Κυπριακό: Η Πολιτεία αδυνατεί να πείσει τη νεολαία για τη λύση

Το εκπαιδευτικό σύστημα δεν βοηθάει προς την επίτευξη του στόχου

Του Κωστή Πιτσιλούδη

Παρά την εκτεταμένη απογοήτευση και στις δύο κοινότητες, που εκδηλώνεται με χαμηλές προσδοκίες για θετικό αποτέλεσμα στην ειρηνευτική διαδικασία, η επιθυμία για λύση παραμένει σε υψηλά ποσοστά, σύμφωνα με διαπανεπιστημιακή έρευνα του Πανεπιστήμιο Κύπρου, του Κεντ, του Πανεπιστημίου Κιλ, της Αδελαΐδας, αλλά και του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ.

Η έρευνα, η οποία διεξήχθη σε παγκύπρια κλίμακα με τη συμμετοχή 536 Ελληνοκυπρίων και 550 Τουρκοκυπρίων, μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, αναδεικνύει ότι η ελληνοκυπριακή κοινότητα, πέραν από τη σαφή καταγραφή της επιθυμίας λύσης με βάση τη ΔΔΟ, απορρίπτει το υπάρχον status quo.

Για την τουρκοκυπριακή κοινότητα παρατηρούνται χαμηλότερα επίπεδα επιθυμίας για ειρήνη σε σύγκριση με τους Ελληνοκυπρίους, αλλά η υποστήριξη για λύση τύπου ΔΔΟ και η στήριξη των δραστηριοτήτων για οικοδόμηση ειρήνης είναι ακόμη υψηλή και ίση με εκείνη που παρατηρείται στην ελληνοκυπριακή κοινότητα.

Παράλληλα, σημειώνει ότι οι απόψεις των νέων (17-35) διαφέρουν με αυτές των άλλων ηλικιακών ομάδων, αν και με διαφορετικούς τρόπους μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Σημειώνεται ότι η έρευνα φέρει τον τίτλο «Νεολαία και πολιτική σε παρατεταμένες συγκρούσεις: Μία συγκριτική προσέγγισης για την ελπίδα για διευθέτηση και επιστροφή των εκτοπισμένων» και χωρίζει τους ερωτηθέντες σε τρεις ηλικιακές ομάδες: 17-35, 36-54 και άνω των 55 ετών. Διενεργήθηκε κατά την περίοδο 22/07/–12/08 2020 στην ελληνοκυπριακή κοινότητα και 07/12 /2020- 06/01/2021 στην τουρκοκυπριακή και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους.

Σε ερώτηση που υποβλήθηκε στους συμμετέχοντες της έρευνας, «εάν υπάρχουν οι απαιτούμενες ενέργειες για να αλλάξουμε την πολιτική κατάσταση», οι Ελληνοκύπριοι που εντάσσονται στην πρώτη ηλικιακή ομάδα απάντησαν θετικά σε ποσοστό 57,20%, στη δεύτερη ομάδα 60,20% και στην τρίτη το ποσοστό ανήλθε στο 59,60%. Από την πλευρά των Τουρκοκύπριων ερωτηθέντων παρατηρούμε μία διαφορά της τάξεως περίπου του 20%: 80,60% για τα άτομα που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 17-35, 77,80% στη δεύτερη ομάδα και 79,00% στα άτομα άνω των 55 ετών.

«Η νεολαία στην τουρκοκυπριακή κοινότητα παρατηρούμε ότι είναι πιο θετική σε σύγκριση με την ελληνοκυπριακή, σε πολλές από τις κλίμακες της έρευνες. Παράλληλα, μπορούμε να σημειώσουμε ότι οι μεγαλύτερες ηλικίες στην ε/κ κοινότητα είναι πιο αποδεκτές προς τη λύση του Κυπριακού», δήλωσε στη «Χαραυγή» ο καθηγητής στη Διεθνή Ανάλυση Συγκρούσεων στο Πανεπιστήμιο του Κεντ, Νεόφυτος Λοϊζίδης.

Παρατήρησε ότι ένας από τους κύριους παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα ποσοστά της νεολαίας είναι το εκπαιδευτικό σύστημα της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο δεν είναι δεκτικό προς τη λύση και δεν παρέχει την κατάλληλη εκπαίδευση.

«Πρέπει να γίνει μία πιο σωστή προετοιμασία της νεολαίας για τη λύση του Κυπριακού, καθώς ουδέποτε εντάχθηκε στην ευρύτερη προσπάθεια της επανένωσης της Κύπρου, τόσο εντός του εκπαιδευτικού συστήματος όσο και εκτός αυτού», συμπλήρωσε.

Αναφερόμενος σε άλλους παράγοντες που συμβάλλουν στο ποσοστό αυτό, τόνισε ότι η δραστηριοποίηση των νέων ως φιλάθλων και οπαδών σε ορισμένα αθλητικά σωματεία, αλλά και ο τρόπος κοινωνικοποίησής τους και η ίδια η ένταξη της νεολαίας στο πολιτικό σύστημα, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις της γύρω από Κυπριακό.

Όσον αφορά την κλίμακα της κοινής γνώμης, η οποία μπορεί να έχει ισχυρό αντίκτυπο προς στις ηγεσίες, ο κ. Λοϊζίδης σημείωσε ότι οι Τ/κ αισθάνονται ότι έχουν μεγαλύτερη επίδραση, γεγονός που παρατηρείται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες (75,10%, 78,60% και 75,10%). Πρόσθεσε ότι για την ίδια κλίμακα παρατηρούμε και πάλι ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία τείνουν να αισθάνονται πως έχουν μεγαλύτερη επίδραση (63,40% στις ηλικίες 36-54 και 64,40% στους 55 και πάνω) σε σύγκριση με τους νεαρότερους στην ηλικιακή ομάδα 17-35 (53%).

Σύμφωνα με την έρευνα, για την κλίμακα που αφορά το μέλλον της Κύπρου οι Ε/κ ερωτηθέντες της πρώτης ηλικιακής ομάδας απάντησαν ότι δεν έχουν ελπίδα σε ποσοστό 60,50%, της δεύτερης σε ποσοστό 69,70% και της τρίτης σε ποσοστό 72,20%. Για την ίδια κλίμακα, αν και με πιο χαμηλά ποσοστά (58,50%, 61,50% και 51,90%), οι Τ/κ φαίνεται ότι βλέπουν και αυτοί ένα δυσοίωνο μέλλον.

«Σε αυτήν την κλίμακα αντιστρέφονται τα ποσοστά στις ηλικιακές ομάδες των Ε/κ, με τις μεγαλύτερες ηλικίες να δείχνουν να έχουν ένα αίσθημα φόβου και αυτό έγκειται στα βιώματα του πραξικοπήματος και της εισβολής», εξήγησε ο κ. Λοϊζίδης.

Σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων για επιστροφή των εκτοπισμένων

H έρευνα εμπεριέχει επίσης τις προθέσεις των δύο κοινοτήτων για επιστροφή των εκτοπισμένων, όπου στην περίπτωση της ελληνοκυπριακής κοινότητας το 55% δήλωσε ότι συχνά σκέφτεται να επιστρέψει, ενώ στην τουρκοκυπριακή κοινότητα το αντίστοιχο ποσοστό ήταν πολύ χαμηλότερο και ανέρχεται μόλις στο 19,2%.

Παράλληλα, το ποσοστό των Ελληνοκυπρίων εκτοπισμένων που είναι πρόθυμοι να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση σε περίπτωση λύσης ανέρχεται στο 46% και υπό τουρκοκυπριακή ανέρχεται στο 15% των ερωτηθέντων. Επίσης, το ποσοστό των Τουρκοκυπρίων που είναι πρόθυμοι να επιστρέψουν σε περίπτωση λύσης υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση ανέρχεται στο 46,90%, ενώ μόνο το 11,9% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι θα το έκαναν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.

Ο κ. Λοϊζίδης εξήγησε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει πιο υψηλά ποσοστά επιθυμίας για επιστροφή, καθώς ιστορικά δίνει περισσότερη σημασία τόσο συναισθηματικού περιεχομένου όσο και περιουσιακού πλαισίου.

Για την τουρκοκυπριακή κοινότητα πρόσθεσε ότι τα χαμηλά ποσοστά οφείλονται στο γεγονός πως διαχρονικά η ηγεσία της καταπίεζε τους εκτοπισμένους, λέγοντας ότι δεν θα επιστρέψουν πίσω στις κοινότητες τους και να ξεχάσουν τα σπίτια τους. «Μπορούμε να σημειώσουμε όμως ότι εάν τους δοθεί η ευκαιρία να επιστρέψουν στις κοινότητες τους, το βλέπουν θετικά», συμπλήρωσε.