Η απουσία µακροχρόνιου σχεδιασµού οδήγησε στον φαύλο κύκλο των επιδοτήσεων των εκριζώσεων και του πράσινου τρύγου
Η Κύπρος παρήγαγε 250 εκατοµµύρια κιλά σταφυλιού το 1991, ενώ το 2021 και 2022 η παραγωγή έφθασε µόλις στα 15 εκατοµµύρια
Η συντριπτική πλειοψηφία του παραγόµενου οίνου διοχετεύεται στην κυπριακή αγορά, ενώ µόλις 1-2% περίπου απευθύνεται σε αγορές της ΕΕ και τρίτων χωρών
Μέτρια η φετινή χρονιά για την αµπελουργία, αφού το χαλάζι και τώρα ο καύσωνας είχαν σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή
Οι διαθέσιµες ποσότητες σταφυλιών είναι λίγες, αφού προηγήθηκε ο Πράσινος Τρύγος, αλλά τα οινοποιεία έχουν µεγάλα αποθέµατα και οι τιµές που προσφέρουν στους αµπελουργούς είναι πολύ χαµηλές
Του
Κώστα Νάνου
Ενδεικτική των αδιεξόδων στα οποία έχει οδηγηθεί η αµπελουργία στην Κύπρο είναι η απόφαση του ΣΟ∆ΑΠ να µην παραλάβει φέτος ούτε ένα τσαµπί από σταφύλια για οινοποίηση. Αυτό συµβαίνει για πρώτη φορά στην 75χρονη ιστορία του οργανισµού. Ο ΣΟ∆ΑΠ είναι η µεγαλύτερη οινοβιοµηχανία στην Κύπρο και η απόφασή του να µην παραλάβει φέτος σταφύλια έχει οδηγήσει γενικότερα τον κλάδο σε µεγάλα αδιέξοδα.
Η αµπελουργία στην Κύπρο είναι υπό κατάρρευση λόγω της απουσίας µακροχρόνιου σχεδιασµού και των πολιτικών που ακολουθήθηκαν για πολλά χρόνια και βασίζονταν στις επιδοτήσεις για εκριζώσεις και του πράσινου τρύγου. Μαζί µε το αυξανόµενο κόστος της καλλιέργειας αµπελιών δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί αµπελουργοί έχουν οδηγηθεί στην απόφαση να εγκαταλείψουν τον κλάδο.
Από 250 εκατ. κιλά σταφυλιού πέσαµε στα µόλις 15 εκατ.
Σήµερα, η Κύπρος διαθέτει περίπου 70.000 δεκάρια αµπελώνων, ενώ το 1989 ανέρχονταν σε 240.076 δεκάρια, το 1996 σε 191.992 και το 2005 σε 150.444 δεκάρια. Στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας πρόσφατα αναφέρθηκε ότι το 1991 η Κύπρος παρήγαγε 250 εκατοµµύρια κιλά σταφυλιού, ενώ το 2021 και το 2022 η παραγωγή έφθασε στα 15 εκατοµµύρια. Ωστόσο, ακόµη και αυτή η ποσότητα δεν µπορούσε να παραληφθεί από τις οινοβιοµηχανίες, µε αποτέλεσµα να εφαρµοστεί Πράσινος Τρύγος και να επιδοτηθούν τα οινοποιεία ώστε να παραλάβουν πρόσθετες ποσότητες.
Το αποτέλεσµα αυτών των πολιτικών είναι οι γεµάτες σήµερα δεξαµενές των οινοβιοµηχανιών και έτσι να µην µπορούν να παραλάβουν σταφύλια. Π.χ. ο ΣΟ∆ΑΠ έχει αποθέµατα 6 εκατ. στις δεξαµενές, ενώ ετησίως διαθέτει στην αγορά περίπου 2 εκατ.
Μειωµένη φέτος η παραγωγή
∆εν µπορεί να χαρακτηριστεί παραγωγική χρονιά το 2023, όσον αφορά τα σταφύλια οινοπαραγωγής στην Κύπρο, σύµφωνα µε όσα ανέφερε ο προϊστάµενος του Κλάδου Αµπελουργίας και Οινολογίας του Τµήµατος Γεωργίας, Γεώργιος Νεοφύτου. Όπως σηµείωσε, η φετινή παραγωγή «σε καµία περίπτωση δεν µπορεί να συγκριθεί µε την υπερπαραγωγή της περσινής χρονιάς».
Και οι γεωργικές οργανώσεις έχουν επισηµάνει στο Τµήµα Γεωργίας ότι το πλήγµα της φετινής παραγωγής είναι µεγάλο, λόγω του παρατεταµένου καύσωνα.
Ο κ. Νεοφύτου εξήγησε ότι το Τµήµα Γεωργίας δεν προβαίνει σε συγκεκριµένες προβλέψεις, καθώς η παραγωγή µπορεί να επηρεάζεται µέχρι την τελευταία στιγµή από απρόβλεπτες παραµέτρους, όπως τις βροχοπτώσεις, τις θερµοκρασίες, το χαλάζι, τις καλλιεργητικές φροντίδες κ.ά. Ανέφερε, όµως, πως σε γενικές γραµµές εκτιµάται ότι πρόκειται για µια χρονιά µέτρια ως προς την παραγωγή.
Σηµείωσε, δε, ότι στην περιορισµένη παραγωγικότητα των αµπελώνων του τρέχοντος έτους, συνυπολογίζονται οι αµπελουργικές εκτάσεις 9.500 δεκαρίων, που συµµετείχαν στις δύο προκηρύξεις του µέτρου «Πράσινος Τρύγος».
Ο κ. Νεοφύτου πρόσθεσε ότι στο αµπελουργικό µητρώο του Τµήµατος Γεωργίας είναι καταχωρηµένα 70.000 δεκάρια µε αµπελώνες οινοπαραγωγής, ενώ σύµφωνα µε τα δεδοµένα σχετικού µητρώου που διατηρεί ο Οργανισµός Αγροτικών Πληρωµών, οι αµπελώνες µε επιτραπέζιες ποικιλίες είναι γύρω στις 3.800 δεκάρια.
Όσον αφορά τη διοχέτευση της παραγωγής, ο κ. Νεοφύτου ανέφερε ότι τα οινοποιεία παραλαµβάνουν σε γενικές γραµµές κατά µέσον όρο τα τελευταία έτη περίπου 15-16 εκατοµµύρια κιλά σταφύλι. Πρόσθεσε, ακόµα, ότι το 2022 παράχθηκαν περίπου 3,6 εκατοµµύρια κιλά επιτραπέζιου σταφυλιού, το οποίο προορίζεται για κατανάλωση.
Συµπλήρωσε, τέλος, ότι µε βάση τα δεδοµένα και τις εκτιµήσεις του Τµήµατος Γεωργίας, η συντριπτική πλειοψηφία του παραγόµενου οίνου διοχετεύεται στην κυπριακή αγορά, ενώ µια πολύ µικρή ποσότητα, µόλις 1-2%, απευθύνεται σε αγορές της ΕΕ και τρίτων χωρών.
Μετρούν ζηµιές οι αµπελουργοί
Οι αµπελουργοί έχουν ήδη επισηµάνει στο Τµήµα Γεωργίας ότι η φετινή παραγωγή έχει υποστεί πλήγµα, λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών.
Εκ µέρους της ΕΚΑ ο Πανίκος Χάµπας δήλωσε ότι οι αµπελουργοί έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις επιπτώσεις των απρόβλεπτων και ακραίων καιρικών συνθηκών, επισηµαίνοντας ότι ο καύσωνας φαίνεται να έχει επηρεάσει τα φυτά και κατ’ επέκταση την παραγωγή. Ο ίδιος ανέφερε ότι αναµένεται, αφού ολοκληρωθεί ο τρύγος, να γίνει συνάντηση µε το Τµήµα Γεωργίας, ώστε να τεθούν ενώπιόν του τα ακριβή στοιχεία για τις επιπτώσεις που είχε ο καύσωνας στην αµπελουργική παραγωγή.
Ανάγκη αναθεώρησης της κατανοµής των επιδοτήσεων
Ο Π. Χάµπας υπογράµµισε, ακόµα, ότι είναι σηµαντικό να γίνει µια ολοκληρωµένη διαχείριση της αµπελουργικής παραγωγής, ώστε να µπορεί να γίνεται καλύτερα και η κατανοµή των κονδυλίων που χορηγούνται για επιδοτήσεις σε αµπελουργούς. Σηµείωσε, δε, ότι µία επιτροπή των αγροτικών οργανώσεων διαβουλεύεται ήδη µε το Τµήµα Γεωργίας στην κατεύθυνση αυτή.
Σηµειώνεται ότι, σύµφωνα µε τις πληροφορίες του Τµήµατος Γεωργίας, για την πενταετία 2019-2023 αναµένεται να διοχετευθούν περίπου 21 εκατοµµύρια ευρώ στον αµπελοοινικό τοµέα. Από τα δύο πενταετή Προγράµµατα Στήριξης (ΕΠΣΑ) που εξασφάλισε η Κύπρος για τις περιόδους 2009-2013 και 2014-2018, δόθηκαν περίπου 41,7 εκατοµµύρια ευρώ από καθαρά οικονοµικούς πόρους της Ένωσης, σύµφωνα µε το Τµήµα Γεωργίας.
Άρχισε ο τρύγος
Τα υπόλοιπα οινοποιεία εκτός του ΣΟ∆ΑΠ αρχίζουν από αυτήν την εβδοµάδα να παραλαµβάνουν τις πρώιµες ποικιλίες όπως Chardonnay, Shiraz κ.α., όµως οι ποσότητες που αναµένεται να παραλάβουν θα είναι πολύ µικρές συγκριτικά µε προηγούµενα χρόνια διότι έχουν και αυτά αποθέµατα. Αµπελουργοί και εκπρόσωποί τους εκτιµούν ωστόσο ότι οι διαθέσιµες ποσότητες σταφυλιών δεν θα είναι αρκετές για τα οινοποιεία φέτος λόγω των προγραµµάτων που εφαρµόστηκαν για τον Πράσινο Τρύγο.
Παρ’ όλα αυτά οι τιµές που προσφέρουν τα οινοποιεία στους αµπελουργούς θεωρούνται πολύ χαµηλές. Ένας από τους λόγους, όπως εκτιµάται, είναι η ποιότητα των σταφυλιών, η οποία επηρεάστηκε λόγω του παρατεταµένου καύσωνα και του περονόσπορου.
Τα προηγούµενα χρόνια, η παραγωγή έφθασε τα 15 µε 16 εκατ. κιλά σταφύλια, όµως για φέτος εκτιµάται ότι δεν θα φθάσει ούτε τα 10 εκατ. Αυτό οφείλεται και στις καταστροφές που προκλήθηκαν από το χαλάζι. Γενικά, η φετινή παραγωγή σταφυλιών δεν χαρακτηρίζεται καλή, γεγονός που επιδεινώνει την κατάσταση γενικότερα στον κλάδο.
Aκολουθήστε μας στο Google News
