Κανένα εμπόριο δεν ζει χωρίς πελατεία

Της Γεωργίας Στεφάνου

Η μεγάλη ντροπή της Ευρώπης. Έτσι ονόμασαν κάποιοι την εμπορία προσώπων. Αυτό το ειδεχθές έγκλημα που ταλανίζει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Δυστυχώς υπάρχουν άνθρωποι, αν μπορούμε να τους ονομάσουμε ανθρώπους, που πιστεύουν ότι έχουν το δικαίωμα να πουλούν συνανθρώπους τους, είτε για εργασιακή είτε για σεξουαλική εκμετάλλευση, ή ακόμα για μεταμόσχευση οργάνων. Υπάρχουν και άλλοι, οι οποίοι πιστεύουν ότι έχουν το δικαίωμα να αγοράζουν συνανθρώπους τους σαν να είναι άψυχα αντικείμενα και «να τα κάνουν ό,τι θέλουν».

Δυστυχώς, αυτό το έγκλημα έχει απλώσει τα πλοκάμια του και στην Κύπρο όπου ανθεί η εμπορία νεαρών γυναικών για σεξουαλική εκμετάλλευση, και νεαρών ανδρών για εργασιακή εκμετάλλευση.

 

Πορνεία και εμπορία προσώπων

Η πορνεία θεωρείται ως το αρχαιότερο επάγγελμα. Διερωτώμαι αν το αρχαιότερο επάγγελμα δεν είναι το κυνήγι και μετά η γεωργία. Άλλωστε, για να αγοράζεις σεξουαλικές υπηρεσίες πρέπει να υπάρχουν χρήματα. Υπάρχει μια γκρίζα ζώνη μεταξύ πορνείας και εμπορίας προσώπων. Οι διακινητές των θυμάτων εμπορίας «πουλούν το εμπόρευμα» λέγοντας ότι οι νεαρές κοπέλες εκδίδονται οικειοθελώς και οι πελάτες, εφόσον τους συμφέρει, το πιστεύουν.

Από το 1992 τα κυκλώματα της εμπορίας προσώπων, του trafficking δηλαδή, δεν αναγνωρίζουν σύνορα χωρών. Ξεκινούν από τις χώρες προελεύσεως, χώρες φτωχές ή σε κατάσταση πολέμου, και καταλήγουν στις χώρες υποδοχής, όπου επικρατεί ευμάρεια.

Οι «κυνηγοί» των κυκλωμάτων (hunters) πλησιάζουν φτωχές νεαρές και νεαρούς που ψάχνουν απεγνωσμένα για δουλειά και τους προτείνουν εργασία με καλό μισθό σε κάποια χώρα της Ευρώπης ή της Αμερικής. Αναλαμβάνουν αυτοί τα έξοδα του ταξιδιού και πείθουν τα θύματα ότι αυτό που τους προτείνουν είναι η ευκαιρία της ζωής τους και δεν πρέπει να τη χάσουν. Και όταν πέσεις σε τέτοια παγίδα, είναι δύσκολο να ξεφύγεις. Βρίσκεσαι μόνος σου σε μια ξένη χώρα όπου δεν ξέρεις κανέναν και όπου σε πείθουν ότι η Αστυνομία είναι φίλη των διακινητών, και σε υποχρεώνουν να δουλεύεις σαν σκλάβος σε φάρμες και σε χωράφια ή σε νυχτερινά κέντρα, που αντί να κερνάς ποτό στους πελάτες όπως σου είχαν υποσχεθεί, πρέπει να ικανοποιείς τις σεξουαλικές τους επιθυμίες.

 

Και στην Κύπρο;

 

Μέχρι το 2010, με την ευλογία της κυβέρνησης έρχονταν 6.000 νεαρές κοπέλες από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, το Μαρόκο, το Βιετνάμ, τη Δομινικανή Δημοκρατία, τη Ρουμανία, και διανέμονταν στα εκατόν οκτώ καμπαρέ των ελεύθερων περιοχών της Μεγαλονήσου. Όταν λοιπόν, χάρη στις πιέσεις της Ευρώπης και της οργάνωσης Cyprus Stop Trafficking, ο τότε Υπουργός Εσωτερικών, Νεοκλής Συλικιώτης, κατάργησε τη βίζα καλλιτέχνιδος (visa artist) και έτσι τα νυχτερινά κέντρα έμειναν χωρίς «εμπόρευμα», 90 από αυτά έκλεισαν!

Το trafficking μειώθηκε και έγινε λιγότερο απάνθρωπο, αλλά δεν εξαλείφθηκε. Αυτή τη στιγμή, στην Κύπρο ανθεί το εργασιακό trafficking, οι εικονικοί γάμοι και η σεξουαλική εκμετάλλευση σε μπιραρίες και διαμερίσματα. Το γραφείο καταπολέμησης εμπορίας προσώπων, μας έχει δηλώσει ότι τα τελευταία χρόνια τα θύματα εμπορίας που ξεφεύγουν χάρη στην Αστυνομία από την εργασιακή σκλαβιά είναι περίπου 50 ανά έτος.

 

Σκεύη Κουκουμά: Ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Αντρών και Γυναικών εργάστηκε σκληρά για την ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών από θύματα εμπορίας του πελάτη. Κάτι το οποίο κατορθώθηκε το 2014, ενώ αργότερα με άλλη πρόταση Νόμου ισχυροποιήθηκε η Νομοθεσία αφαιρώντας από τον πελάτη τη δικαιολογία ότι δεν γνώριζε. Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά σχολίασε ότι «εμείς πάμε ένα βήμα πιο κάτω από την υφιστάμενη νομοθεσία. Προχωρούμε στη γενική ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών. Να ξεκαθαρίσω ότι στην πρότασή μας δεν υπάρχει καμιά νομική ή ποινική ευθύνη έναντι του θύματος -του ατόμου που πουλά τις σεξουαλικές υπηρεσίες. Εκείνο που είδαμε και μέσα από την εμπειρία μας στη Βουλή, μέσα από την επαφή μας με τις ΜΚΟ, που δραστηριοποιούνται σε αυτόν το χώρο αλλά και μέσα από την εμπειρία άλλων χωρών είναι ότι η ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών δίνει ένα αποφασιστικό χτύπημα στα κυκλώματα εμπορίας προσώπων. Μειώνοντας τη ζήτηση, μειώνεται ταυτόχρονα και η προσφορά. Εκείνο που θέλω να σημειώσω όμως είναι ότι η νομοθεσία θα πρέπει απαραίτητα να συνδυαστεί και με ένα φιλόδοξα μεγάλο και περιεκτικό σχέδιο εξόδου, το οποίο θα στηρίζει τα άτομα που θα βγαίνουν από την πορνεία αποτελεσματικά».

Σύμφωνα με την κυρία Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, αναπληρώτρια πρόεδρο του ΔΗΚΟ: «Το πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουμε στην Κύπρο είναι στην εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου και όχι στην απουσία ή στα προβλήματά του. Το νομοθετικό πλαίσιο στην Κύπρο είναι από τα πιο αυστηρά στην ΕΕ, πρέπει όμως οι αρμόδιες Αρχές να εγκύψουν και να εργαστούν για την αυστηρή τήρηση όλων των προνοιών του».

Η κυρία Ρίτα Σούπερμαν, πρώην επικεφαλής του Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων, υπογράμμισε τις δυσκολίες που υπάρχουν στην αναγνώριση των θυμάτων. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να μας εμπιστευτούν και να μας μιλήσουν για την εμπειρία τους. Αρχικά στέλνουμε το άτομο για ψυχολογική εξέταση και υποστήριξη, συνεργαζόμαστε με τις κρατικές Υπηρεσίες Ψυχολογικής Υγείας».

 

Αθωώθηκαν… δράστες ομαδικών βιασμών!

Η κα Ανδρούλα Χριστοφίδου Ενρίκες, επίτιμη πρόεδρος της οργάνωσης Cyprus Stop Trafficking, μας μίλησε για τις δεκάδες θύματα που φιλοξένησε και στήριξε η οργάνωση τα τελευταία 14 χρόνια. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ θύματα ομαδικών βιασμών που κατέληξαν σε κλινική, και που χάσαμε τη δίκη γιατί ο δικαστής αποφάσισε ότι ήταν αναξιόπιστη μάρτυρας το θύμα, επειδή δεν θυμόταν το όνομα της κλινικής! Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη νεαρή Ρωσίδα που μου είπε ‘‘μισώ τον μάστρο μου, αλλά μισώ περισσότερο τους πελάτες’’, γιατί αφού ζήτησε πάρα πολλές φορές βοήθεια από αυτούς, εφόσον τους εξήγησε ότι δεν κάνει αυτή τη δουλειά με τη θέλησή της, εκείνοι της απαντούσαν ότι «πλήρωσα και θα κάμω ό,τι θέλω». Δεν θα ξεχάσω επίσης, τη 18χρονη που έπεσε στα χέρια κάποιου σαδιστή και πήγε μετά να πνιγεί στη θάλασσα. Ευτυχώς ή δυστυχώς κάποιος την έσωσε, διότι η θάλασσα της Λάρνακας είναι ξέβαθη».

 

Δεν συνελήφθη ποτέ κανένας πελάτης… προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα

Ρωτήσαμε την κυρία Χριστοφίδου, τι μπορεί να μας πει για τους πελάτες αυτού του εμπορίου. «Στην Κύπρο οι πελάτες προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα, από εργάτες μέχρι ανώτατους λειτουργούς του κράτους. Όλοι είναι πεπεισμένοι, έτσι τους συμφέρει να πιστεύουν, ότι αγοράζουν πόρνες και όχι νεαρές κοπέλες που τις αναγκάζουν να εκπορνεύονται. Μέχρι το 2014, αυτό που έκαναν οι πελάτες ήταν νόμιμο. Αν είναι δυνατόν να επιτρέπεται να αγοράζεις άνθρωπο. Η σκλαβιά ξανάρχεται;»

Ζητήσαμε επίσης να μας πει τι ιδέα έχει για την ποινικοποίηση του πελάτη. «Ασφαλώς ήταν πρόοδος, αλλά δεν ξέρω γιατί, ουδέποτε συνελήφθηκε κανένας πελάτης. Όλοι παραδέχονται ότι οι πελάτες είναι ένοχοι όσο και οι διακινητές, διότι κανένα εμπόριο δεν ζει χωρίς πελατεία, αλλά δεν ξέρω γιατί κανένας πελάτης δεν έχει συλληφθεί».

Θα ήθελα να τονίσω, αναφέρει τέλος η κα Χριστοφίδου, ότι τα θύματα εμπορίας προσώπων τραυματίζονται ανεπανόρθωτα για όλο το υπόλοιπο της ζωής τους, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Ελάχιστες από τις κοπέλες τολμούν να παρουσιαστούν σαν μάρτυρες κατηγορίας στο δικαστήριο, με αποτέλεσμα οι διακινητές που καταδικάζονται να είναι λίγοι. Οι περισσότερες εγκαταλείπουν τη χώρα και δυστυχώς πολλές ξαναπέφτουν θύματα των ίδιων κυκλωμάτων.

 

Σημείωση: Τρόποι επικοινωνίας με την οργάνωση Cyprus Stop Trafficking:  email/ ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected]

Facebook: http://facebook.com/cyprus.stop.trafficking

αριθμός τηλεφώνου: +357 22771063 / +357 97837955