάπτυξης ήταν σχετικά μικρή. Είπε επίσης ότι και άλλη μελέτη που διενήργησε η Τράπεζα Κύπρου είχε παρόμοια αποτελέσματα αν και λίγο πιο ψηλά από ότι η μελέτη του Υπουργείου Οικονομικών. Η μελέτη του ΥΠΟΙΚ κάλυψε την περίοδο 2016 μέχρι το 2019.

Για το 2015 κρίναμε σκόπιμο να μην το περιλάβουμε γιατί ήμασταν σχεδόν βέβαιοι ότι η προστιθέμενη αξία θα ήταν πολύ χαμηλή, ανέφερε. Απαντώντας ωστόσο σε ερωτήσεις αργότερα, ο ίδιος είπε ότι την περίοδο 2013 – 2015 το πρόγραμμα είχε οφέλη όπως η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιχειρηματιών ανάπτυξης γης και η αύξηση των θέσεων εργασίας στον τομέα των κατασκευών.

Σε ερώτηση από τα αποτελέσματα της μελέτης τι θεωρεί ότι θα έπρεπε να κάνει το κράτος απάντησε ότι «δεν ένοιωσα ότι έπρεπε να εισηγηθώ κάτι».

Ερωτηθείς αν το πρόγραμμα επέφερε στρεβλώσεις στις τιμές των ακινήτων, απάντησε ότι η μελέτη κατέληξε ότι δεν ήταν τόσο μεγάλες οι στρεβλώσεις στην αγορά των ακινήτων από την στιγμή που η ίδια η μελέτη αναφέρει ότι η αύξηση των τιμών δεν ήταν μεγαλύτερη από την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας. Θέμα υπεραξίας στις τιμές των ακινήτων εντοπίστηκε μόνο στο παραλιακό μέτωπο της Λεμεσού, είπε.

Σε καμία περίπτωση δεν ασκήθηκαν πιέσεις από οποιονδήποτε για προώθηση αιτήσεων

Σε ερώτηση αν κατά τη διάρκεια της θητείας του ένοιωσε ότι ασκήθηκαν οποιεσδήποτε πιέσεις από οποιονδήποτε για να προωθηθούν κάποιες αιτήσεις ο κ. Κακουρής απάντησε: «Όχι σε καμιά περίπτωση».

Σε ερώτηση αν ίδιος είτε άσκησε οποιαδήποτε πίεση ή ήταν ο ίδιος δέκτης πίεσης απάντησε και πάλι «Όχι σε καμιά περίπτωση».

Νομικά κενά

Απαντώντας σε ερωτήσεις ως προς τον έλεγχο των οικονομικών κριτηρίων που έκανε το Υπουργείο Οικονομικών, ο κ. Κακουρής ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι το κριτήριο ήταν ξεκάθαρο. Έλεγε έμβασμα από το εξωτερικό. Δεν καθόριζε ποιος θα το έστελνε το έμβασμα. Αυτό καθορίστηκε από τους κανονισμούς που εγκρίθηκαν τον Αύγουστο του 2020.

Εμείς, είπε, εξετάζαμε τα οικονομικά κριτήρια.

Σε ερώτηση αν ως προς την ορθή ερμηνεία του όρου επενδυτής ζητήθηκε νομική καθοδήγηση από τη Νομική Υπηρεσία απάντησε αρνητικά.

Για μας, είπε, επενδυτής ήταν αυτός που υπέβαλλε την αίτηση στο ΥΠΕΣ και μας έστελναν την αίτηση για εξέταση των οικονομικών κριτηρίων. Για εμάς, ανέφερε, δεν ήταν το θέμα να ελέγξουμε από που έρχονταν τα λεφτά. Για εμάς η νομιμότητα, το απαιτούμενο, ήταν το έμβασμα. Όταν ο λειτουργός έβλεπε ότι υπήρχε έμβασμα το οποίο εμβάστηκε σε κυπριακή τράπεζα θεωρούσε ότι πληρούνταν τα κριτήρια, πρόσθεσε.

Σε ερώτηση αν αφού διευθυντικά στελέχη εταιρειών δεν θεωρούνται επενδυτές τότε πως πληρούσαν τα κριτήρια, απάντησε ότι οι λειτουργοί ακολουθούσαν τις αποφάσεις του Υπουργικού στις οποίες καταγράφεται ξεκάθαρα για τα διευθυντικά στελέχη.

Σε σχόλιο του μέλους της Επιτροπής Δήμητρας Καλογήρου ότι ήταν λανθασμένη η πρακτική της αποδοχής χρημάτων που προέρχονταν από τρίτους και όχι τους ίδιους τους επενδυτές για λόγους που έχουν να κάνουν και με τη νομοθεσία για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και ότι θα πρέπει «να σταματήσει και στις επόμενες 300 που έχετε προς εξέταση» ο κ. Κακουρής απάντησε «λαμβάνω πολύ σοβαρά υπόψη μου αυτά που λέτε».

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Μύρωνας Νικολάτος, σχολίασε σε κάποιο σημείο ότι ο αιτητής είναι επενδυτής σύμφωνα με τις πρόνοιες του εξουσιοδοτικού νόμου. Οτιδήποτε και αν λέει η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αν δεν καλύπτεται από το νόμο είναι ultra vires, δηλαδή καθ’ υπέρβαση του νόμου.

«Εάν δεν γινόταν έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές αναφορικά με την προέλευση των χρημάτων με τα οποία γινόταν η επένδυση τότε δεν θα μπορούσε να γίνει και η απαραίτητη έρευνα με τη δέουσα επιμέλεια ότι τα χρήματα αυτά δεν ήταν προϊόν ξεπλύματος βρώμικου χρήματος», είπε.

Η συμμόρφωση, ρώτησε ο κ. Νικολάτος, «με τους σχετικούς νόμους που μας ενδιαφέρουν πως γινόταν; Από ποιον; Aπό το ΥΠΕΣ από το ΥΠΟΙΚ; Kαι από τους δύο; Από κανένα; Τι απαντάτε»;

Ο κ. Κακουρής απάντησε ότι «είναι πολύ νομικό το θέμα που τίθεται». Ως Υπουργείο Οικονομικών, είπε, κατά την άποψή μου ούτε και τώρα μπορούμε να σας απαντήσουμε. Το κατά πόσον έπρεπε να δούμε ότι υπήρχε θέμα με τον νόμο.

Κατά την άποψη μου και την εμπειρία που απέκτησα το πρόγραμμα όπως εφαρμοζόταν διασφάλιζε μηχανισμούς ελέγχου, σημείωσε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, πρώτη γραμμή άμυνας ήταν το ότι οι αιτητές ήταν οι πάροχοι ελεγκτές και δικηγόροι, υπόλογες οντότητες με συγκεκριμένες υποχρεώσεις, οι οποίοι με βάση το νόμο εποπτεύονταν από τα συμβούλια τους και είχαν και τους κώδικες δεοντολογίας τους.

Δεύτερη γραμμή άμυνας ήταν το τραπεζικό σύστημα.  Ήταν απαραίτητο το έμβασμα από το εξωτερικό σε κυπριακές τράπεζες. Οι τράπεζες υπάγονται στον ίδιο νόμο και εποπτεύονται από την Κεντρική Τράπεζα, είπε.

Τρίτη γραμμή άμυνας, πρόσθεσε, ήταν το γεγονός και με δεδομένο το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων ήταν τα ακίνητα, η υποχρέωση να υποβάλλουν τίτλους ιδιοκτησίας και συμβόλαια αγοραπωλησίας κατατεθειμένα στο Κτηματολόγιο.

Για μένα, ανέφερε, το σημαντικό δεν ήταν να γίνουν εκ των υστέρων έλεγχοι όσον να τεθεί σε ισχύ η λογοδοσία (accountability) των εμπλεκομένων.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy