
Την Ελένης Κωνσταντίνου
Η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Η βία κατά των γυναικών είναι η πιο διαδεδομένη και αποσιωπημένη μορφή βίας σε όλο τον πλανήτη. Αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Εμφανίζεται σε όλες τις κοινωνίες και κοινωνικές τάξεις και επηρεάζει γυναίκες κάθε ηλικίας ανεξαρτήτως μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου. Δυστυχώς οι αριθμοί δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικοί, αφού χρόνο με το χρόνο παρουσιάζεται σημαντική αύξηση στα περιστατικά βίας. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 1 στις 3 γυναίκες άνω των 15 ετών έχει υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία ενώ κάθε χρόνο 2600 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους από ενδοοικογενειακή βία. Στην Κύπρο η κατάσταση δεν είναι καλύτερη, με τους αριθμούς τα τελευταία χρόνια να καταγράφουν αύξηση και τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που καταγγέλλονται να ξεπερνούν τις 5 χιλιάδες ανά έτος τα τελευταία χρόνια. 39% των γυναικών στην Κύπρο, μετά την ηλικία των 15 ετών, δέχθηκαν κάθε είδους ψυχολογική βία από τον σύντροφό τους. 36% των γυναικών στην Κύπρο έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση. Επίσης 1 στις 2 δολοφονίες γυναικών παγκοσμίως γίνεται από τους συζύγους/συντρόφους, ενώ 1 στις 3 γυναίκες και κορίτσια παγκοσμίως βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Η πανδημία αποκάλυψε τις αδυναμίες του συστήματος, φέρνοντας στην επιφάνεια και υπογραμμίζοντας τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα, καθώς οι αριθμοί καταγγελιών για περιστατικά έμφυλης βίας αυξήθηκαν κατά την περίοδο της καραντίνας. Επιβεβαίωσε τα κενά και τις δομικές ελλείψεις σχετικά με την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και την αποτελεσματική προστασία των γυναικών τόσο στην Κύπρο και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., όσο και παγκόσμια. Το σίγουρο είναι ότι για να αντιμετωπιστεί η βία χρειάζεται θάρρος για λήψη ουσιαστικών μέτρων χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το κόστος, κυρίως από την Πολιτεία, το Κράτος και τη Δικαιοσύνη, έτσι ώστε πολλές γυναίκες να πάψουν να ζουν υπό καθεστώς φόβου και ανασφάλειας.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε μια σημαντική πρόταση νόμου που προνοεί τη δωρεάν νομική αρωγή σε θύματα βίας και ενδοοικογενειακής βίας, που κατέθεσε στη Βουλή το ΑΚΕΛ, σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί πρόοδος στην καταπολέμηση της βίας, η οποία αποτελεί ευθύνη του Κράτους και όχι ατομική ευθύνη του θύματος αλλά και ενίσχυση των θυμάτων ώστε να μπορούν να προχωρούν σε καταγγελίες. Η συγκεκριμένη πρόταση είναι επίσης πολύ σημαντική αφού μια γυναίκα-θύµα ενδοοικογενειακής βίας υποχρεώνεται να µένει εγκλωβισµένη σε ένα κακοποιητικό για την ίδια και τα παιδιά της περιβάλλον, επειδή αδυνατεί να καλύψει τα δικαστικά έξοδα για αίτηση διαζυγίου.
