Και τι κάνουμε μέχρι τον Ιούνιο;

Του Δρος Γιώργου Δ. Χριστοδουλίδη

Η Τουρκία μας διαμήνυσε ότι η επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό δεν μπορεί να γίνει πριν τον προσεχή Ιούνιο «λόγω εκλογών». Όπως είναι γνωστό, στην Τουρκία θα έχουν τοπικές εκλογές περί τα τέλη Μαρτίου. Ακολουθούν περί τις είκοσι Μαΐου οι Ευρωεκλογές, που πιθανό η Τουρκία να πιστεύει ότι θα επηρεάσουν  τις πολιτικές θέσεις μας (Κύπρος- Ελλάδα) για ευελιξία στο Κυπριακό. Επομένως συνομιλίες ουσίας μετά το Μάιο…

Τη θέση αυτή φαίνεται να την ασπάζεται και ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, Μουσταφά Ακιντζί. Οι θέσεις της δικής μας ηγεσίας είναι σαφείς στο ότι επιδιώκουμε μια σύντομη επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά ταυτόχρονα εκμεταλλευόμαστε και την ευκαιρία που μας δόθηκε να ενοχοποιήσουμε την Τουρκία για τη συνέχιση της συνολικής αρνητικής της στάσης στο Κυπριακό.

Βέβαια η άλλη παράλληλη εξέλιξη είναι αυτή των διερευνητικών επαφών της Ειδικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, της κας Λουτ, που αναμένεται να συνεχίσει τις επαφές της με τα εμπλεκόμενα μέρη περί το τέλος Ιανουαρίου/ αρχές Φεβρουαρίου για τον καθορισμό των Όρων Αναφοράς. Παρόλο που δεν εξυπακούεται ότι οι Όροι Αναφοράς θα συνοδεύονται και με προτάσεις για το χρόνο επανέναρξης των συνομιλιών που διακόπηκαν στη συνάντηση του Ιουλίου 2017 στο Κραν Μοντανά, δεν αποκλείεται ο Γενικός Γραμματέας, Αντόνιο Γκουτέρες, να προτρέψει τα μέλη να επαναρχίσουν συνομιλίες χωρίς άλλη καθυστέρηση. Όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Τουρκία για τους δικούς της λόγους θα προβάλλει αυτά που αναφέραμε πιο πάνω για να αποφύγει να συμμετάσχει σε πενταμερείς συνομιλίες πριν τον Ιούνιο. Τι κάνουμε επομένως εμείς, ηγεσίες και κοινότητες, μέχρι τότε; Παίζουμε το παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών και της επίρριψης ευθυνών;

Την απάντηση/καθοδήγηση μάς τη δίνει ο Γενικός Γραμματέας στο πρόσφατο κείμενό του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας που ετοίμασε για το θέμα της ανανέωσης της θητείας της UNFICYP. Ανασκοπώντας  τις διάφορες παραγράφους της Έκθεσης, εντοπίζουμε πολύ σαφείς προτάσεις προς τις δυο κοινότητες και τις ηγεσίες μας για περαιτέρω ενέργειες και ανάληψη πρόσθετων πρωτοβουλιών προς δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για να διευκολυνθεί η εξεύρεση συναινετικών διευθετήσεων για επίλυση αλλά και για διευκόλυνση της εφαρμογής μιας τελικής συμφωνίας για το Κυπριακό.

Ο Γενικός Γραμματέας προτείνει, ανάμεσα σε άλλα, τη σταθερή επιδίωξη για εξεύρεση λειτουργικής λύσης στο θέμα των τηλεφωνικών επικοινωνιών, καθώς και του συστήματος της διασύνδεσης των ηλεκτρικών μας δικτύων.

Περαιτέρω, επισημαίνει τη σημασία και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κοινωνία των Πολιτών όχι μόνο στην καλλιέργεια συνθηκών συνεργασίας και αλληλοκατανόησης μεταξύ των δυο κοινοτήτων αλλά και για να επηρεάσει τη διαδικασία της λήψης και άλλων θετικών πρωτοβουλιών από τους δυο ηγέτες μας σε θέματα όπως το άνοιγμα περαιτέρω οδοφραγμάτων, (π.χ. των Κοκκίνων και του Πυροΐου), καθώς και για την περαιτέρω ενεργοποίηση των διαφόρων μικτών Τεχνικών Επιτροπών που έχουν σημαντικό ρόλο να επιτελέσουν.

Ο Γενικός Γραμματέας επικεντρώνεται και στη σημασία που έχει για τη δημιουργία συνθηκών για μια μελλοντική Κύπρο η νεολαία, ιδιαίτερα η μαθητιώσα. Στον τομέα αυτό σημαντική είναι η οριστικοποίηση της αναδιατύπωσης του αφηγήματος των σχέσεων των δυο κοινοτήτων, όπως αυτό αναδύεται από τα βιβλία της Ιστορίας, καθώς και η συστηματική προαγωγή της εκμάθησης της τουρκικής γλώσσας από τα Ελληνόπουλα και της ελληνικής από τα Τουρκόπουλα. Υποδεικνύει περαιτέρω την ειδική σημασία που έχει η ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ των μαθητών των σχολείων, καθώς και των καθηγητών των δυο κοινοτήτων.

Να λοιπόν ένα ποικίλο αλλά και στοχευμένο πρόγραμμα θετικών και πολύ χρήσιμων ενεργειών για το διάστημα της αναμενόμενης απραξίας στις διαπραγματεύσεις μέχρι τον Ιούνιο. Ρόλο και καθήκον έχουν τόσο η Κοινωνία των Πολιτών όσο και οι ηγέτες μας.

Ας αποδεχθούμε ότι μια καλή και για τις δυο κοινότητες επίλυση του χρονίζοντος Κυπριακού με τους αναγκαίους συμβιβασμούς είναι η μόνη μας ελπίδα για να αποφύγουμε την καταστροφή μας ως Κύπρος και ως λαός.