Καθώς η Ευρώπη αγωνίζεται να βρει το δρόµο της από µια µεταπανδηµική ύφεση, παλεύοντας µε την κρίση κόστους ζωής και τους ραγδαία αυξανόµενους λογαριασµούς ενέργειας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συµβούλιο της Ε.Ε. καταφεύγουν στο πιο παλιό πολιτικό τέχνασµα στρέφοντας την προσοχή στους πρόσφυγες.
Ήδη από τη Σύνοδο του Συµβουλίου της ΕΕ τον Φεβρουάριο 2023 η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σήµανε συναγερµό, ισχυριζόµενη ότι οι αιτούντες άσυλο συρρέουν µαζικά σε ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο οι αναλυτές προτρέπουν να είµαστε προσεκτικοί. Μπορεί να υπήρξαν περίπου 900.000 αιτήµατα ασύλου σε ολόκληρη την ΕΕ, αυτό όµως αντιπροσωπεύει έναν µικρό αριθµό σε σχέση µε έναν πληθυσµό της ΕΕ που ξεπερνά τα 450 εκατοµµύρια ανθρώπους. Επιπλέον, εάν η Ευρώπη ήταν σε θέση να διαχειριστεί τον εκτοπισµό 8 εκατοµµυρίων ανθρώπων από την Ουκρανία, γιατί ένας αριθµός µικρότερος από ένα εκατοµµύριο αιτήµατα ασύλου θα έπρεπε να προκαλέσει ανησυχία;
∆εν είναι µόνο το διαχειρίσιµο των αριθµών. Το πιο σηµαντικό είναι η έκφραση ενός θεµελιώδους δικαιώµατος που κατοχυρώνεται στους νόµους και τις συνθήκες της ΕΕ (άρθρο 78 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άρθρο 18 του Χάρτη των Θεµελιωδών ∆ικαιωµάτων της ΕΕ).
Με διακηρύξεις περί αποτελεσµατικότητας και αποδοτικότητας, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και η Επιτροπή συνεχίζουν να κανονικοποιούν και να επιβεβαιώνουν το ξενοφοβικό αφήγηµα της ακροδεξιάς, που αποτελεί σοβαρή απειλή για θεµελιώδη ανθρώπινα δικαιώµατα, όπως το δικαίωµα στο άσυλο.
Η µεγάλη καταστολή: εξωτερίκευση, φράχτες και επιτήρηση
Η εξωτερίκευση των ευρωπαϊκών συνόρων µέσω συµφωνιών µε τρίτες χώρες, είτε προέλευσης είτε διέλευσης, έχει προκαλέσει κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωµάτων εκθέτοντας γυναίκες, άνδρες και παιδιά σε απάνθρωπες µεταχειρίσεις, βασανιστήρια και απειλές κατά της ζωής τους. Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό µεταξύ των ερευνητών και των οργανισµών ότι αυτά τα µέτρα δεν εµποδίζουν τις µεταναστευτικές ροές, αλλά εκθέτουν τους ανθρώπους που µετακινούνται σε περισσότερους κινδύνους. Ωστόσο το Συµβούλιο και η Επιτροπή συνεχίζει να προβάλλει αυτά τα µέτρα ως τη µόνη επιλογή για περιορισµό της µετανάστευσης προς την Ευρώπη.
Επιπλέον, γινόµαστε µάρτυρες επαναφοράς ενός «ενθουσιασµού» για τείχη, φράχτες και εναέρια επιτήρηση για την ενίσχυση των συνόρων της ΕΕ. Παραβλέποντας τα πιο φρικιαστικά γεγονότα στην ιστορία της ανθρωπότητας, ο πρόεδρος του ΕΛΚ, Manfred Weber, δήλωσε ότι «οι τοίχοι και οι φράχτες δεν πρέπει να αποτελούν ταµπού».
∆υστυχώς, οι φράκτες είναι ήδη µια θλιβερή πραγµατικότητα. Περισσότερα από 12.000 χιλιόµετρα των εξωτερικών χερσαίων συνόρων της Ευρώπης είναι ήδη περιφραγµένα, γεγονός που επιτρέπει στα κράτη-µέλη να παραβιάζουν τις υποχρεώσεις τους για διεθνή προστασία και σεβασµό θεµελιωδών δικαιωµάτων.
Σύµφωνα µε µια ανάλυση του 2020 από τον Οργανισµό Θεµελιωδών ∆ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), σοβαρές ανησυχίες για τα θεµελιώδη δικαιώµατα προκύπτουν «αν δεν υπάρχουν σηµεία κατά µήκος των συνόρων στα οποία µπορούν εύλογα να φτάσουν οι αιτούντες άσυλο για να ζητήσουν διεθνή προστασία χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση –αν, δηλαδή, δεν υπάρχουν πύλες στον φράχτη σε λογική απόσταση µεταξύ τους ή εάν τα σηµεία διέλευσης των συνόρων δεν είναι προσβάσιµα, όπως συνέβη, για παράδειγµα, στους ισπανικούς θύλακες Θέουτα και Μελίγια µετά την πανδηµία COVID-19».
Ενώ η Επιτροπή και το Συµβούλιο της ΕΕ συνεχίζουν να ενισχύουν τους ελέγχους και την επιτήρηση των συνόρων, κράτη-µέλη όπως η Ιταλία παρεµποδίζουν ζωτικής σηµασίας επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο.
Ο Επίτροπος Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων του Συµβουλίου της Ευρώπης ζήτησε από την ακροδεξιά κυβέρνηση της Giorgia Meloni να αποσύρει το διάταγµα που περιορίζει την έρευνα και τη διάσωση, επειδή στερεί από ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο τη βοήθεια που µπορεί να σώσει ζωές. Οµοίως, µετά από αίτηµα της Αριστεράς η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έστειλε επιστολή στην Επιτροπή της ΕΕ καλώντας την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων, Ylva Johansson, να δράσει για την υπεράσπιση των θεµελιωδών δικαιωµάτων.
Η άποψη της Αριστεράς
Η φρίκη που έζησαν οι άνθρωποι που κινούνται στα σύνορα της Ευρώπης έχει τεκµηριωθεί εκτενώς τόσο από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών όσο και από µέσα ενηµέρωσης. Υπάρχουν εκτενείς αναφορές για ανθρώπους που ξυλοκοπήθηκαν, για ανθρώπους που τους αρνήθηκαν το δικαίωµα να ζητήσουν άσυλο, αλλά και για ανθρώπους που αφέθηκαν να πνιγούν στη Μεσόγειο. Τέτοιες παραβιάσεις συνεχίζονται µε πλήρη ατιµωρησία. Με την αδράνειά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γίνεται συνένοχος σε αυτά τα εγκλήµατα.
Αντί να συνάπτει συµφωνίες µε τρίτες χώρες µε αµφίβολο µητρώο σεβασµού των ανθρωπίνων δικαιωµάτων ή να δαπανά εκατοµµύρια ευρώ για την κράτηση ατόµων και τη βίαιη επιστροφή τους σε χώρες όπως το Ιράν, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-µέλη της θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να σταµατήσουν την εκµετάλλευση των εργαζοµένων χωρίς χαρτιά παρέχοντάς τους νοµικό καθεστώς.
Το δικαίωµα στη διεθνή προστασία θα πρέπει να διασφαλίζεται αποτελεσµατικά σε όλα τα κράτη -µέλη της ΕΕ. Αντί να χαµηλώνει τον πήχη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει την τήρηση του υφιστάµενου κεκτηµένου της ΕΕ για το άσυλο και να επικεντρωθεί στη σωστή εφαρµογή του.
«Απάνθρωπες προτάσεις όπως η ανάθεση των διαδικασιών ασύλου σε τρίτες χώρες και η οικοδόµηση τειχών που θυµίζουν Τραµπ υποβάλλονται επιπόλαια κάτω από το µανδύα της “διαχείρισης της µετανάστευσης”. Αυτό που χρειαζόµαστε είναι µια ανθρώπινη πολιτική ασύλου που να βασίζεται στην αλληλεγγύη και την κατανοµή ευθυνών µεταξύ των κρατών-µελών, καθώς και ασφαλείς και νόµιµες οδούς προς την ΕΕ. Όσοι αναζητούν προστασία πρέπει να είναι στο επίκεντρο της πολιτικής ασύλου και µετανάστευσης της ΕΕ», δήλωσε χαρακτηριστικά η ευρωβουλευτής της Αριστεράς Κορνήλια Ερνστ (Die Linke, Γερµανία).
Aκολουθήστε μας στο Google News
