Κακοποιήσεις παιδιών: Το Hope For Children, η συνεργασία µε το κράτος και το νοµικό πλαίσιο

Η προστασία του παιδιού από τη βία και την κακοποίηση είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε τη γενικότερη έννοια της προστασίας του παιδιού. Κάθε παιδί έχει το δικαίωµα σε µια ζωή χωρίς βία. Ωστόσο, κάθε χρόνο εκατοµµύρια παιδιά σε όλο τον κόσµο πέφτουν θύµατα βίας ή γίνονται µάρτυρες σοβαρών περιστατικών κακοποίησης.

Όποια µορφή και να παίρνει η κακοποίηση ενός παιδιού -σωµατικής, συναισθηµατικής ή σεξουαλικής βίας, παραµέληση ή αµελή διαπαιδαγώγηση, εκµετάλλευση- έχει ως αποτέλεσµα σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, την επιβίωση, την ανάπτυξη και την αξιοπρέπεια του παιδιού.

 

Του Κυριάκου Λοΐζου

Τα τελευταία δύο χρόνια, ο αριθµός των παιδιών που παραπέµφθηκαν προς διερεύνηση για σεξουαλική κακοποίηση παραµένει σταθερά πάνω από τα 400, ανέφερε σε ανακοίνωσή του την προηγούµενη εβδοµάδα ο ανθρωπιστικός οργανισµός “Hope For Children” CRC Policy Center (HFC).

Σύµφωνα µε την ανακοίνωση, «παρά την αδιαµφισβήτητη πρόοδο που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια σε διαφόρους τοµείς που αφορούν την προστασία των ∆ικαιωµάτων του Παιδιού στην Κύπρο, τα δεδοµένα που καταγράφει ο ανθρωπιστικός οργανισµός “Hope For Children” CRC Policy Center µέσα από την πολυδιάστατη δράση του, συνεχίζουν να προβληµατίζουν».

Πώς όµως αυτά τα παιδιά προστατεύονται και ποιοι είναι οι λόγοι που ολοένα και περισσότερες υποθέσεις «πάνε» στη ∆ικαιοσύνη;

Το Σπίτι του Παιδιού άλλαξε τον τρόπο διαχείρισης των περιστατικών

Όπως ανέφερε στη «Χαραυγή» η ανώτερη εκτελεστική διευθύντρια του HFC, Άντρια Νεοκλέους, το Σπίτι του Παιδιού, το οποίο είναι υπό την αιγίδα του Hope For Children, ακολουθεί το µοντέλο του ισλανδικού Barnahus, του οποίου η κεντρική φιλοσοφία είναι να παρέχει υπηρεσίες στα παιδιά και τις οικογένειές τους συγκεντρωµένες κάτω από µία στέγη.

Έτσι λοιπόν, υπηρεσίες όπως η δικανική συνέντευξη, οι ιατρικές εξετάσεις, η ψυχολογική αξιολόγηση και κοινωνική στήριξη, η θεραπεία και αποκατάσταση παρέχονται από συνεργαζόµενους επαγγελµατίες του Hope For Children, της Αστυνοµίας, των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευηµερίας, των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, της Νοµικής Υπηρεσίας και των Ιατρικών Υπηρεσιών.

Ερωτηθείσα για το τι έχει αλλάξει µε τη λειτουργία του ΣτΠ, η κα Νεοκλέους είπες πως αυτό που ουσιαστικά έχει αλλάξει από το 2017 είναι η ουσιαστική διαφοροποίηση του τρόπου διαχείρισης των περιπτώσεων. Οι διαδικασίες βελτιώθηκαν σηµαντικά, αφού πλέον για όλες τις περιπτώσεις εφαρµόζεται πολυθεµατική διαχείριση και οι υπηρεσίες προς τα παιδιά και τις οικογένειες προσφέρονται σε ένα χώρο.

Αυτό, πρόσθεσε, ενισχύει τη διαδικασία διερεύνησης που έχει ως αποτέλεσµα να οδηγούνται ενώπιον ∆ικαστηρίου όλο και περισσότερες υποθέσεις. Πολύ καθοριστικό είναι το γεγονός πως τα παιδιά, αµέσως µετά την αποκάλυψη της σεξουαλικής κακοποίησης, λαµβάνουν άµεσα υπηρεσίες και στήριξη στο ΣτΠ µέχρι και την εκδίκαση της υπόθεσης στο ∆ικαστήριο, αλλά και µετά την ολοκλήρωση της υπόθεσης αναλόγως των αναγκών του παιδιού. Αυτό ισχύει και στα παιδιά, τα οποία ενηλικιώνονται κατά τη διάρκεια των διαδικασιών.

«Η εµπλοκή διαφόρων επαγγελµατιών που συνεργάζονται κάτω από το ΣτΠ βοηθά στο να µοιράζονται την ίδια παιδοκεντρική φιλοσοφία σχετικά µε την καλύτερη εξυπηρέτηση και αποφυγή της περαιτέρω θυµατοποίησης. Με τη λειτουργία του ΣτΠ, έχει επιτευχθεί η παροχή υπηρεσιών σε ένα φιλικό προς τα παιδιά περιβάλλον και έχει αποφευχθεί, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η µετακίνηση των παιδιών σε διάφορες υπηρεσίες µέχρι την ολοκλήρωση της διερεύνησης.

Παράλληλα, όλοι οι επαγγελµατίες που εµπλέκονται στο ΣτΠ, εργάζονται έχοντας ως στόχο τόσο την εξυπηρέτηση της δικαιοσύνης, όσο και το βέλτιστο συµφέρον του παιδιού, προσέγγιση που φαίνεται να ενδυναµώθηκε περισσότερο µε τη συχνή συµµετοχή των εν λόγω επαγγελµατιών σε σχετικές εκπαιδεύσεις», τόνισε η διευθύντρια, σηµειώνοντας παράλληλα πως σε ό,τι αφορά την ειδική ανακριτική οµάδα της Αστυνοµίας  Κύπρου (Κ∆ΑΣΚΑ) η οποία, µεταξύ άλλων, είναι υπεύθυνη για τη λήψη της δικανικής συνέντευξης (οπτικογραφηµένη κατάθεση) και τη διερεύνηση, ενισχύθηκε σηµαντικά µε προσωπικό, κάτι που βοήθησε σηµαντικά στην οµαλή διαχείριση του αυξηµένου φόρτου εργασίας παγκύπρια.

Η ενηµέρωση της κοινωνίας οδηγεί σε αυξηµένες καταγγελίες

Κληθείσα να σχολιάσει την αύξηση των περιστατικών, υπογράµµισε ότι είναι ασφαλές το συµπέρασµα ότι η αύξηση των περιστατικών τα τελευταία χρόνια οφείλεται κυρίως στο ότι ο κόσµος είναι περισσότερο ενηµερωµένος και ευαισθητοποιηµένος στο συγκεκριµένο θέµα, µε αποτέλεσµα να καταγγέλλει πιο εύκολα πιθανή σεξουαλική κακοποίηση.

«Επίσης, τα ΜΜΕ διαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο αφού τα τελευταία χρόνια δείχνουν ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση και προβολή γύρω από αυτό το θέµα µε αποτέλεσµα αυτό να λειτουργεί ενθαρρυντικά προς τον κόσµο που θέλει να καταγγείλει. Η προώθηση της ύπαρξης του Σπιτιού του Παιδιού, αλλά και γραµµών στήριξης όπως η Εθνική Γραµµή “Hope For Children” 1466, επίσης συµβάλλουν, αφού οι πολίτες συµπεριλαµβανοµένων και των παιδιών γνωρίζουν πλέον ότι υπάρχουν εξειδικευµένες υπηρεσίες όπου µπορούν να απευθυνθούν. Οι πρόσφατες ηχηρές καταδίκες για αδικήµατα σεξουαλικής φύσεως εις βάρος παιδιών, φαίνεται να λειτουργούν επίσης θετικά ως προς τις καταγγελίες», είπε.

Η συνεργασία του κράτους µε τις ΜΚΟ µπορεί να έχει σηµαντικά οφέλη

Σε ό,τι αφορά τη συνεργασία µε τις Αρχές ή τη στήριξη από το κράτος, η κα Νεοκλέους ανέφερε ότι το ΣτΠ είναι ένα εξαιρετικό παράδειγµα για τα οφέλη της σύµπραξης κράτους – Μη Κυβερνητικών Οργανισµών.

Η συνεργασία του Hope For Children µε τις προαναφερόµενες κυβερνητικές υπηρεσίες, είπε, έχει φέρει σηµαντικές αλλαγές και οφέλη σε ένα πεδίο που παρουσιάζει υψηλό βαθµό δυσκολίας και αρκετές προκλήσεις. «Η συνεργασία αυτή έχει σφραγιστεί µε διµερή πρωτόκολλα συνεργασίας µε όλα τα εµπλεκόµενα υπουργεία, αλλά και µε κανονισµούς λειτουργίας, οι οποίοι έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συµβούλιο. Παράλληλα, πολύ σηµαντική διαδικασία που έχει εφαρµοστεί από όλες τις εµπλεκόµενες Υπηρεσίες και διασφαλίζει τη συµµετοχή και συνεργασία τους είναι η καθιέρωση των ∆ιυπηρεσιακών / Πολυθεµατικών Συναντήσεων (∆ι.Πο.Σ.) στο ΣτΠ, κατά τις οποίες σε εβδοµαδιαία βάση συζητούνται όλες οι παραποµπές περιπτώσεων παιδιών που διερευνώνται για σεξουαλική κακοποίηση για σκοπούς ενηµέρωσης, διαχείρισης και προγραµµατισµού».

Το νοµικό σύστηµα προκαλεί επαναθυµατοποίηση ή επανατραυµατισµό των παιδιών

Ένα άλλο σοβαρό ζήτηµα είναι το νοµικό πλαίσιο µε σκοπό τόσο την προστασία των παιδιών, όσο και την τιµωρία των ενόχων. Τι πρέπει να αλλάξει, τόσο στο νοµικό πλαίσιο όσο και στη στήριξη των παιδιών αυτών όταν ενηλικιωθούν;

«Θεωρούµε ότι θα ήταν εξαιρετικά σηµαντικό να υπάρχει νοµοθετική ρύθµιση για περιπτώσεις κηδεµόνων που αρνούνται να συνεργαστούν µε τις Αρχές και να δώσουν συγκατάθεση για διερεύνηση υποθέσεων ή/και στήριξη των παιδιών τους. Με στόχο την επίτευξη πιο φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης, θα ήταν σηµαντική η διαµόρφωση ειδικών διαδικασιών και προνοιών για τα δικαστήρια αναφορικά µε τη διαχείριση των παιδιών ως ευάλωτων µαρτύρων κατά τις δικαστικές διαδικασίες, δεδοµένου ότι τα παιδιά σύµφωνα µε το νοµικό σύστηµα της Κύπρου, πρέπει να παρουσιάζονται ενώπιον ∆ικαστηρίου για τη διαδικασία εξέτασης και αντεξέτασης, διαδικασία που ενδεχοµένως προκαλεί επαναθυµατοποίηση ή επανατραυµατισµό των παιδιών», τόνισε η ανώτερη εκτελεστική διευθύντρια του Οργανισµού, θεωρώντας τη νοµοθετική ρύθµιση που επιτρέπει στα παιδιά να αντεξετάζονται από συγκεκριµένο χώρο του ΣτΠ και όχι µε φυσική παρουσία στο ∆ικαστήριο, «ίσως τη µεγαλύτερη πρόσθετη επιτυχία του ΣτΠ».

Αυτό, λέει καταληκτικά, απαλλάσσει το παιδί από µεγάλο άγχος και πίεση, ενώ βοηθά στη γενικότερη ροή της υπόθεσης, αφού το παιδί βρίσκεται σε ένα χώρο γνώριµο και φιλικό για το ίδιο, πλαισιωµένο από πρόσωπα τα οποία γνωρίζει και εµπιστεύεται. «Σηµειώνεται ότι η πιο πάνω ρύθµιση στο παρόν στάδιο ισχύει µόνο για τα δικαστήρια της επαρχίας Λευκωσίας. Ανάλογη ρύθµιση επιδιώκουµε να εφαρµοστεί και στις άλλες επαρχίες µε την εγκατάσταση ειδικού εξοπλισµού στις αίθουσες των δικαστηρίων και στα γραφεία του Hope For Children στις αντίστοιχες επαρχίες. Η ρύθµιση αυτή θα ήταν σηµαντικό να εφαρµόζεται και για υποθέσεις, οι οποίες εκδικάζονται ενώπιον και των Επαρχιακών ∆ικαστηρίων, αφού µέχρι σήµερα εφαρµόζεται µόνο σε υποθέσεις οι οποίες εκδικάζονται ενώπιον του Κακουργιοδικείου».

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy