Λίµνη Παραλιµνίου: Απαγορεύονται αλλά… επιτρέπονται ακόµα και το σκοπευτήριο και το κυνήγι

Λίµνη Παραλιµνίου: Η παταγώδης αποτυχία διαχείρισης και διατήρησής της από την κυβέρνηση.Απαγορεύονται αλλά… επιτρέπονται ακόµα και το σκοπευτήριο και το κυνήγι

Υπήρξε συνολική πρόταση διαχείρισης της λίµνης από την κυβέρνηση Χριστόφια, αλλά όλα ανατράπηκαν µε την εκλογή στην προεδρία του Ν. Αναστασιάδη

 

Τα νεκρά φλαµίγκο στη λίµνη Παραλιµνίου
Οι εικόνες των νεκρών φλαµίγκο στη Λίµνη Παραλιµνίου πριν 2 – 3 εβδοµάδες προκάλεσαν την οργή περιβαλλοντικών οργανώσεων και πολιτών. Ο θάνατος επιβεβαιώθηκε ότι προκλήθηκε από κατανάλωση µολύβδου από κυνηγετικά σκάγια και το ερώτηµα που προκύπτει είναι συγκεκριµένο: Γιατί παραµένει ακόµα απροστάτευτη η άγρια ζωή στον µοναδικό υγροβιότοπο της επαρχίας Αµµοχώστου, την ώρα που το κράτος έχει συγκεκριµένες υποχρεώσεις για τη διατήρησή του; Οι ευθύνες ανήκουν αποκλειστικά στο κράτος και στη σηµερινή κυβέρνηση και είναι πολύ συγκεκριµένες: Η κυβέρνηση απέτυχε παταγωδώς στην ολοκληρωµένη διαχείριση της Λίµνης Παραλιµνίου και στη διατήρηση του οικότοπου και των ειδών πτηνοπανίδας που διαβιούν ή διαχειµάζουν εκεί. Η αποτυχία τεκµηριώνεται πολύ συγκεκριµένα από το γεγονός ότι εν έτει 2022 και ενώ υπάρχει θεσµικό πλαίσιο που τα απαγορεύει, ακόµα λειτουργούν το σκοπευτήριο και η επιτρεπόµενη περιοχή κυνηγιού.

 

Με τον εντοπισµό του πρώτου νεκρού φλαµίγκο στις 17 Ιανουαρίου, η Οµοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου παρενέβη µε δηµόσια τοποθέτησή της αναλύοντας όλο το νοµικό και θεσµικό πλαίσιο, το οποίο υφίσταται µεν, αλλά παραβιάζεται µε αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης.

Το πρόβληµα έχει πολύ συγκεκριµένη αφετηρία και ξεκινά από τη συνέχιση της λειτουργίας του σκοπευτηρίου και τη διατήρηση ανοιχτής περιοχής κυνηγίου σε συνδυασµό µε το παράνοµο κυνήγι. Από αυτές τις δραστηριότητες καταλήγουν τα σκάγια στη λίµνη και καταναλώνονται από τα φλαµίγκο. «Η ΟΠΟΚ τονίζει την επιτακτική ανάγκη για άµεσο τερµατισµό του κυνηγίου, της λειτουργίας σκοπευτηρίου, καθώς και της χρήσης και απόρριψης µόλυβδου από σκάγια µέσα και κοντά στον µοναδικό φυσικό υγροβιότοπο της επαρχίας Αµµοχώστου», τόνισε η Οµοσπονδία, παραθέτοντας τα δύο διαχειριστικά σχέδια που ισχύουν για τον υγροβιότοπο, τα οποία, ωστόσο, είτε είναι ανεπαρκή ή δεν εφαρµόζονται πλήρως.

Μόνο 71% της περιοχής είναι απαγορευµένη περιοχή κυνηγίου!

Το ένα είναι το «∆ιαχειριστικό Σχέδιο ΖΕΠ Λίµνη Παραλιµνίου», το οποίο εκπονήθηκε και δηµοσιεύτηκε τον Σεπτέµβριο 2016 από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας και το οποίο αναφέρει ότι µόνο το 71% της περιοχής είναι απαγορευµένη περιοχή κυνηγίου. Αυτό όμως, εκτός από τη συγκέντρωση σκαγιών, επιτρέπει και την είσοδο κυνηγών ακόµα και µε οχήµατα εντός της λεκάνης, κάτι που προκαλεί όχληση των ειδών.

Σε ό,τι αφορά στο σκοπευτήριο, στο ∆ιαχειριστικό Σχέδιο ΖΕΠ Λίµνη Παραλιµνίου προτείνεται ο αυστηρότερος έλεγχος εφαρµογής απαγόρευσης χρήσης φυσιγγίων µε σκάγια από µόλυβδο στην περιοχή ΖΕΠ και η αναθεώρηση της λειτουργίας του σκοπευτηρίου, καθότι η λειτουργία του σκοπευτηρίου στο νοτιοδυτικό άκρο της λίµνης αποτελεί αφενός πηγή όχλησης για τα είδη της περιοχής και αφετέρου πηγή ρύπανσης, λόγω των σφαιριδίων µολύβδου που καταλήγουν στη λεκάνη της λίµνης. Σύµφωνα µε την ΟΠΟΚ, το σχέδιο πρότεινε σε πρώτη φάση κάλυψη του πεδίου βολής του σκοπευτηρίου µε ειδική µεµβράνη συγκράτησης των σφαιριδίων και σε δεύτερη φάση µετακίνηση της εγκατάστασης σε κατάλληλο χώρο εκτός της ζώνης. Ούτε το ένα έγινε ούτε το άλλο.

Παραβιάζονται και διατάγματα και κανονισμοί

Το δεύτερο σχέδιο είναι το ∆ιαχειριστικό Σχέδιο Ειδικής Ζώνης ∆ιατήρησης Λίµνης Παραλιµνίου, το οποίο εκπονήθηκε και δηµοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2011 από το Τµήµα Περιβάλλοντος, όπου αναγνωρίζονται ακριβώς οι ίδιες πιέσεις και απειλές για το οικοσύστηµα.

Πέραν των δύο σχεδίων όµως, υπάρχει επίσης σε ισχύ διάταγµα του Υπουργού Εσωτερικών, το οποίο δηµοσιεύτηκε στην Επίσηµη Εφηµερίδα της ∆ηµοκρατίας, στις 25.05.2007, µε βάση το οποίο απαγορεύεται το κυνήγι και η χρήση φυσιγγίων µε σφαιρίδια από µόλυβδο σε ακτίνα 300 µέτρων από τα όρια υγροβιότοπων και υδατοφρακτών. Ούτε αυτό εφαρµόζεται.

Η κυβέρνηση, όµως, πέραν του εθνικού θεσµικού πλαισίου, παραβιάζει και ευρωπαϊκό κανονισµό. «Η επιτακτική ανάγκη για άµεσο τερµατισµό του κυνηγίου, της λειτουργίας σκοπευτηρίου, καθώς και της χρήσης και απόρριψης µόλυβδου από σκάγια µέσα και κοντά στη Λίµνη Παραλιµνίου, προκύπτει από τις διατάξεις του Κανονισµού (ΕΕ) 2021/57 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσον αφορά το µόλυβδο σε σκάγια µέσα ή κοντά σε υγρότοπους, ο οποίος δηµοσιεύτηκε στις 26.01.2021», τόνισε η Οµοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου.

Ο επιστηµονικός διοικητικός λειτουργός της Οµοσπονδίας, Κλείτος Παπαστυλιανού, δήλωσε στη «Χ» ότι το κράτος δεν έµαθε τα µαθήµατά του από την ίδια κατάσταση που αντιµετώπισε στην Αλυκή Λάρνακας, όταν, µετά από µαζικούς θανάτους φλαµίγκο, έκλεισε το εκεί σκοπευτήριο. «Μετά την Αλυκή Λάρνακας, το κράτος δεν απέκτησε τη σοφία που έπρεπε. Έχουµε φτάσει στο 2022 και µολονότι ισχύει ένα υπουργικό διάταγµα από το 2007, ακόµα έχουµε σκοπευτήριο και επιτρεπόµενη περιοχή κυνηγίου στη Λίµνη Παραλιµνίου», σχολίασε.

Υπενθύµισε επίσης ότι η Κυπριακή ∆ηµοκρατία βρίσκεται ήδη αντιµέτωπη µε ισχύουσα διαδικασία παράβασης, στο πλαίσιο της οποίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαβιβάσει προειδοποιητική επιστολή στις κυπριακές Αρχές, στις 09.06.2021, λόγω της µη έκδοσης των αναγκαίων ∆ιαταγµάτων Προστασίας και ∆ιαχείρισης των περιοχών του ∆ικτύου Natura 2000.

Η Κύπρος ήδη βαρύνεται µε µια καταδικαστική απόφαση από το ∆ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της µη συµπερίληψης της Λίµνης Παραλιµνίου στο ∆ίκτυο Natura 2000 εντός της ταχθείσας προθεσµίας και του ανεπαρκούς καθεστώτος προστασίας του είδους Natrix natrix cypriaca (Κυπριακό νερόφιδο).

Σκέφτηκαν τα λεφτά και ακύρωσαν τις απαλλοτριώσεις

Το δεύτερο επίπεδο στο οποίο τα έχει κάνει µαντάρα η κυβέρνηση είναι το επίπεδο της ολοκληρωµένης προστασίας και διαχείρισης του υγροβιότοπου µέσω της απόκτησης κατοχής της ιδιωτικής περιουσίας που υπάρχει εκεί.

Αυτό, µπήκε στις ράγες µε το διάταγµα απαλλοτρίωσης των ιδιωτικών περιουσιών που εκδόθηκε επί κυβέρνησης Χριστόφια και δηµοσιεύτηκε στις 20 Μαΐου του 2011 κατόπιν δικαστικών περιπετειών της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας µε καταγγελίες στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο για µη προστασία της Λίµνης Παραλιµνίου, η οποία έχει χαρακτηριστεί Τόπος Κοινοτικής Σηµασίας και εντάχθηκε στο δίκτυο Natura 2000, κυρίως για σκοπούς προστασίας του νερόφιδου Natrix Natrix Cypriaca.

Μάλιστα, η κυβέρνηση Χριστόφια ενηµέρωσε τους 90 ιδιοκτήτες γης για την πρόθεσή της να τους αποζηµιώσει µε βάση την προηγούµενη πολεοδοµική ζώνη, δηλαδή τη ζώνη Γ’ και όχι τη Ζώνη ∆α1, η οποία υιοθετήθηκε µε το τοπικό σχέδιο Παραλιµνίου του 2007 µηδενίζοντας την αξία των περιουσιών. Με αυτόν τον τρόπο το κράτος αποκτούσε την απαιτούµενη γη για προστασία του υγροβιότοπου και διασφάλιζε και την αξία της ιδιωτικής γης.

Η πρόταση εκείνη είχε γίνει αποδεκτή από τους ιδιοκτήτες µε επιφύλαξη για το ύψος της αποζηµίωσης για το οποίο καταχωρίστηκε υπόθεση στο δικαστήριο. Συµφωνήθηκε επίσης ότι η απόφαση του δικαστηρίου θα ήταν δεσµευτική σε ό,τι αφορά στην αξία των περιουσιών.

Ακύρωσαν τις αποφάσεις της κυβέρνησης Χριστόφια

Η δροµολόγηση ριζικής λύσης από την κυβέρνηση Χριστόφια ανατράπηκε όταν ήρθε στην εξουσία η κυβέρνηση Αναστασιάδη, η οποία στις 28 Φεβρουαρίου 2014 ανακοίνωσε την ανάκληση των απαλλοτριώσεων, στο πλαίσιο µαζικών ανακλήσεων απαλλοτριώσεων που έκανε τότε για οικονοµικούς λόγους. Θέση της κυβέρνησης ήταν τότε ότι, αν και η απόκτηση των τεµαχίων είναι απαραίτητη για τη διαχείριση και προστασία της περιοχής, η απαλλοτρίωση ήταν µη βιώσιµη οικονοµικά λύση.

Αυτή η κίνηση όµως προκάλεσε διπλό πρόβληµα, αφού αφενός επανέφερε τη γη στα χέρια των ιδιοκτητών, αφαιρώντας τη δυνατότητα προστασίας της λίµνης από το κράτος, αφετέρου διατήρησε τις τροποποιηµένες πολεοδοµικές ζώνες µε τις οποίες η αξία της γης υποβαθµίζεται δραµατικά.

Η ανάκληση των απαλλοτριώσεων οδήγησε σε µαζική προσφυγή στο ∆ιοικητικό ∆ικαστήριο, την οποία κατέθεσε το δικηγορικό γραφείο «∆ειλινός και Συνεργάτες», εκπροσωπώντας ιδιοκτήτες γης συνολικής έκτασης 304 εκταρίων ή 2275 σκαλών.

Η προσφυγή απορρίφθηκε από το ∆ιοικητικό ∆ικαστήριο, αλλά στη συνέχεια υποβλήθηκε έφεση στο Εφετείο, η οποία εκκρεµεί, όπως επιβεβαίωσε στη «Χ» ο δικηγόρος Μιχάλης ∆ειλινός.

Η απόφαση της κυβέρνησης να ανακαλέσει τις απαλλοτριώσεις, συνεπώς, έχει οδηγήσει την υπόθεση της ολοκληρωµένης προστασίας της Λίµνης Παραλιµνίου σε στασιµότητα τα τελευταία 6 – 7 χρόνια, διάστηµα κατά το οποίο η διαφορά ανάµεσα στο κράτος και τους ιδιοκτήτες κρίνεται στις δικαστικές αίθουσες.

Τάσος Περδίος