Κοινωνική ευθύνη η προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών

Του Βάκη Χαραλάμπους*

 

Η εκ νέου απόρριψη της πρότασης νόµου του ΑΚΕΛ για στοχευµένη αναστολή των εκποιήσεων από την πλειοψηφία της Βουλής ανοίγει το δρόµο για επιτάχυνση των διαδικασιών εκποίησης. Ήδη στο σφυρί βρίσκονται περισσότεροι από 1.100 ηλεκτρονικοί πλειστηριασµοί.

Πρόκειται για την ίδια πρόταση που παλαιότερα εγκρίθηκε. Όσοι σήµερα καταψηφίζουν, χθες υπερψήφιζαν. Θυµήθηκαν το Σύνταγµα, τις υποχρεώσεις µας έναντι των του Ευρωπαίων, την οικονοµική σταθερότητα και πολλά άλλα.

Το ερώτηµα βέβαια είναι άλλο. Πώς µπορεί να υπάρξει οικονοµική σταθερότητα χωρίς να υπάρχει κοινωνική συνοχή;

Και κοινωνική συνοχή, µε το υφιστάµενο πλαίσιο, δεν µπορεί να υπάρξει γιατί:

– ∆εν προστατεύονται οι ευάλωτοι δανειολήπτες, ενώ οι στρατηγικοί κακοπληρωτές βολεύονται έτσι κι αλλιώς.

– Το ανισοζύγιο ανάµεσα σε δανειολήπτες και τράπεζες – επενδυτικά ταµεία είναι τεράστιο.

– Ο κώδικας της Κεντρικής Τράπεζας για τις αναδιαρθρώσεις –κατά γενική και επίσηµη οµολογία– δεν τηρείται.

– Το πλαίσιο αφερεγγυότητας είναι σύνθετο και κοστοβόρο.

Η µεταφορά των Μη Εξυπηρετούµενων ∆ανείων από τις τράπεζες στα επενδυτικά ταµεία δεν επιλύει το πρόβληµα. Αντίθετα, το βάζει κάτω από το χαλί. Σε µια περίοδο µάλιστα που τα επιτόκια αυξάνονται, ο κίνδυνος αύξησης των ΜΕ∆ θα είναι πολύ µεγαλύτερος.

Η αναστολή των εκποιήσεων δεν µπορεί να δώσει λύσεις βάθους και αυτό είναι κατανοητό. Το ΑΚΕΛ όµως πρότεινε την αναστολή εξαιτίας της ανυπαρξίας ουσιαστικής προστασίας των δανειοληπτών. Στο κάδρο των ευθυνών δεν πρέπει να βρίσκεται το ΑΚΕΛ, αλλά η προηγούµενη κυβέρνηση που εδώ και 10 χρόνια ανέβαλε την ουσιαστική λήψη αποφάσεων. Από το 2014 ο Νίκος Αναστασιάδης εξαγγέλλει σχέδια. Ακόµα εκκρεµεί η έγκριση του νέου κρατικού σχεδίου «Ενοίκιο έναντι δόσης». Τα προηγούµενα σχέδια (ΕΣΤΙΑ, ΟΙΚΙΑ) δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες. Η σύσταση Ειδικού ∆ικαστηρίου παραµένει υπό διαµόρφωση. Ο µηχανισµός επαλήθευσης υπολοίπου βρίσκεται στα αζήτητα. Η Κύπρος βρίσκεται στη σκιά των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για άλλη µια διαδικασία επι παραβάσει, γιατί δεν υπήρξε ολοκληρώµενη εναρµόνιση της κοινοτικής οδηγίας 3/13/ΕΟΚ σχετικά µε τις καταχρηστικές ρήτρες.

Στο δια ταύτα… Επείγει η θωράκιση των υφιστάµενων διαδικασιών, έτσι ώστε να ορθώνεται δίχτυ προστασίας στους ευάλωτους δανειολήπτες. Το ΑΚΕΛ έχει εδώ και καιρό καταθέσει πρόταση για την πρόσβαση του δανειολήπτη στη δικαιοσύνη διεκδικώντας προσωρινή αναστολή της διαδικασίας εκποίησης στις περιπτώσεις καταχρηστικών ρητρών και παράνοµων χρεώσεων. ∆ίνεται παράλληλα ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάγκη εξεύρεσης νέας στέγης προτού διατεθεί το εκπλειστηρίασµα. Ταυτόχρονα, το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει πρόταση που ρυθµίζει την εθελοντική ανταλλαγή υποθηκών έναντι χρέους, ώστε να προστατεύεται η αξία ανταλλαγής του ακινήτου στην εκτιµηµένη αξία του ακινήτου και όχι στην αξία που η τράπεζα ορίζει.

Θα ακολουθήσει σειρά πρωτοβουλιών και προτάσεων µε στόχο την εποικοδοµητική συµβολή στην επίλυση αυτού του τεράστιου προβλήµατος.

* Μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ (Τοµέας Οικονοµίας)