Κασόγκι: Ένα εκλεκτό θύμα

Πως ένας αντιδραστικός έμελε να γίνει «μάρτυρας» της δυτικής υποκρισίας

Η υπόθεση Κασόγκι πήρε φοβερές διαστάσεις. Δεν είναι αμελητέο γεγονός ένας «αντιφρονούντας» δημοσιογράφος να δολοφονείται από πράκτορες μέσα στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη. Αξίζει συζήτησης όμως το γεγονός πως όλοι οι υποστηρικτές της Σαουδικής Αραβίας αναγκάστηκαν να μασήσουν τα λόγια τους για το ζήτημα Κασόγκι και όχι για τα διαχρονικά εγκλήματα της χώρας.

Ποιος είναι λοιπόν ο Τζαμάλ Κασόγκι, ο «αντικαθεστωτικός» δημοσιογράφος; Δυστυχώς, ή ευτυχώς, ο Κασόγκι δεν ήταν ένας γνήσιος αντιφρονούντας. Η εικόνα του δημοσιογράφου που παλεύει για την αλήθεια, μάλλον δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Όταν εξαφανίστηκε ο Κασόγκι στο προξενείο στις 2 Οκτωβρίου, οι αρχικές αναφορές έκαναν λόγο για τη σχέση του με τον πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπα Τουρκί Αλ Φαϊζάλ. Στη συνέχεια, αυτές οι αναφορές εξανεμίστηκαν. Κυκλοφόρησε ωστόσο ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο το οποίο επιβεβαιώνει αυτή την πρώτη πληροφορία. Παραθέτει όμως και άλλες ακόμη πιο ενδιαφέρουσες.

Ο Κασόγκι λοιπόν ήταν ένας πρώην καθεστωτικός. Σύμφωνα με το άρθρο που υπογράφει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Ασάντ Αμπουκχαλίλ, ο Κασόγκι ήταν πιστό μέλος του σαουδαραβικού κατεστημένου. Δεν γίνεσαι δημοσιογράφος (πόσω μάλλον αρχισυντάκτης) σε ένα τέτοιο καθεστώς εάν δεν ανήκεις σε αυτό. Ο καθηγητής κάνει αναφορές στις σχέσεις του Κασόγκι τόσο με τον Τουρκί των μυστικών υπηρεσιών όσο και με τον αδελφό του ιδιοκτήτη της πρώτης εφημερίδας στην οποία γράφει. Ο Κασόγκι υπηρέτησε πιστά τη χώρα του στον πόλεμο του Αφγανιστάν, καθώς ακολουθούσε σαν δημοσιογράφος τον επίσης Σαουδάραβα Οσάμα Μπιν Λάντεν. Τέτοια δημοσιογραφικά διαπιστευτήρια δεν τα έπαιρναν «αντιφρονούντες» δημοσιογράφοι. Όπως πειστικά παραθέτει ο καθηγητής, το πρόβλημα του Κασόγκι ήταν πως οι πρίγκιπες, των οποίων ήταν προστατευόμενος, είχαν ηττηθεί στα παιχνίδια εξουσίας εντός της μοναρχίας.

Αυτός λοιπόν ο ισλαμιστής τυχοδιώκτης έμελλε να ήταν το θύμα της σαουδαραβικής καταστολής για το οποίο θα έτρεχαν να τα μαζέψουν οι δυτικοί σύμμαχοι της. Γιατί; Γιατί απλούστατα είχε χτίσει σχέσεις εκεί όπου η εξαφάνισή του θα προκαλούσε αίσθηση: στην Ουάσινγκτον Ποστ και στην Τουρκία. Οι Σαουδάραβες τού καταλόγιζαν πως ήταν κοντά στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, επίσης συντηρητική αυταρχική ισλαμική οντότητα, την οποία κάποτε επιχορηγούσε η Σαουδική Αραβία. Τώρα όμως βρίσκεται πιο κοντά στο Κατάρ και την Τουρκία. Οι Τούρκοι λοιπόν είδαν να χάνεται μια φιλική φωνή στον αμερικάνικο Τύπο. Μάλιστα αυτό έγινε στο έδαφός τους. Οι σχέσεις τους με τη Σ. Αραβία ήταν ήδη τεταμένες, όταν οι τελευταίες απέκλεισαν το Κατάρ και η Τουρκία έστειλε στρατεύματα για να το ενισχύσει.

Μαζί με τους Τούρκους το θέμα κράτησε ζωντανό και η εφημερίδα για την οποία έγραφε ο Κασόγκι στις ΗΠΑ, η Ουάσινγκτον Ποστ. Και σαφώς θα ήταν δύσκολο να σιγήσουν μια εφημερίδα της οποίας ο εργοδοτούμενος εξαφανίστηκε. Οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες του πιθανού φόνου και τα στοιχεία που αφήνουν οι τουρκικές Αρχές να διαρρέουν τροφοδοτούν τη συζήτηση. Έτσι ο Κασόγκι, ένας αντιδραστικός και όχι τόσοι αγωνιστές, θύματα του καθεστώτος, έμελλε να γίνει το πρόσωπο για το οποίο θα εκτίθετο η δυτική υποκρισία για τα διαχρονικά εγκλήματα της Σαουδικής Αραβίας.

Ποιος θα πληρώσει;

Αφού λοιπόν η σχεδόν σίγουρη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι επικράτησε ως θέμα μέσω του Ερντογάν και της Ουάσινγκτον Ποστ, κάποιος θα πρέπει να λογοδοτήσει για τη διαχρονική φιλία της Δύσης με τους Σαουδάραβες βασιλιάδες. Όπως οι Σαουδάραβες εξέταζαν για μέρες το ενδεχόμενο να φορτώσουν τη δολοφονία σε προσωπική πρωτοβουλία κάποιου ενθουσιώδη πράκτορα ή ηγετίσκου, έτσι και οι Δυτικοί θα αποδώσουν μια διαχρονική πολιτική σε έναν περαστικό πολιτικό.

Αλλά ποιοι γνώριζαν για τις πρακτικές της Σαουδικής Αραβίας; Γιατί σίγουρα είναι ανατριχιαστικές οι διαρροές για το πώς έγινε η δολοφονία του δημοσιογράφου. Ανατριχιαστική όμως είναι και αδιαφορία της «κοινής γνώμης» μπροστά στο φονικό που εξαπολύουν οι Σαουδάραβες στην Υεμένη. Αυτό που ο ΟΗΕ αποκαλεί τη «χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στην υφήλιο».

Είχε γίνει μια συζήτηση το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη για το ζήτημα του εξοπλισμού της Σαουδικής Αραβίας. Κάποια κράτη εκδήλωσαν δισταγμούς στο να πωλούν όπλα στη χώρα. Ωστόσο συνέχισαν τις πωλήσεις αφού ξέσπασε ο πόλεμος στην Υεμένη: Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία κ.ά. πώλησαν όπλα στους Σαουδάραβες μετά το 2015. Την ίδια ώρα μοίραζαν κυρώσεις δεξιά-αριστερά.

Βέβαια και πριν την Υεμένη, οι δυτικοί γνώριζαν για το πώς συμπεριφέρονταν στους αντιφρονούντες στη Σαουδική Αραβία. Γνώριζαν και για την ανυπαρξία δικαιωμάτων των γυναικών και των μειονοτήτων και για την ανύπαρκτη δημοκρατία, ελευθεροτυπία αλλά και στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Όμως σε καμία περίπτωση τα ζητήματα αυτά δεν έπαιρναν τις διαστάσεις που έδιναν ακόμη και στα μικρότερα εγκλήματα των κοσμικών δικτατοριών της Μέσης Ανατολής. Βέβαια η αγάπη των δυτικών προς τις θεοκρατικές μοναρχίες δεν έχει να κάνει με κάποια συμπάθεια στη γραφική καθυστέρησή τους, αλλά με το γεγονός ότι αυτές τούς εξυπηρετούσαν ενώ οι κοσμικές δικτατορίες της περιοχής, όχι.

Τώρα όμως που η δολοφονία Κασόγκι δεν χωράει κάτω από το χαλί θα λογοδοτήσουν αυτοί που ωρύονταν για τις φυλακίσεις των ισλαμιστών από τον Άσαντ;

Σαφώς και όχι. Ήδη βρέθηκε αυτός που θα αναλάβει προσωπικά τις συλλογικές τους ευθύνες. Ο λαϊκιστής Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είπε την αλήθεια: Έχουν καλή μπίζνα με τους Σαουδάραβες, δεν θα τη διαλύσουν για ένα περιστατικό. Με στραμμένα τα φώτα της προσοχής και των ευθυνών πάνω του, ήδη το αστικό κατεστημένο σε ΗΠΑ και ΕΕ νιώθει ανακούφιση. Οι συστημικές επιλογές θα αποδοθούν στον τρελό του χωριού.

Παλμύρης Δημήτρης