Καβάζογλου – Μισιαούλης: Σύμβολο αγώνα για την ελληνοτουρκική φιλία

Του Μιχάλη Μιχαήλ

Ήταν 11 Απριλίου 1965. Η είδηση έσκασε σαν βόμβα για όλους τους Κυπρίους, Ε/κύπριους και Τ/κύπριους, Αριστερούς και Δεξιούς. Δολοφονήθηκαν ο Ντερβίς Αλί Καβάζογλου και ο Κώστας Μισιαούλης. Οι σφαίρες της τρομοκρατικής τ/κυπριακής οργάνωσης ΤΜΤ έκοψαν το νήμα της ζωής των δύο αγωνιστών συντρόφων στο δρόμο Λευκωσίας – Λάρνακας, κοντά στη Λουρουτζίνα. Οι δύο σύντροφοι πήγαιναν σε συνάντηση Τ/κυπρίων μέσα στο δύσκολο πλέγμα των καταστάσεων που δημιουργήθηκαν μετά τις συγκρούσεις Ε/κ και Τ/κ του 1963-64. Ο Καβάζογλου, επιπλοποιός στο επάγγελμα, ήταν δραστήριο μέλος του ΑΚΕΛ και μέλος της Κ.Ε. του κόμματος. Ο Μισιαούλης, μέλος του ΑΚΕΛ και στέλεχος της ΕΚΑ. Η μοίρα το έφερε να γίνουν γείτονες, αφού ο Ντερβίς κατάφερε να διαφύγει από την τουρκική συνοικία της Λευκωσίας και να φιλοξενηθεί μέχρι το θάνατό του στην Ακρόπολη στο σπίτι του Χριστόφορου Τζιωνή, στελέχους του ΑΚΕΛ.

Ο Κώστας Μισιαούλης έθετε πάνω από όλα το κοινό καλό

Ο Κώστας Μισιαούλης δεν ήταν κάποιος τυχαίος. Αν και δεν ήταν μέλος του σκληρού πυρήνα του ΑΚΕΛ, πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες, όπως θυμούνται τα στελέχη του κόμματος Λουκής Αλετράς και Χριστόφορος Τζιωνής. Επρόκειτο για αξιαγάπητο άνθρωπο, που έθετε πάνω απ’ όλα το κοινό καλό, το καλό της πατρίδας. Την περίοδο της ΕΟΚΑ, όταν το ΑΚΕΛ τέθηκε στην παρανομία από τους Βρετανούς αποικιστές, ο Κώστας Μισιαούλης διατηρούσε στο περβόλι του στην Ακρόπολη της Λευκωσίας τον παράνομο πολυγράφο του κόμματος. Σε εκείνο το χώρο γράφονταν και τυπώνονταν οι προκηρύξεις του παράνομου ΑΚΕΛ και διανέμονταν σε ολόκληρη την επαρχία και όχι μόνο. Για το ήθος και το χαρακτήρα του έχαιρε εκτίμησης σε όλες τις πολιτικές παρατάξεις, σε βαθμό που ακόμα και η Δεξιά τον εμπιστευόταν και δεν έφερε ένσταση να εκπροσωπεί την Ακρόπολη σε διάφορα πόστα. Συνεπώς ο Μισιαούλης δεν ήταν ένα τυχαίο πρόσωπο. Με τον Καβάζογλου συνδέθηκε με στενή φιλία, όταν ο πρώτος εγκαταστάθηκε στη γειτονιά το 1958, κρυβόμενος για να γλιτώσει την εκτέλεση από την ΤΜΤ. Κι αυτή η γνωριμία έμελλε να μείνει για πάντα, μέσα στους αιώνες και να καταστεί σύμβολο φιλίας μεταξύ των Ε/κυπρίων και των Τ/κυπρίων.

 

Ο Καβάζογλου στο στόχαστρο της ΤΜΤ

Όταν το 1958 έγινε εμφανές ότι η δράση της ΕΟΚΑ έφτανε στο τέλος της, η μάχη της επικράτησης στη μεταβρετανική εποχή βρισκόταν σε έξαρση. Τόσο η ΕΟΚΑ όσο και η ΤΜΤ ξεκινούν ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών εξαπολύοντας τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον των Αριστερών. Η καθεμιά στη δική της περιοχή. Αρκετοί Ε/κύπριοι και Τ/κύπριοι Αριστεροί δολοφονήθηκαν με την ψεύτικη κατηγορία της προδοσίας. Κι ένας από αυτούς που μπήκαν στο στόχαστρο της ΤΜΤ ήταν και ο Καβάζογλου. Ο Αζίζ Ζιχνί και ο Χουλούς Ιμπραήμ, συνεργάτες του Καβάζογλου, μας πληροφορούν ότι ο Ντερβίς συνδέθηκε με το ΑΚΕΛ μετά που κάηκε το επιπλοποιείο του και εργάστηκε σε Ε/κύπριο εργοδότη. Έκτοτε, αναδείχθηκε σε ηγετική φυσιογνωμία των Τ/κύπριων Αριστερών και η δράση του δεν πέρασε απαρατήρητη από την ΤΜΤ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Καβάζογλου μαζί με άλλα αριστερά στελέχη της κοινότητάς του, συνελήφθη και κλείστηκε στα κρατητήρια, όταν οι Βρετανοί αποικιοκράτες έθεσαν εκτός νόμου το ΑΚΕΛ και τις εφημερίδες του τον Δεκέμβριο του 1955. Ο Καβάζογλου ήταν υπεύθυνος της τ/κυπριακής αριστερής εφημερίδας Ινκιλαμψί την οποία έκλεισαν οι Άγγλοι, όπως έκλεισαν και το Νέο Δημοκράτη. Η ομάδα του Καβάζογλου διώχθηκε και το 1958 όταν ξεκίνησαν οι δικοινοτικές ταραχές, σύμφωνα με τον Αζίζ Ζιχνί.

Στο σπίτι του Χρ. Τζιωνή

Όταν τα πράγματα άρχισαν να δυσκολεύουν, το ΑΚΕΛ αποφάσισε να θέσει υπό την προστασία του τον Καβάζογλου. Έτσι το 1958 τον κάλεσε να έρθει μυστικά στον ε/κυπριακό τομέα. Φιλοξενήθηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα στο οίκημα της ΠΕΟ και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο σπίτι του Χριστόφορου και της Καλοδότης Τζιωνή στην Ακρόπολη. Γρήγορα ο Καβάζογλου συνδέθηκε και με κατοίκους της γειτονιάς, ιδιαίτερα με τους Αριστερούς. Παράλληλα όμως, τον προφύλασσαν για να μην εκτίθεται σε κινδύνους. Για λόγους ασφάλειας οι γείτονες, πλην των έμπιστων μελών του ΑΚΕΛ, δεν γνώριζαν ότι ο νέος που εμφανίστηκε στη γειτονιά ήταν Τ/κύπριος, αφού άλλαξε το όνομά του. Τώρα ονομαζόταν Αλέκος Κωνσταντίνου. Εκεί έμεινε μέχρι την ημέρα της δολοφονίας του.

Ριψοκίνδυνες αποστολές

Ωστόσο, σύμφωνα με τις μαρτυρίες συνεργατών του, από ένα σημείο και μετά ο Καβάζογλου αναλάμβανε πρωτοβουλίες από μόνος του, χωρίς να ενημερώνει επακριβώς για τους σκοπούς των μετακινήσεών του. Για παράδειγμα κανόνιζε συναντήσεις σε διάφορες περιοχές, και γι’ αυτό ενημέρωνε το κόμμα, όμως δεν τους έλεγε ότι θα σταματούσε σε κάποιο σημείο για να παραλάβει κάποιους Τ/κύπριους και να τους πάρει μαζί του. Και τη μοιραία εκείνη μέρα, έγινε ακριβώς αυτό. Εκείνοι με τους οποίους συνεννοήθηκε να πάρει μαζί του ήταν τελικά οι δολοφόνοι τους. Όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Γεωργίου από την Ακρόπολη, στενός φίλος του Ντερβίς, ο Καβάζογλου τού είχε εξομολογηθεί ότι οργάνωνε μαζική έξοδο Τ/κυπρίων από τη Λουρουτζίνα. Κάτι για το οποίο δεν είχε ενημερώσει κανένα στο κόμμα.

Τη μοιραία εκείνη Κυριακή της 11ης Απριλίου 1965 είχε ενημερώσει ότι θα πήγαινε για συνάντηση με Τ/κύπριους στη Λάρνακα. Δεν είχε πει όμως σε κανέναν ότι θα παραλάμβανε από το δρόμο κάποιους Τ/κύπριους. Το πρωί ξεκίνησε μαζί με τον Κώστα Μισιαούλη για να πάνε στον προορισμό τους. Ο Μισιαούλης, παρ’ όλο που είχε ειδοποιηθεί από μέρες, δήλωσε κώλυμα και έτσι έγιναν βολιδοσκοπήσεις για να πάει κάποιος άλλος μαζί του. Ανάμεσα σ’ αυτούς ο Παναγιώτης Γεωργίου και ο Κυριάκος Γεωργίου, γνωστός ως Σπάρτακος. Τελικά ο Μισιαούλης διευθέτησε τις υποχρεώσεις του και τον συνόδευσε στο μοιραίο ταξίδι. Σταμάτησαν στη μέση της διαδρομής σε ένα σημείο κοντά στην Αθηένου και τη Λουρουτζίνα για να παραλάβουν κάποιους από το δρόμο. Δυστυχώς, όμως αυτοί που τους περίμεναν ήταν αυτοί που τους δολοφόνησαν επιτόπου.