Κυπριακό: Προσδοκίες και ανησυχίες

Μια νέα προσπάθεια έχει ξεκινήσει στο Κυπριακό. Κι όπως κάθε νέα προσπάθεια, έτσι κι αυτή τυγχάνει διαφορετικής ανάγνωσης από την πολιτική ηγεσία του τόπου. Είναι η πρώτη φορά που πάει να σπάσει η αίσθηση ότι το Κυπριακό είναι ένα άλυτο πρόβλημα, εκτιμά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης. Η Τουρκία έχει πλήρως απενοχοποιηθεί, πρωτίστως από τη δική μας πλευρά- η εκτίμηση της εκπροσώπου Τύπου του ΔΗΚΟ. Δύο διαμετρικά αντίθετες τοποθετήσεις στις συνεντεύξεις που ακολουθούν.

Συνεντεύξεις στη Μαρία Φράγκου

1. Η έως τώρα έκβαση των συνομιλιών στο Κυπριακό δημιουργεί προσδοκίες, αλλά μάλλον την ίδια στιγμή διεγείρει και ανησυχίες. Ποιο είναι αυτό που, κατά την άποψή σας, υπερισχύει;
2. Εγιναν κάποιες εκατέρωθεν υπερβάσεις, αλλά εκείνες που εκκρεμούν είναι ακόμα μεγαλύτερες. Ποιο θεωρείτε ότι πρέπει να είναι το αμέσως επόμενο και ουσιαστικότερο βήμα στο Κυπριακό;
3. Ο Μουσταφά Ακιντζί έχει προβεί σε παραδοχές και υπερβάσεις, που ουδέποτε έγιναν στο παρελθόν από κάποιον Τ/κ ηγέτη. Π.χ. αναγνώριση ότι το 1974 έγινε πόλεμος, ότι τα κύρια θύματά του ήταν οι Ε/κ… Ωστόσο, η ανάγνωση αυτών των δηλώσεων -των πραγματικοτήτων όπως είπε και ο ίδιος ο Τ/κ- δεν είναι η ίδια από το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας. Αυτό τι καταδεικνύει;

ΝΙΚΟΣ ΤΟΡΝΑΡΙΤΗΣ: Να αξιοποιηθεί η ισχυρή, θετική πολιτική συγκυρία

1. Σήμερα υπάρχει μια μεγάλη πλειοψηφία Κυπρίων, που αναζητεί τον ποιοτικό δημοκρατικό διάλογο για το μέλλον τους. Οι πολίτες μας δεν αγνοούν τις δυσκολίες. Γνωρίζουν ότι υπάρχουν διαφορές και ότι θα τις βρούμε μπροστά μας. Ομως υπάρχει μια ισχυρή, θετική πολιτική συγκυρία, που διαμορφώθηκε αναπάντεχα θα έλεγα και χρειάζεται να την αξιοποιήσουμε. Είναι η πρώτη φορά που πάει να σπάσει η αίσθηση ότι το Κυπριακό είναι ένα άλυτο πρόβλημα. Σπάζει η μοιρολατρία και η παραίτηση. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες: α) Διεθνής πραγματικότητα. Οι συνθήκες στην περιοχή μας και οι εξελίξεις μέσα στην ίδια μας την πατρίδα επιβάλλουν να ξανασκεφτούμε και να δούμε από την αρχή κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, δεν είναι δυνατόν να μην βλέπουμε τι συμβαίνει στον περίγυρό μας – αστάθεια, φανατισμός, τζιχαντισμός και να εφησυχάζουμε. β) Οικονομία. Θα ήταν ουτοπία να μην αντιλαμβανόμαστε πόσο διαφορετικές θα είναι οι προοπτικές για την ανάπτυξη, αν επιλυθεί το Κυπριακό. Για μένα είναι σαφές ότι τα ενεργειακά σχέδια και προγράμματα της Κύπρου θα αποκτήσουν πλήρες περιεχόμενο, με όρους οικονομικής βιωσιμότητας, μόνο όταν παραμεριστούν τα εμπόδια και πολλαπλασιαστούν οι επιλογές για τη δίοδο των αγωγών. γ) Κυπριακό. Δεν αρκεί πια να λέμε «φταίει η τουρκική αδιαλλαξία» και να ξοφλάμε. Τα ίδια τα γεγονότα ζητούν από εμάς βαθύτερη σκέψη. Πιστεύω ότι το τελευταίο διάστημα έχουν συμπέσει πολλοί παράγοντες που αλλάζουν τα δεδομένα και αποτελούν σημαντική συγκυρία που μας καλεί να την αξιοποιήσουμε.

2. Η βιωσιμότητα της λύσης που θα συμφωνηθεί συναρτάται ευθέως κατά τη γνώμη μου, από δύο βάσιμους παράγοντες. Ο ένας σχετίζεται με την υπαγωγή της Ενωμένης Ομοσπονδιακής Κύπρου σε έναν ευρύτερο οργανισμό, την ΕΕ. Η Κύπρος δεν είναι Ουκρανία, να βρίσκεται σε μια μέγγενη δύο κόσμων και αυτό χρειάζεται να ρυθμιστεί με την εγγύηση της ΕΕ και μέσα από μια νέα αμοιβαία σχέση ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκία. Θα απαιτηθούν κινήσεις κορυφής και χρειαζόμαστε συντονισμένη δράση και συμμαχίες στο διεθνή χώρο, ιδίως της Δύσης, χωρίς να υποτιμώ και τη θετική στάση της Ρωσίας. Ο δεύτερος παράγοντας επιτυχίας της λύσης όμως, είμαστε εμείς οι ίδιοι. Και απηχεί τον τρόπο που προσδιορίζουν, Ε/κ και Τ/κ, την ταυτότητά τους. Στη συμφωνία της 11ης Φεβρουαρίου υπάρχει η πρόνοια του σεβασμού της διακριτής ταυτότητας της κάθε κοινότητας. Ναι είμαστε Ε/κ και είναι Τ/κ. Δεν αναζητάμε τη δημιουργία ενός κυπριακού έθνους, δεν αναζητεί η ΕΕ τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού έθνους. Αναζητούμε όμως την ανάδειξη μιας ομοσπονδιακής συνείδησης που μας υποβάλλει «Φτάνει πια»! Η Κύπρος είναι γη όλων των Κυπρίων. Η αναγέννηση της κοινής μας πατρίδας είναι το χρέος που έχουμε απέναντι στα παιδιά μας και η θέληση της μεγάλης πλειοψηφίας και στις δύο κοινότητες για τη δημιουργία μιας πατρίδας στηριγμένης σε κοινές δημοκρατικές αξίες και κοινές σύγχρονες κοινωνικές αντιλήψεις.

3. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας διαμορφώνει μια ευνοϊκή συγκυρία για επίλυση του κυπριακού ζητήματος. Η παρουσία ενός μετριοπαθούς πολιτικού, συνεπούς υποστηρικτή της ομοσπονδιακής λύσης και της διακοινοτικής συμφιλίωσης δημιουργεί ελπίδες πως είναι δυνατή η εξεύρεση μιας συνολικής πολιτικής διευθέτησης. Η εκλογή Ακιντζί είναι ένας θετικός παράγοντας στην εξίσωση των παραγόντων που επηρεάζουν τη λύση. Το “τι Ερογλου, τι Ακιντζί” είναι πρόσχημα ακινησίας και αρνητισμού. Η νίκη του Ακιντζί δείχνει ακριβώς ότι η τ/κ πλευρά διεκδικεί λόγο και μεγαλύτερη επιρροή στη λύση. Εάν από πλευράς μας υποτιμήσουμε την τάση που εκφράζει ο Ακιντζί για αυτονόμηση από την Τουρκία και τη μέχρι τώρα προσήλωσή του για να εξευρεθεί επιτέλους η καλύτερη δυνατή λύση υπό τις παρούσες συνθήκες, τότε οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε ένα και μόνο αποτέλεσμα: στην τουρκοποίηση των Τουρκοκυπρίων και της μισής μας πατρίδας τα επόμενα χρόνια.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ: Η Τουρκία πέτυχε την ανατροπή κι εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα

 

1. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η Τουρκία, χωρίς να έχει αλλάξει τίποτε, έχει αλλάξει τα πάντα και έχει πλήρως απενοχοποιηθεί πρωτίστως από τη δική μας πλευρά για τα εγκλήματα που διέπραξε και που συνεχίζει να διαπράττει στην Κύπρο.

Η αντικατάσταση του Ερογλου από τον Ακιντζί, ενώ υποτίθεται είναι εσωτερική επιλογή των Τ/κ, εντούτοις λειτουργεί στην ουσία ως κλειδί για τη λύση του Κυπριακού, το οποίο όλοι γνωρίζουμε ότι βρίσκεται στην Αγκυρα. Δυστυχώς διαπράττουμε ξανά και ξανά τα ίδια λάθη.

Δεν εκτιμούμε σωστά τις εξελίξεις, δεν προβλέπουμε τις συνέπειές τους, παρασυρόμαστε από το συναίσθημα αντί την ψυχρή και τετράγωνη λογική και δεν διεκδικούμε τίποτα είτε επειδή πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε είτε δεν θέλουμε είτε και τα δύο. Η Τουρκία έχει πετύχει τη μεγάλη ανατροπή και εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα.

Εάν ρωτήσεις σήμερα κάποιον να εκτιμήσει το ρόλο της Τουρκίας στο Κυπριακό η απάντηση που θα λάβεις είναι ότι η Τουρκία επιθυμεί τη λύση του. Ομως τίποτα δεν έχει αλλάξει στην πολιτική της Τουρκίας ούτε στο στόχο της που είναι πρωτίστως η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κάτι που επιχείρησε το 1963-1964, το 1974 και το 2004 και απέτυχε παταγωδώς.

Παραμένει όμως αμετακίνητη σε αυτό της το στόχο, σε αντίθεση με εμάς που εδώ και χρόνια βάφουμε και ξεβάφουμε κόκκινες γραμμές, ανεβάζουμε και κατεβάζουμε τον πήχη και με επικίνδυνα σκαμπανεβάσματα νομίζουμε ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την απόλυτη σταθερότητα και στοχοπροσήλωση της Τουρκίας.

2. Το απαραίτητο επόμενο βήμα στο Κυπριακό πρέπει να είναι η άμεση εμπλοκή της Τουρκίας και η ανάδειξη του καθοριστικού της ρόλου στην επίλυση του Κυπριακού.

Και αυτό θα γίνει μόνο εάν συζητηθούν τα θέματα των εγγυήσεων, της αποστρατιωτικοποίησης και του εδαφικού. Ακριβώς για αυτό το λόγο εδώ και καιρό λέμε ως ΔΗΚΟ ότι αυτά έπρεπε να είναι τα πρώτα θέματα στην ατζέντα των συνομιλιών. Γιατί είναι αυτά που εμπλέκουν άμεσα την Τουρκία και που αναγκάζουν τους διαμεσολαβητές να αποταθούν σε αυτή για να λάβουν θέσεις και προτάσεις. Ακριβώς αναδεικνύοντας το ρόλο της ως θύτη και υπεύθυνου για ό,τι συμβαίνει στην Κύπρο.

Αντιθέτως ασχολούμαστε με τη διακυβέρνηση και τα κριτήρια υφαρπαγής των περιουσιών των Ε/κ, τομέα στον οποίο η Τουρκία άνετα μπορεί να κάτσει πίσω και να αφήσει να τα χειρίζεται ο Τ/κ ηγέτης προωθώντας έτσι την πολιτική της ότι το Κυπριακό είναι στην ουσία διακοινοτικό πρόβλημα στο οποίο η Τουρκία είναι ένας απλός, ουδέτερος, τρίτος θεατής.

3. Το γεγονός ότι η δήλωση του Μουσταφά Ακιντζί ερμηνεύεται διαφορετικά από το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας δεν οφείλεται σε πταίσμα της πολιτικής ηγεσίας, αλλά στη φύση της ίδιας της δήλωσης.

Οπως ακριβώς οι εποικοδομητικές ασάφειες στο σχέδιο Ανάν και μετά στη συμφωνία Αναστασιάδη-Ερογλου ερμηνεύτηκαν διαφορετικά επειδή η φύση τους ήταν τέτοια που επέτρεπε τις διαφορετικές ερμηνείες.

Ο Μουσταφά Ακιντζί πράγματι ανέφερε ότι το 1974 ήταν ένας πόλεμος. Την επόμενη μέρα πρόσθεσε ότι ήταν ένας απαραίτητος πόλεμος.

Απαραίτητο είναι κάτι όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν. Αρα ο Μουσταφά Ακιντζί δήλωσε ότι επιβάλλετο η παρέμβαση της Τουρκίας το 1974, επειδή ήταν απαραίτητη. Που είναι ακριβώς αυτό που λέει η Τουρκία από το 1974 και μετά.

Οπόταν ας προσπαθήσουμε επιτέλους να διαβάζουμε τα πράγματα όπως ακριβώς είναι και όχι όπως θα θέλαμε εμείς να είναι.