«Κρατήστε τους λογαριασμούς κάτω»

Οι τιµές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύµατος έφτασαν σε επίπεδα-ρεκόρ το 2021 και έφθασαν ξανά σε υψηλά όλων των εποχών το 2022, ειδικά µετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι τιµές λιανικής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 50% από έτος σε έτος από τον Ιούλιο του 2021.

Οι τιµές της ενέργειας αναµένεται να παραµείνουν υψηλές λόγω της αβεβαιότητας στην αγορά που υποκινείται από τον κίνδυνο περαιτέρω διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ. Παράλληλα, η διαθεσιµότητα ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ ήταν κάτω από τα συνηθισµένα επίπεδα τους τελευταίους µήνες λόγω και των αυξηµένων εργασιών συντήρησης των σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, της χαµηλότερης παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών το καλοκαίρι και του κλεισίµατος ορισµένων παλαιότερων ηλεκτροπαραγωγικών σταθµών. Αυτό συνέβαλε στην ενεργειακή έλλειψη και τις υψηλές τιµές ενέργειας, επιβαρύνοντας τους καταναλωτές και τη βιοµηχανία και επιβραδύνοντας την οικονοµική ανάκαµψη.

Αυτή η δραµατική αύξηση των τιµών της ηλεκτρικής ενέργειας ασκεί πίεση στα νοικοκυριά της ΕΕ, στις µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις και στη βιοµηχανία γενικότερα που όλο και περισσότερο κινδυνεύουν να µην µπορέσουν να πληρώσουν τους λογαριασµούς ενέργειάς τους.

Σε ψήφισµά του που εγκρίθηκε κατά την πρώτη Ολοµέλεια Οκτωβρίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο (5 Οκτωβρίου 2022), το Κοινοβούλιο ζήτησε η αντίδραση της ΕΕ να επικεντρωθεί στους πλέον ευάλωτους και άσκησε πίεση για τη λήψη περισσότερων µέτρων έκτακτης ανάγκης, προκειµένου να µετριαστεί η πίεση που ασκούν οι ταχέως αυξανόµενες τιµές της ενέργειας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Οι ευρωβουλευτές δήλωσαν επίσης ότι απαιτούνται περαιτέρω βήµατα για τη θέσπιση φόρου επί των απροσδόκητων κερδών. Η Επιτροπή έχει ήδη σκιαγραφήσει τα σχέδιά της για προσωρινή εισφορά, την οποία αποκαλεί φόρο αλληλεγγύης.

Κατά τη δεύτερη Ολοµέλεια Οκτωβρίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επανεξέτασε ξανά το ζήτηµα στο πλαίσιο συζήτησης στις 18 Οκτωβρίου. Κατά τη συζήτηση η Τσεχική Προεδρία του Συµβουλίου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισαν τα µέτρα που έχουν ήδη ληφθεί για την εξασφάλιση εναλλακτικών πηγών ενεργειακού εφοδιασµού, τη µείωση της ζήτησης ενέργειας και την αντιµετώπιση των υψηλών τιµών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου στην αγορά. Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Βάλντις Ντοµπρόβσκις, δήλωσε ότι τα κράτη-µέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα µέτρα είναι κατάλληλα στοχευµένα στους πλέον ευάλωτους, καθώς η γενική δηµοσιονοµική στήριξη θα ενίσχυε τον πληθωρισµό. Ζήτησε επίσης συνετές δηµοσιονοµικές πολιτικές που δεν επιδεινώνουν τον πληθωρισµό.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Επιτροπή να είναι καλύτερα προετοιµασµένη για την αντιµετώπιση τέτοιου είδους «σοκ» στην αγορά. Ορισµένοι ζήτησαν από την ΕΕ να εργαστεί για µια δέσµη µέτρων αλληλεγγύης για το χειµώνα µε δηµοσιονοµικές προσαρµογές για την αντιστάθµιση των τιµών της ενέργειας, ενώ άλλοι πρότειναν µια «ασπίδα» για την προστασία πολιτών και επιχειρήσεων. Άλλοι ευρωβουλευτές προέτρεψαν την ΕΕ να µετριάσει τον κίνδυνο των κυµαινόµενων επιτοκίων για τα στεγαστικά δάνεια και προειδοποίησαν ότι τα εθνικά δηµοσιονοµικά µέτρα θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε στρεβλώσεις του ανταγωνισµού στην ενιαία αγορά.

Η πολιτική Οµάδα της Αριστεράς ήταν σαφής στη θέση της, εστιάζοντας στην επιτακτική ανάγκη για άµεση φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των πολυεθνικών ενέργειας η οποία ήδη καθυστερεί, καθώς και στην ουσιαστική κρατική παρέµβαση για διαχείριση της τρέχουσας κρίσης. Τόνισε επίσης ότι συνέπεια της ανόδου των τιµών θα είναι πάλι η επιστροφή στην πολιτική της λιτότητας.