Λία Χαράκη: Τώρα πιο πολύ από ποτέ χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο

Συναντήσεις

 Λία Χαράκη: Τώρα πιο πολύ από ποτέ χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο

 Ο Αντώνης Γεωργίου συναντάει τη Λία Χαράκη και μιλάνε για το Α future to die for” την καινούργια της παράσταση που παρουσιάζει στο Θέατρο Ριάλτο

Η παράσταση είναι χαοτική όπως και η εποχή μας

Σε τι αναφέρεται η νέα παράσταση σας, τι σας έκανε να εστιάσετε στο θέμα αυτό;

H παράσταση αναφέρεται στην καιροσκοπική και οπορτουνιστική νοοτροπία της ανθρωπότητας που είναι και η κεντρική αιτία της σχεδόν μη αναστρέψιμης οικολογικής καταστροφής. Με σάτιρα και αυτοσαρκασμό (χωρίς να βγάζω τους εαυτούς μας εκτός του προβλήματος) προσπάθησα να θίξω διάφορα θέματα σχετικά με τα αίτια αλλά και τα αποτελέσματα μιας τέτοιας νοοτροπίας.

Η όλη έρευνα μου πάνω στο οικολογικό πρόβλημα άρχισε από μία πρόταση της θεωρητικού Judith butler που λέει ότι όλες οι ζωές αξίζουν να θρηνηθούν ισότιμα. Η Butler φυσικά μιλά για την ανισότητα στον κόσμο και ειδικά σε μη δυτικούς πληθυσμούς όπου οι  «ζωές δεν είναι άξιες πένθους». Από εκεί λοιπόν άρχισε μία μεγάλη εξερεύνηση ως προς την ανισότητα, το πως ο ανατολικός κόσμος εργάζεται για τον δυτικό, πως ο πλούτος είναι συγκεντρωμένος στο 1% του πληθυσμού της γης, πως οι βιομηχανίες αυτής της μειονότητας καταστρέφουν τη γη και άρα τι χρειάζεται να αλλάξει αν πρόκειται η ανθρωπότητα να σωθεί. Ο τρόπος που επέλεξα να εξερευνήσω τι χρειάζεται να αλλάξει ήταν να βάλω τη δημιουργική μου ομάδα να γράψει τους δικούς της επικήδειους λόγους και τι θα ήταν σημαντικό να ειπωθεί κατά τη γνώμη τους εκείνη τη μέρα, της υποτιθέμενης δικής τους κηδείας. Εκεί ακριβώς βρισκόταν η ουσία του ζητήματος. Κοιτάζοντας πίσω τη ζωή καταλαβαίνει κάποιος τι πραγματικά έχει σημασία, τι αξίζει, πως αξίζει να ζούμε, τι θα κάναμε περισσότερο. Επομένως όσο πιο βαθιά πηγαίναμε στην έρευνα μας τόσο πιο πολύ αντιλαμβανόμασταν ότι τώρα πιο πολύ από ποτέ χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο. Στο μέλλον το οποίο με μαθηματική ακρίβεια οδεύει προς διάφορες καταστροφές κάποιοι ίσως χάσουμε τα σπίτια μας, θα χρειαστεί πρακτικά να φιλοξενούμε κόσμο ή να μας φιλοξενούν, θα πρέπει να συνηθίσουμε να αλληλοστηριζόμαστε, να φτιάχνουμε κοινότητες, να μοιραζόμαστε τις ιστορίες μας, να έχουμε ενσυναίσθηση ακόμη και αν διαφωνούμε με τον άλλο.

Κοιτάζοντας πίσω τη ζωή καταλαβαίνει κάποιος τι πραγματικά έχει σημασία, τι αξίζει, πως αξίζει να ζούμε, τι θα κάναμε περισσότερο

Μπροστά μας έχουμε «ένα μέλλον για να πεθάνει κανείς για αυτό» ή σε αυτό; Θωρείτε ότι η οικολογική κρίση μπορεί «να επιφέρει την τελική καταστροφή της ζωής»; 

Ο τίτλος ‘A future to die for’ υπονοεί ότι το μέλλον μας και η επιβίωση μας αξίζουν άρα ας προσπαθήσουμε να επανορθώσουμε έστω κι αν στοιχίσει την ίδια μας τη ζωή. Επίσης αναφέρεται στο λαμπρό και επιθυμητό μέλλον που θέλουν να δημιουργήσουν οι περφορμερ της παράστασης σε σχέση με μία «επιτυχημένη» καριέρα και για αυτό πάνε να παρακολουθήσουν τη σειρά μαθημάτων καθοδήγησης σε θέματα σταδιοδρομίας «Δώδεκα βήματα προς την ευημερία σε περιόδους κρίσης» του καθοδηγητή Paul.

Στο ενδιάμεσο φυσικά όλου αυτού θίγονται και λέγονται πολλά όπως το πρόβλημα της λαθροθηρίας στην Κύπρο, η παράνοια που φέρνει η σκέψη της εξαφάνισης, το πένθος για το μέλλον παρά για το παρελθόν σε μορφή μοιρολογιού και συνάμα ροκ και ποπ μουσικής.  Δηλαδή η παράσταση είναι χαοτική όπως και η εποχή μας. Όσον αφορά το αν η οικολογική κρίση μπορεί «να επιφέρει την τελική καταστροφή της  ζωής»; Της ανθρωπότητας ίσως ναι, της ζωής και της γης όμως όχι.

Αναρωτιέστε, στο δελτίο τύπου αν σε μια τέτοια κρίσιμη περίοδο «πρέπει να συνεχίσουμε να λειτουργούμε με καπιταλιστικό τρόπο». Τι προτείνετε ως λύση;

Προσωπική αντίσταση σε οτιδήποτε εξυπηρετεί συμφέροντα που καταστρέφουν τη Γη μας. Να αποκτήσουμε ξανά τη δύναμη μας, την αυτοτέλεια μας, τη χαρά μας, την ανεξαρτησία μας ως ελεύθεροι άνθρωποι με βούληση και κριτική σκέψη. Να μάθουμε να επιβιώνουμε χωρίς να πρέπει να δουλεύουμε σε εργασίες που τροφοδοτούν λάθος συστήματα για τον πλανήτη, να ζούμε με τρόπο που δεν βλάπτει τη Γη, να καταλάβουμε ότι η πραγματική ευτυχία υπάρχει όταν δεν είναι εις βάρος κανενός.

Ποιος ο στόχος του κωμικού στοιχείου που συχνά χρησιμοποιείται στη δουλειά σας; Το γέλιο ή το «δάκρυ» μέσω του γέλιου;

Με ενδιαφέρει η επικοινωνία με το κοινό και το χιούμορ είναι ένας απίστευτα εύστοχος τρόπος να συνδεθούμε και άρα να προχωρήσουμε μαζί (περφόρμερ και κοινό) στο ταξίδι της παράστασης. Επίσης μέσα από τον αυτοσαρκασμό αποφεύγουμε τον διδακτισμό. Δηλαδή για μένα είναι σημαντικό να μην βγάζουμε τους εαυτούς μας απ’ έξω από τα θέματα που θίγουμε αλλά το αντίθετο, είμαστε ένα με όλους αντιμέτωποι με αυτά και παλεύουμε με τη συνείδηση μας. Το κωμικοτραγικό στοιχείο είναι ένας τρόπος επίσης να μπορέσουμε μαζί, περφορμερ και κοινό, να αντέξουμε κάποιες φρικτές αλήθειες. Ακόμη, το χιούμορ με κάνει να αποφεύγω όσο γίνεται τον ναρκισσισμό και τη σοβαροφάνεια που συχνά συναντούμε στη σύγχρονη τέχνη, αν και δεν τα καταφέρνω πάντα.

Να καταλάβουμε ότι η πραγματική ευτυχία υπάρχει όταν δεν είναι εις βάρος κανενός.

Πόσο ομαδικά εργάζεστε συνήθως; Ποιοι είναι οι συνεργάτες σας σε αυτή την παράσταση σας;

Συνήθως σε έργα που συνεργάζομαι με ομάδα καλλιτεχνών όπως σε αυτή την περίπτωση η συνεισφορά στη διαδικασία έρχεται από όλη την ομάδα μέσα από τη δική μου καθοδήγηση και τελική επιλογή υλικού. Δηλαδή ο ρόλος του περφορμερ καλλιτέχνη είναι πολύ ουσιαστικός όχι τόσο στην πλοκή αλλά στην δημιουργία υλικού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση κάναμε δύο περιόδους προβών, η πρώτη ήταν καθαρά έρευνα των εννοιών και μετά εγώ πρότεινα μία δομή, κάποιους χαρακτήρες και ένα σενάριο που να μπορέσει να χωρέσει μέσα τα πιο πολλά θέματα που μας απασχόλησαν. Σιγά σιγά κτίσαμε το κείμενο το οποίο δημιουργήθηκε από τους αυτοσχεδιασμούς μας και για αυτό οι διάλογοι είναι απίστευτα οργανικοί και άμεσοι. Οι περφορμερ που συνεργάζομαι είναι τέρατα της σκηνής δηλαδή είναι ταυτόχρονα χορευτές, ηθοποιοί και μουσικοί. Είμαι φοβερά περήφανη για την πορεία μας και τη σκληρή δουλειά που μας έφερε ως εδώ μιας και με τους πλείστους συνεργάζομαι πάνω από δεκαετία όπως τον Αλέξη, την Aριάνα και την Ελεάνα. Ο Αντρέας δουλεύει μαζί μου για δεύτερη φορά και είναι επίσης απίστευτά χαρισματικός και γενναιόδωρος. Στην μουσική και την επιμέλεια χώρου οι δύο Γιάννηδες ήταν φοβερά εμπνευσμένοι και υποστηρικτικοί προς το έργο και την ομάδα. Παρόλα αυτά δεν ήταν εύκολη διαδικασία, έπρεπε όλοι να τσαλακωθούμε και να περάσουμε από δύσκολα περάσματα μέχρι να καταλήξουμε σε αυτό που θα δείτε.

Η συνάντηση των τεχνών είναι ότι πιο ενδιαφέρον και υγιές.

Ποια είναι για σας σήμερα τα κύρια χαρακτηριστικά όπως και τα (χωροταξικά) όρια του σύγχρονου χορού;

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο σύγχρονος χορός έχει βάση το σώμα αλλά και πάλι πολλές χορογραφίες έχουν κεντρικό στοιχείο τα αντικείμενα. Άρα ίσως να πούμε ότι έχει βάση την κίνηση αλλά και πάλι πολλές χορογραφίες βασίζονται στο λόγο. Προτιμώ να μιλώ για τους καλλιτέχνες χορού παρά για το είδος μιας και αυτοί είναι οι λειτουργοί της συγκεκριμένης τέχνης στην κοινωνία. Η εξέλιξη της δουλειάς των καλλιτεχνών θα πρέπει να επαναπροσδιορίζει τις έννοιες της τέχνης και όχι το αντίθετο. Οι καλλιτέχνες χορού λοιπόν (dance artists) είναι πολύ σημαντικοί, στην εποχή μας ειδικά. Είναι εκείνοι που μας θυμίζουν την ενσωμάτωση διαμέσου της ταύτισης. Δηλαδή έχουν την ικανότητα να βάζουν την ύπαρξη τους, διαμέσου του σώματος τους, σε καταστάσεις ακατέργαστες, σε πρώτο επίπεδο, αυτές του απόλυτου βιώματος. Αυτό για μένα δίνει ελπίδα, δείχνει γενναιότητα και εμπνέει θάρρος για αυτούς που το μαρτυρούν. Είναι ένα είδος μικρής αυτοθυσίας κάθε φορά, για τη μεταφορά μιας ιδέας ή κάποιου ιδανικού που ζητείται στην εκάστοτε παράσταση.

Όσον αφορά τη δική μου τέχνη με ενδιαφέρει το σώμα και η ενέργεια του η οποία κατά καιρούς παίρνει τη μορφή ήχου, επαναληπτικής ποίησης, χορού, θεάτρου, ροκ συναυλίας, συμμετοχικών έργων, τελετουργικών δράσεων ή ακόμα και καταστήματος παραστάσεων.  Όλα τα πιο πάνω έστω και αν δεν μοιάζουν με κλασσικό σύγχρονο χορό, τα δημιουργώ από καθαρά χορογραφικές μεθόδους που είναι και η παιδεία μου. Θεωρώ ότι το συνάντηση των τεχνών είναι ότι πιο ενδιαφέρον και υγιές.

Το κωμικοτραγικό στοιχείο είναι ένας τρόπος επίσης να μπορέσουμε μαζί, περφόρμερ και κοινό, να αντέξουμε κάποιες φρικτές αλήθειες

Υπάρχει ακόμα φως στην άκρη του τούνελ όπως αναφέρει το δελτίου τύπου;

Πιστεύω στον νόμο της έλξης (law of attraction), δηλαδή ότι είμαστε και πράττουμε αυτό θα μας συμβεί. Είναι στο χέρι μας.

Περφόρμερ/ δημιουργική ομάδα: Aλέξης Bασιλείου, Ανδρέας Κέντης, Αριάνα Μαρκουλίδου,  Ελεάνα Aλεξάνδρου, Λία Χαράκη

Κείμενο: Λία Χαράκη σε συνεργασία με τη δημιουργική ομάδα, Μουσική/Σχεδιασμός ήχου: Γιάννης Χριστοφίδης, Επιμέλεια σκηνικού χώρου: Γιάννης Τουμαζής, Κοστούμια: Αριάνα Μαρκουλίδου, Σύμβουλος δραματουργίας: Guy Cools, Σύμβουλος σε θέματα καθοδήγησης επιχειρήσεων: Αυγή Σαββίδου, Tεχνικός διευθυντής: Γιάγκος Χατζηγιάννης, Γραφικά: Χριστίνα Πάντζαρου, Φιλοξενούμενη καλλιτέχνης: Aleksandra Borys, Φωτογραφίες: Παύλος Βρυωνίδη

Θέατρο Ριάλτο

3 και 4 Φεβρουαρίου, στις 20:30.

Η παράσταση είναι στα αγγλικά