Λάμψη και αθλιότητα: Εικόνες της πορνείας 1850-1910

Το θέμα της πορνείας στην ευρωπαϊκή τέχνη στο παρισινό Μουσείο Ορσέ

Το θέμα της πορνείας στην ευρωπαϊκή τέχνη παρουσιάζει το παρισινό Μουσείο Ορσέ, με μια εντυπωσιακή έκθεση που φέρνει τον τίτλο «Λάμψη και αθλιότητα: Εικόνες της πορνείας 1850-1910». Για πρώτη φορά πραγματοποιείται ένα αφιέρωμα που έχει στο επίκεντρο την απεικόνιση του αγοραίου έρωτα από μεγάλους καλλιτέχνες και προτείνει παράλληλα μια σημαντική κοινωνιολογική έρευνα για τα ήθη της εποχής.

Στα μέσα του 19ου αιώνα στη Γαλλία, ενώ η Δεύτερη Αυτοκρατορία επεδίωκε να προβάλει το παράδειγμα της αρετής, η επέλαση του καπιταλισμού αναστατώνει τις συμβάσεις, προωθεί την ελευθεριότητα και την εμπορευματοποίηση των σωμάτων. Η πορνεία κυριαρχεί. Οι οίκοι ανοχής πολλαπλασιάζονται, ο επί πληρωμή έρωτας διαδίδεται και τροφοδοτεί την έκλυση ηθών που ανθεί πίσω από την κοινωνική υποκρισία.

Μαρτυρία για την εμπορία του σώματος δίνουν οι καλλιτέχνες. Απεικονίζουν τη λάμψη και τη μιζέρια που βιώνουν εταίρες, πόρνες, χορεύτριες, σερβιτόρες σε ζυθοπωλεία, υπηρέτριες, πλύστρες που πουλούν ηδονή.

Διάσημοι ζωγράφοι, όπως ο Μανέ, ο Βαν Γκογκ, ο Πικάσο, ο Ντεγκά, ο Τουλούζ Λοτρέκ, ο Φορέν, ο Μπερό, ο Ντερέν, ο Βλαμένκ, αλλά και συγγραφείς, όπως ο Ζολά, ο Μοπασάν δημιουργούν έργα που έχουν θέμα τις «μοιραίες γυναίκες». Ντυμένες με εντυπωσιακές τουαλέτες, οι εταίρες προβάλλουν προκλητικά τα θέλγητρά τους σε κοσμικές εκδηλώσεις. Αρκετοί πίνακες απεικονίζουν οίκους ανοχής, καφετέριες, κοσμικές εκδηλώσεις, μεταφέροντας στον επισκέπτη την ατμόσφαιρα της εποχής.

Η έκθεση προβάλλει ιδιαίτερα έργα που εκφράζουν τη σκοτεινή όψη της πορνείας. Απεικονίζουν την αθλιότητα του αγοραίου έρωτα στο πεζοδρόμιο, τις πόρνες που βιώνουν τη μιζέρια, τη βία, το κυνηγητό από την Αστυνομία, την κατάπτωση. Την εποχή εκείνη η Γαλλία μαστιζόταν από υψηλά ποσοστά αλκοολισμού και σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Οι ιερόδουλες θεωρούνταν φορείς νοσημάτων και διαφθορείς των ανδρών. Οι πίνακες του Ντεγκά, του Λοτρέκ, του Εμίλ Μπερνάρ παρουσιάζουν τις φαντασιώσεις τους για τη διεγερτική πυρετώδη ατμόσφαιρα των οίκων ανοχής.

Η ανάπτυξη της φωτογραφίας στον 19ο αιώνα πρόσφερε ένα νέο μέσο για την απεικόνιση της πορνείας. Σε μικρές αίθουσες, κρυμμένες πίσω από κόκκινες κουρτίνες, οι επισκέπτες της έκθεσης βλέπουν τολμηρές φωτογραφίες σεξουαλικών περιπτύξεων, ομαδικών ερώτων. Οι φωτογράφοι δημιουργούν στα εργαστήριά τους σκηνοθετημένες εικόνες με έντεχνες αναπαραστάσεις των κοσμικών σαλονιών ή των μπουντουάρ, που χρησίμευαν συχνά σαν προθάλαμος για την έναρξη της σεξουαλικής προσέγγισης.

Το Μουσείο του Ορσέ πλαισίωσε την εικαστική παρουσίαση της πορνείας με αναπαράσταση του ντεκόρ της εποχής. Σε βιτρίνες εκτίθενται αντικείμενα, ντοκουμέντα, βιβλία, περιοδικά, αφίσες. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν αποσπάσματα από ταινίες όπως τη «Νανά» του Ζαν Ρενουάρ και την «Ηδονή» του Μαξ Οφίλς.

Για να δείξει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην καλλιτεχνική αποτύπωση της πορνείας και στη σκληρή πραγματικότητα, η έκθεση αντλεί φωτογραφικό και ενημερωτικό υλικό από τα αρχεία της Αστυνομίας. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Μουσείου Βαν Γκογκ του Αμστερνταμ και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy