Κάτι τρέχει με το Φάκελο της Κύπρου – Ανησυχία για συγκάλυψη ενόχων

 

Του

Μιχάλη Μιχαήλ

Οι πρόσφατες καταγγελίες του πρώην Προέδρου της Βουλής, Γιαννάκη Ομήρου, «ότι κατά παράβαση της πρώτης παραγράφου του συνομολογηθέντος “πρωτοκόλλου συνεργασίας” οποιαδήποτε νέα έκδοση δεν θα περιλαμβάνει αυτούσια τα αυθεντικά πρακτικά της “Εξεταστικής των πραγμάτων Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων”, αλλά αυτά θα επαναδιατυπώνονται με προφανή τον κίνδυνο παραλείψεων ή αλλοιώσεων με επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας», προκάλεσαν ανησυχία. Ο κ. Ομήρου μιλώντας στη «Χαραυγή» τόνισε την ανάγκη να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα μεταξύ του ιδίου και του τότε Προέδρου της Ελληνικής Βουλής, Νικόλαου Βούτση, στις 26 Ιανουαρίου του 2016.

Οι πληροφορίες που δημοσιοποίησε πρόσφατα ο Γ. Ομήρου προκάλεσαν ανησυχία, με αποτέλεσμα ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, να αποστείλει επιστολή στην Πρόεδρο της Βουλής και να ζητά εξηγήσεις.

Η επιστολή του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ

Στην επιστολή του, ημ. 2 Αυγούστου 2022, προς την Πρόεδρο της Βουλής Αννίτα Δημητρίου, ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ αναφέρεται στις δηλώσεις του Γ. Ομήρου και σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «οι καταγγελίες αυτές, όχι μόνο περί καθυστέρησης της συνέχισης του έργου, αλλά και κυρίως για την επαναδιατύπωση των πρακτικών της Εξεταστικής των Πραγμάτων Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων, “κατά παράβαση”, όπως αναφέρεται, “της πρώτης παραγράφου του συνομολογηθέντος πρωτοκόλλου συνεργασίας για αυτούσια παράθεση του μαρτυρικού υλικού”, θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά σοβαρές, καθώς επισημαίνουν τον κίνδυνο για παραχάραξη, εκούσια ή ακούσια, της ιστορικής αλήθειας, την οποία η όλη μεγάλη προσπάθεια υπηρετεί». Κάνει λόγο για «την αδιαφάνεια που φαίνεται να χαρακτηρίζει τον τρόπο με το οποίο έτυχε χειρισμού η αλλαγή της μεθοδολογίας της έκδοσης» και ζητά ενημέρωση.

Καθησυχάζει η Αννίτα Δημητρίου

Θέσαμε το ερώτημα στην Πρόεδρο της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, η οποία έδωσε διαβεβαιώσεις μέσω της «Χαραυγής» ότι δεν θα υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή και ότι σε επιστολή που της απέστειλε ο Έλληνας συνάδελφός της, κ. Τασούλας, αναφέρεται ότι δεν θα υπάρχει καμία διαφοροποίηση επί της ουσίας. Ο κ. Τασούλας διαβεβαιώνει με τη σειρά του ότι η διαδικασία θα συνεχιστεί όπως προβλέπεται στο πρωτόκολλο συνεργασίας των δύο Κοινοβουλίων, με αξιόπιστη και χωρίς λάθη καταγραφή των καταθέσεων και λοιπών κριτηρίων στη βάση επιστημονικών κανόνων, όπως ακριβώς προβλέπεται στο πρωτόκολλο συνεργασίας.

Ο επικεφαλής της Επιστημονικής Επιτροπής της Κυπριακής Βουλής, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πέτρος Παπαπολυβίου, είπε ότι θα αναμένει να δει τον 9ο τόμο, που δόθηκε μεν στην κυπριακή Βουλή αλλά δεν δημοσιοποιήθηκε ακόμη, για να διαπιστώσει αν όντως άλλαξε κάτι στον τρόπο έκδοσης. Μέχρι τώρα ήταν φωτοτυπίες των καταθέσεων, είπε, προσθέτοντας ότι τώρα λέγεται ότι τις δακτυλογράφησαν. Σημείωσε ότι σε όλες τις δακτυλογραφήσεις υπάρχει ο κίνδυνος να ξεφύγει κάτι κι εξέφρασε την ελπίδα να γίνεται σχολαστικός έλεγχος, λέξη με λέξη, πρόταση με πρόταση, όπως είπε χαρακτηριστικά. Ερωτηθείς από τη «Χαραυγή» για τον κίνδυνο αφαίρεσης στοιχείων, εξέφρασε την ελπίδα ότι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο. Επεσήμανε επίσης ότι ο τρόπος που επιλέχθηκε είναι και χρονοβόρος και κοστοβόρος.

Η Βουλή πρέπει να δώσει τις μαρτυρίες και τις καταθέσεις στη δημοσιότητα

Παράλληλα, προκύπτει κι ένα άλλο εξίσου σοβαρό θέμα. Ενώ η κυπριακή Βουλή για χρόνια ζητούσε από τη Βουλή των Ελλήνων τη δημοσιοποίηση των καταθέσεων, η ίδια η Βουλή των Αντιπροσώπων κρατεί τις καταθέσεις και τις μαρτυρίες μακριά από το φως της δημοσιότητας.

Η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, ανέφερε στη «Χαραυγή» ότι υπάρχει αίτημα και από τη Βουλή των Ελλήνων για να της αποσταλούν οι καταθέσεις από την κυπριακή Βουλή. Όμως υπάρχει κάποιο πρόβλημα, αφού, όπως είπε, υπάρχουν έγγραφα διαβαθμισμένα και μη διαβαθμισμένα. Τα διαβαθμισμένα αφορούν την κατάσταση στην τότε Εθνική Φρουρά, ενώ πρέπει να προστατευθούν και κάποιοι μάρτυρες οι οποίοι βρίσκονται ακόμα στη ζωή και ζήτησαν να μη δημοσιοποιηθούν οι καταθέσεις τους, κι αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό, όπως είπε. Πρόσθεσε πως το τι θα δοθεί, θα εξεταστεί και θα εφαρμοστεί ό,τι προνοείται στο πρωτόκολλο που έχει υπογραφεί.

Τ. Χατζηδημητρίου: Αδικαιολόγητη η διαβάθμιση εγγράφων

Ο πρώτος πρόεδρος της Επιτροπής για το Φάκελο της Κυπριακής Βουλής (2/4/1999 – 16/4/2001), Τάκης Χατζηδημητρίου, εξέφρασε άγνοια για το αν υπάρχει απόφαση για διαβάθμιση των εγγράφων και των καταθέσεων. Όπως είπε στη «Χαραυγή», στην πρώτη Επιτροπή δεν υπήρξε πρόνοια για διαβάθμιση εγγράφων. Σε καμιά περίπτωση δεν μπήκε τέτοια πρόνοια, είπε και πρόσθεσε ότι είναι αδικαιολόγητο να είναι διαβαθμισμένα τα όποια έγγραφα. Ίσως, εκτίμησε, να εντάσσεται αυτό μέσα στην πολιτική συγκάλυψης που επιχειρείται. Σημείωσε παράλληλα ότι η πρώτη Επιτροπή που δημιουργήθηκε έλαβε πολλές μαρτυρίες άνευ όρων και είναι αποκαλυπτικές των καταστάσεων που δημιουργήθηκαν τότε.

Μ. Σιζόπουλος: Μπορούν να δοθούν τα έγγραφα πλην μερικών εξαιρέσεων

Υπάρχουν κάποια διαβαθμισμένα έγγραφα που αφορούν την Ε.Φ. και δεν μπορούν να δοθούν στη δημοσιότητα, αλλά όλα τα υπόλοιπα μπορούν να δοθούν, ανέφερε από την πλευρά του ο πρόεδρος της 3ης και τελευταίας Επιτροπής (8/6/2006 – 14/4/2011), Μαρίνος Σιζόπουλος. Τόνισε ότι όσα δεν είναι διαβαθμισμένα δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να δοθούν στη δημοσιότητα, όμως, ανέφερε, αυτό είναι θέμα που αφορά την προεδρία της Βουλής.

Αριστοφάνης Γεωργίου: Πρέπει να ανοίξουν τα συρτάρια

Ο πρώην βουλευτής του ΑΚΕΛ και μέλος όλων των Επιτροπών για το Φάκελο της Κύπρου της Κυπριακής Βουλής, ανέφερε με τη σειρά του στη «Χαραυγή» ότι η Επιτροπή δεν πήρε καμιά απόφαση για διαβάθμιση εγγράφων και μαρτυριών. Σημείωσε μάλιστα ότι στην απόφαση της Ολομέλειας που ενέκρινε το πόρισμα του Φακέλου της Κυπριακής Βουλής αναφέρεται ότι η Βουλή πρέπει να αποφασίσει σε μεταγενέστερο στάδιο πώς θα ανοίξει τις πόρτες της για να μελετήσουν τα έγγραφα και όλο το υλικό οι ιστορικοί, οι μελετητές και όσοι ενδιαφέρονται. Η διαβάθμιση των μαρτυριών, των καταθέσεων και των εγγράφων, συμπλήρωσε, ίσχυε μέχρι να ληφθεί αυτή η απόφαση από την Ολομέλεια και υπογράμμισε ότι η πρόθεση ήταν ξεκάθαρη ότι πρέπει να ανοίξουν για τους ενδιαφερόμενους τα υλικά.

Π. Παπαπολυβίου: Μετά από 48 χρόνια τίποτε δεν είναι απόρρητο

Ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Πέτρος Παπαπολυβίου, ανέφερε στη «Χαραυγή» ότι υπήρχε η πρόθεση από τη Βουλή για να δοθούν τα στοιχεία στους ιστορικούς. Εξέφρασε την ελπίδα να υπάρχει στα σχέδια να γίνει κάτι τέτοιο, σημειώνοντας ότι αυτός πρέπει να είναι ο επόμενος στόχος, διότι μιλούμε για ένα ιστορικό γεγονός που έγινε πριν από 48 χρόνια και δεν υπάρχει λόγος να κρατούνται κλειστά.

Πρόσθεσε ότι δεν ξέρει αν υπάρχει διαβεβαίωση προς κάποιον μάρτυρα ότι δεν θα δοθεί στη δημοσιότητα η μαρτυρία του, αλλά αν υπάρχει κάτι τέτοιο, αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό. Όμως για τις πλείστες καταθέσεις, υπογράμμισε, δεν υπάρχει τέτοιο θέμα και η λογική λέει ότι σε κάποια στιγμή πρέπει να δοθούν.

 

Ανησυχία για συγκάλυψη ενόχων
Ανησυχία προκαλούν οι πληροφορίες ότι ενδέχεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις στη διαδικασία δημοσιοποίησης των καταθέσεων που δόθηκαν στη Βουλή των Ελλήνων από τους συντελεστές της προδοσίας του 1974. Συγκεκριμένα, υπάρχει ανησυχία ότι αντί να φωτοτυπούνται αυτούσιες οι καταθέσεις των μαρτύρων και να δένονται σε τόμους, θα δακτυλογραφούνται εκ νέου. Αυτό ακριβώς δημιουργεί την υποψία ότι ενδέχεται να αφαιρεθούν στοιχεία από τις καταθέσεις. Επιπλέον, υπάρχει και θέμα με τις καταθέσεις και τις μαρτυρίες που δόθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ενώ η κυπριακή Βουλή ζήτησε να δημοσιοποιηθούν οι καταθέσεις στην ελληνική Βουλή και ζητά να δοθούν κι άλλα δεδομένα της εποχής, η Βουλή στη Λευκωσία κρατά κλειστές τις μαρτυρίες με τη δικαιολογία της διαβάθμισης των καταθέσεων και της υπόσχεσης σε μάρτυρες ότι δεν θα δημοσιοποιηθούν οι καταθέσεις τους.