Κατ’ οίκον εργασίες, γραπτές ασκήσεις, δράσεις εκτός, στην αναθεωρημένη πρόταση αξιολόγησης του μαθητή

Κατ’ οίκον εργασίες, γραπτές βαθμολογητέες ασκήσεις στην τάξη, project σε ατομική ή συνεργατική εργασία, συμμετοχή του μαθητή στις καθημερινές εργασίες του μαθήματος και δραστηριότητες εκτός της αίθουσας διδασκαλίας είναι μερικές από τις βασικές πτυχές πάνω στις οποίες εδράζεται η αναθεωρημένη πρόταση της πολυμελούς επιτροπής που συστάθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με όρο εντολής τη διαμόρφωση εγγράφου πολιτικής για την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου και ενιαίου συστήματος αξιολόγησης του μαθητή.

Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, τη Δευτέρα, 27 Μαΐου 2019, έδωσε στη δημοσιότητα την αναθεωρημένη πρόταση της εν λόγω επιτροπής, για το Ενιαίο Σύστημα Αξιολόγησης του Μαθητή, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά από τη διαβούλευση και τις γραπτές εισηγήσεις των εμπλεκόμενων φορέων.

Ως μορφές συντρέχουσας αξιολόγησης, περιλαμβανομένης και της προφορικής, προτείνονται οι κατ’ οίκον εργασίες με τη σημείωση ότι «είναι θετικά συνδεδεμένες με τη βελτίωση της επίδοσης των μαθητών εφόσον η έμφαση τόσο κατά την εργασία στο σπίτι όσο και κατά τη συζήτηση της εργασίας στην τάξη, πριν και μετά την εκπόνησή της, δίνεται στη διαδικασία μάθησης και όχι σε αυτό καθαυτό το αποτέλεσμα».

Η επιτροπή προτείνει και τις γραπτές βαθμολογητές ασκήσεις στην τάξη βάσει των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων δεικτών με την επισήμανση ότι πρέπει να είναι σύντομες, ως προς τον χρόνο και το περιεχόμενο ύλης, προειδοποιημένες και περιορισμένες στον αριθμό. Το σκεπτικό της επιτροπής πίσω από τη συγκεκριμένη πρόταση είναι ότι οι ασκήσεις αυτές «λειτουργούν ως συντρέχουσα αξιολόγηση και είναι μέσο ανατροφοδότησης εκπαιδευτικού και μαθητών για τα αποτελέσματα της διδασκαλίας και της μάθησης.

Για τα project σε ατομική ή συνεργατική εργασία η επιτροπή αναφέρει ότι πρέπει να ενθαρρύνεται η συνεργασία ειδικοτήτων για την ανάθεση διεπιστημονικών και διαθεματικών project ενώ απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά και στόχος για την ανάθεσή τους είναι η καλλιέργεια δεξιοτήτων προγραμματισμού, διερεύνησης, οργάνωσης και επεξεργασίας υλικού και παρουσίασης αποτελεσμάτων.

Η συμμετοχή του μαθητή στις καθημερινές εργασίες του μαθήματος θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ και περιλαμβάνεται στις εισηγήσεις τις επιτροπής η οποία εκτιμά ότι δια μέσου της «ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή, το ενδιαφέρον και η συμβολή του μαθητή σε καθημερινή βάση, μέσα στην τάξη, οι δεξιότητες παρουσίασης των εργασιών του και οι δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας που αναπτύσσει».

Οι δραστηριότητες εκτός της αίθουσας διδασκαλίας είναι ένα ακόμη συστατικό στοιχείο της αναθεωρημένης πρότασης για την αξιολόγηση του μαθητή μετά την κρίση της αρμόδιας επιτροπής ότι «σε αντίθεση με τα διαγωνίσματα και τις εξετάσεις, είναι εναλλακτικοί τρόποι και εργαλεία αυθεντικής αξιολόγησης.

Επίσης, επιτελούνται σε ευκαιριακό χρόνο ή «χωρίς καθορισμένο χρόνο», σε όλη τη διάρκεια του τετραμήνου /σχολικού έτους και περιλαμβάνουν, εθελοντική προσφορά, ιδιαίτερες επιδόσεις και δραστηριοποίηση μαθητών σε σχολικές δραστηριότητες και ενδοσχολικούς και εξωσχολικούς διαγωνισμούς και εκδηλώσεις, ατομικές δημιουργικές εργασίες, σε σχέση με το περιεχόμενο των επιμέρους μαθημάτων.

Το παιγνίδι ερωτήσεων και απαντήσεων (quiz) είναι η επόμενη πρόταση της επιτροπής η οποία στηρίζει την εισήγησή της στο ότι οι δραστηριότητες αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης βοηθούν τους μαθητές να κατανοήσουν τα κριτήρια αξιολόγησης και πού βρίσκεται το λάθος ή η έλλειψη αλλά και η ορθή διαδικασία προσέγγισης των διαφόρων ασκήσεων/δραστηριοτήτων.

Στην αξιολόγηση του μαθητή, καθίσταται σαφές ότι προσμετρά και «η όλη συμπεριφορά και επίδοση του μαθητή στις αίθουσες διδασκαλίας, τις ειδικές αίθουσες και στα εργαστήρια και συγκεκριμένα , ο βαθμός ανταπόκρισης στις οδηγίες, η ακρίβεια των μετρήσεων, η ανάπτυξη διερευνητικής ‘επιστημονικής’ στάσης, οι προϋποθέσεις ασφάλειας στην εργασία, η συνεργατική στάση και οι δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας και η παρουσίαση του αποτελέσματος».

Από την επιτροπή διαμόρφωσης του Ενιαίου Συστήματος Αξιολόγησης του Μαθητή σημειώνεται ότι «ιδιαίτερη πρέπει να είναι και η αντιμετώπιση της Παραγωγής Γραπτού Λόγου (Έκθεσης) στη δημοτική εκπαίδευση και στα φιλολογικά μαθήματα και στα μαθήματα γλωσσών στη Μέση Εκπαίδευση ενώ από τις προτεινόμενες μορφές συντρέχουσας αξιολόγησης ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί τρεις τουλάχιστον».

Επίσης, «τα κριτήρια και το ποσοστό για τις δραστηριότητες της συντρέχουσας αξιολόγησης προσδιορίζονται κατά ειδικότητα ή/και σχολική μονάδα και κοινοποιούνται από την αρχή κάθε σχολικής χρονιάς προς τους μαθητές».

Το Ενιαίο Σύστημα Αξιολόγησης Μαθητή έρχεται να καλύψει «κενά σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης όσον αφορά την καθιέρωση ενός συστήματος εστιασμένης και τεκμηριωμένης αξιολόγησης του μαθητή» αναφέρει το πολυσέλιδο κείμενο, σε ηλεκτρονική μορφή, που στάλθηκε στους εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.