Kαλλιτέχνες για τον Ζακ / για την Zackie

Ο Ζακ Κωστόπουλος υπήρξε ΛΟΑΤΚΙ και οροθετικός ακτιβιστής, δημοσιογράφος, drag performer και ηθοποιός.

Αγωνιζόταν για τη ζωή, την ελεύθερη έκφραση και το σεβασμό — ενάντια στη σιωπή, τις προκαταλήψεις, τον αποκλεισμό, το φόβο. Πίστευε πως «κάθε άνθρωπος είναι πολιτικό ον» και ενθάρρυνε τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας να ασχολούνται με τα κοινά. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε από άλλους να καλυτερεύσουν τα πράγματα για μας, χωρίς εμάς», λέει σε μια συνέντευξη. Προσπάθησε ν’ αλλάξει τον κόσμο, την κοινωνία όπου ζούμε, μέσα από τον ακτιβισμό (συμμετέχοντας σε οργανώσεις, αρθρογραφώντας, εργαζόμενος στον τομέα της πρόληψης του HIV), μέσα από την πολιτική (ως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος), μέσω της ίδιας του της ζωής αλλά και μέσω της τέχνης.

Το θέατρο ήταν η μεγάλη του αγάπη. Πολύ πριν δημιουργήσει τη drag περσόνα του Zackie Oh, είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του στη δραματική τέχνη. Δεν κατάφερε όμως να ανέβει στη σκηνή ως ηθοποιός, παρά μόνο λίγους μήνες πριν το θάνατό του, στο πλαίσιο της παράστασης ΚΤΕΛ για Κρέστενα του Γιώργου Καλογερόπουλου. Πήγαινε στις πρόβες άλλοτε ως Ζακ και άλλοτε ως Zackie. «Αφού δε βγήκα εγώ στο θέατρο, θα βγει η Zackie», έλεγε, και γελούσε. Δύο όψεις του ίδιου ανθρώπου που, κάπου κάπου, διαφωνούσαν, αποδίδοντάς του μια σπάνια σκηνική αυθεντικότητα.

Ως καλλιτέχνης, είχε άμεση σχέση με την αλήθεια. Ήξερε πως το διαφορετικό τρομάζει, πως δεν είναι εύκολη υπόθεση να βγεις από την οποιαδήποτε «ντουλάπα». Η δημόσια και καλλιτεχνική παρουσία ενός οροθετικού, ενός gay, μίας drag queen συνιστά εξ άλλου καθημερινή πολιτική πράξη. Ο Ζακ γνώριζε την ιδιαίτερη μοναξιά που φέρει ως τίμημα αυτός ο αγώνας, αλλά και τη δύναμη της έκθεσης. Η πολιτική του δε βασιζόταν στην επίδειξη δύναμης αλλά στην ορατότητα, στην αποδοχή της διαφορετικότητας και στην περηφάνεια.

Η δολοφονία του μάς υποδεικνύει με τον πιο βάναυσο τρόπο πως μια τέτοια στάση ζωής, στην Ελλάδα του 2018, τιμωρείται ενίοτε και με θάνατο. Ο Ζακ δολοφονήθηκε μέρα μεσημέρι, στο κέντρο της Αθήνας, μπροστά στα μάτια ενός σχεδόν ολωσδιόλου παθητικού κοινού. Στη βία που του ασκήθηκε, στην απάθεια των μαρτύρων και στο μένος των σχολιαστών της είδησης έκτοτε, είδαμε και εξακολουθούμε να βλέπουμε το μίσος, την άγνοια, τη σεξιστική και ρατσιστική βία που εγκυμονούν στην ελληνική κοινωνία απέναντι πάντα στα πιο ευάλωτα μέλη της: trans, πρόσφυγες, τοξικομανείς, οροθετικά άτομα ή ασυνόδευτα παιδιά, μια βία που συντελείται συχνά χωρίς μάρτυρες ή δημοσιότητα. Δεν επιθυμούμε να είμαστε μέρος αυτού του αδρανούς κοινού που συναινεί μέσα από τη σιωπή του.

Η ζωή του Ζακ, της Zackie, αντίθετα, μας εμπνέει να αντικρίσουμε κατάματα τα τέρατα του καιρού μας, ακόμα και όταν αυτό ενέχει κίνδυνο, προσωπικό ή επαγγελματικό. Θυμίζει σε όσες και όσους ασχολούνται με τη μουσική, το θέατρο, το drag, το χορό και την performance, τη μουσική, τον κινηματογράφο, τα fine arts, τη συγγραφή και την κριτική, πως η τέχνη δεν έχει λόγο ύπαρξης αν δεν αποτελεί καταφύγιο για όλες τις εκφάνσεις της διαφορετικότητας, του φύλου, της σεξουαλικότητας, του ασυνείδητου. Δεν μπορούμε, αλήθεια, «να περιμένουμε από άλλους να καλυτερεύσουν τα πράγματα για μας, χωρίς εμάς», και οφείλουμε γι’ αυτό να πάρουμε θέση, εντός και εκτός της τέχνης και των ασφαλών πεδίων της.

Καλούμε τους ανθρώπους του θεάτρου, των γραμμάτων, drag performers, μουσικούς, μαθήτριες και μαθητές των καλλιτεχνικών σχολών, καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες από όλα τα πεδία να αντισταθούν στη διαστρέβλωση της αλήθειας και να υπερασπιστούν τη μνήμη ενός καλλιτέχνη που δε σταμάτησε όσο ζούσε να μάχεται για τους άλλους.

Ο Ζακ χρειάζεται τώρα την αλληλεγγύη μας.

Απαιτούμε από την κυβέρνηση, την ηγεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, τις Δικαστικές και Εισαγγελικές αρχές να πράξουν τα δέοντα προκειμένου να διευκρινιστούν άμεσα οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Ζακ Κωστόπουλος έχασε τη ζωή του και να εξεταστεί σε βάθος η ευθύνη που φέρουν στη δολοφονία του, όπως και στη συγκάλυψή της, υπηρεσίες και υπάλληλοι του κρατικού μηχανισμού, ξεκινώντας από την Ελληνική Αστυνομία. Απαιτούμε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να βάλουν τέλος στο διασυρμό και την περιύβριση του νεκρού μας συναδέλφου.

Στέλνουμε εν τέλει ένα μήνυμα στην αδερφή μας, τη Zackie Oh : της υποσχόμαστε πως θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για τον ανοιχτό κόσμο που ονειρευόταν και πως δε θα αφήσουμε την τελευταία λέξη στο φόβο. Παρά τη βαρβαρότητα, θα θυμόμαστε πάντα την επιθυμία της για ζωή.

Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2018