Μαρία Αιγινίτου: Εκείνο που δεν αλλάζει ποτέ είναι η δύσκολη μοίρα του ανθρώπου

Ορίζοντας/ Συναντήσεις

Εκείνο που δεν αλλάζει ποτέ είναι η δύσκολη μοίρα του ανθρώπου

Ο «Ανάμισης Ντενεκές» επιστρέφει στην Κύπρο

 

Ο Αντώνης Γεωργίου συζητά με την Μαρία Αιγινίτου που σκηνοθετεί τη παράσταση «Ανάμισης Ντενεκές» που μετά από τρείς επιτυχημένους κύκλους παραστάσεων στην Αθήνα, επιστρέφει στην Κύπρο για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων.

 

Γιατί επιλέξατε αυτό το μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη να σκηνοθετήσετε;

Άκουσα αρκετές φορές φίλους συγγραφείς και μεταφραστές να ισχυρίζονται πως το έργο είναι εκείνο που επιλέγει πότε και από ποιον θ’ ανέβει. Δεν μπορώ να σας πω πως το ενστερνίζομαι, όμως έχει κάτι γοητευτικό αυτή η σκέψη κι ίσως κάτι τέτοιο να συνέβη με τον Ανάμιση Ντενεκέ.  Αρχικά ήθελα κάποιο άλλο κείμενο του Μακριδάκη, το οποίο ήδη παιζόταν. Επειδή όμως ο κόσμος του και οι ήρωές του είχαν αρχίσει να με συντροφεύουν και να ζουν μαζί μου, μέσα από τις κουβέντες μας, μέσα από το σύνολο του έργου του, επέλεξα αυθόρμητα το πρώτο του μυθιστόρημα, το οποίο είχα διαβάσει πολλά χρόνια πριν ονειρευτώ να το διασκευάσω για  να το σκηνοθετήσω και ήταν από τα αγαπημένα μου μυθιστορήματα.

Πόσο και πως νιώθετε να σχετίζεται η ιστορία αυτή με την εποχή μας;

Το παράδοξο στην ιστορία του Γιώργη Πέτικα είναι  πως ενώ μιλάμε για έναν άνθρωπο που έχει διαπράξει έγκλημα, στην συλλογική συνείδηση της τοπικής κοινωνίας παίρνει διαστάσεις θρύλου. Δεν είναι δύσκολο να το δικαιολογήσω. Βρισκόμαστε σε μια εποχή που το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο είναι ασταθές και διαρκώς μεταβαλλόμενο ενώ εκείνο που δεν αλλάζει ποτέ είναι η δύσκολη μοίρα του ανθρώπου, ο οποίος συνθλίβεται από τα παιχνίδια που παίζονται ερήμην του από μορφές εξουσίας με τις οποίες δεν θα έρθει ποτέ σε επαφή κι ίσως να μην γνωρίζει καν την ύπαρξή τους. Ας μην ξεχνάμε πως ο Πέτικας έζησε κυνηγημένος στα βουνά της Χίου κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και οι μαρτυρίες λένε πως αυτός ο άνθρωπος φρόντιζε πάντα όσους το χρειάζονταν.  Αυτό  που αναγνωρίζουν  στο πρόσωπο του Πέτικα είναι ένας σύγχρονος, δικός τους  Ρομπέν των Δασών. Αποκτά διαστάσεις υπερήρωα στα μάτια τους. Για κάποιον λόγο οι άνθρωποι σε κάθε εποχή χρειάζονται τους ήρωές τους, λες και μέσα από τα κατορθώματά τους, ζουν κι εκείνοι κάτι αξιοθαύμαστο. Σαν να πιστεύουν πως κι εκείνοι μπορούν να αγγίξουν κάτι άπιαστο.

Ποσό εύκολο είναι να διασκευαστεί ένα λογοτεχνικό κείμενο για το θέατρο;

Δεν υπάρχει, για μένα, τίποτα εύκολο αλλά ούτε και δύσκολο όταν μιλάμε για την Τέχνη. Αγαπώ την Λογοτεχνία κι αυτή η αγάπη μου ήταν που με οδήγησε στο Θέατρο. Πειραματίζομαι κάθε φορά κι η αλήθεια είναι πως αυτό το παιχνίδι μου είναι ευχάριστο. Όσο δύσκολο κι αν φαντάζει στο μυαλό κάποιου μια λογοτεχνική μεταφορά στη σκηνή, το ίδιο απαιτητικό είναι και το ανέβασμα οποιουδήποτε θεατρικού κειμένου. Δεν υπάρχουν συνταγές, κάθε φορά το ζητούμενο είναι να διατηρήσεις τον πυρήνα της ιστορίας ανέπαφο προσθέτοντας το δικό σου αποτύπωμα. Αυτή είναι μια ιδανική σχέση.

Πως αντικρίσατε τον βασικό ήρωα, τον Πέτικα, στη παράσταση;

Όπως έναν συγγενή που ανακαλύπτεις ξαφνικά.

Ποια η σκηνοθετική σας προσέγγιση γενικότερα στο έργο;

Είναι εξαιρετικά απλή η λογική της παράστασης. Είναι η λογική του ραψωδού, του παραμυθά, αν προτιμάτε. Μέσω του λόγου, όπου εδώ ο λόγος είναι ενεργός, ο λόγος γίνεται δράση κι αυτό αφήνει ένα τεράστιο πεδίο ανοικτό στην φαντασία του θεατή.

Εκείνο που δεν αλλάζει ποτέ είναι η δύσκολη μοίρα του ανθρώπου, ο οποίος συνθλίβεται από τα παιχνίδια που παίζονται ερήμην του από μορφές εξουσίας με τις οποίες δεν θα έρθει ποτέ σε επαφή κι ίσως να μην γνωρίζει καν την ύπαρξή τους.

Από ηθοποιός στην πρώτη σας σκηνοθεσία με αυτό το έργο, πως ήταν αυτή η αλλαγή;

Ως καλλιτέχνης, διατηρώ ακέραιη την ευπιστία μου. Είναι ένα χαρακτηριστικό μου το οποίο συνειδητά προστατεύω. Αυτό με βοηθάει να μπαίνω σε καθετί με άγνοια κινδύνου, διαφορετικά δεν θα μπορούσα να λειτουργήσω. Οι συνθήκες δεν ευνοούν την Τέχνη στην εποχή μας, αλλά υποθέτω ότι σε καμία εποχή δεν υπήρξαν ευνοϊκές. Η σκηνοθεσία βρισκόταν σε μία περιοχή όπου βρίσκονται όλοι οι ανομολόγητοι πόθοι μου. Μέσω της σκηνοθεσίας άνοιξε για μένα κι ο δρόμος της διδασκαλίας που είναι από τις πιο ευτυχισμένες μου στιγμές, τις πιο αυθεντικές  στον χώρο του θεάτρου. Έχω την χαρά να απολαμβάνω το Θέατρο όπου κι αν βρεθώ.

Πώς δουλέψατε με τον Χάρη Χαραλάμπους;

Τον Χάρη Χαραλάμπους τον γνώριζα καλά ως ηθοποιό. Είχαμε δουλέψει αρκετές φορές μαζί κι ήταν αγαπημένος συνεργάτης και συνοδοιπόρος στη σκηνή. Δουλέψαμε με μεγάλη υπομονή, γράφοντας και σβήνοντας και πάλι από την αρχή να πηγαίνουμε φθόγγο – φθόγγο, ανάσα την ανάσα, λέξη την λέξη. Δώσαμε πολύ χρόνο, κυρίως, πράγμα  που είναι ένα τεράστιο αίτημα στην εποχή μας, ιδιαίτερα με τις ταχύτητες που καλούμαστε πια ν’ ακολουθήσουμε.

Ένας ηθοποιός αλλά πολλοί ρόλοι, πολλές και διαφορετικές φωνές, πόσο εύκολο είναι αυτό να δοθεί;

Από την στιγμή που θα βρεθεί ο άξονας γύρω από τον οποίο θα κινηθούν οι διαφορετικοί αυτοί ήρωες και ο ηθοποιός πιστέψει απόλυτα σ’ αυτόν τότε είναι μία μαγική διαδικασία και μάλιστα εξαιρετικά θελκτική για τον ηθοποιό. Δεν υπάρχει καμία δυσκολία.

Πως ήταν η αντίδραση του κοινού όλα αυτά τα χρόνια της παράστασης;

Έχουμε την τύχη, τα έργα του Γιάννη Μακριδάκη να είναι ιδιαιτέρως αγαπητά και να έχουν το κοινό τους. Δεν θα ήταν υπερβολή αν σας έλεγα ότι μας προίκισε ο Γιάννης με τους αναγνώστες του, ήταν η μαγιά για να αποκτήσει η παράσταση το δικό της φανατικό κοινό. Ναι, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αναπτύξει σχέση προσωπική με την παράσταση, που την νιώθουν δική τους. Είναι η μόνη ανταμοιβή αυτή, το πιο θερμό χειροκρότημα.

Με τι ασχολείσαι τώρα; Τι καινούργιο έχεις σκηνοθετήσεις;

Αυτήν την εποχή παίζω στο νέο έργο του Σάκη Σερέφα, Ο κύριος Σμιθ ανοίγει την πόρτα, το οποίο και έχω σκηνοθετήσει για την μικρή σκηνή του Θεάτρου Γκλόρια. Κάθε Δευτέρα και Τρίτη. Πρόκειται για μια μαύρη κωμωδία, με υπερρεαλιστικά στοιχεία με το γνωστό, ιδιαίτερο ύφος του Σερέφα. Με δυο λόγια ένας ξένος εισβάλλει στο σπίτι του κυρίου Σμιθ και του θέτει ένα εκβιαστικό δίλημμα. Η ζωή του λήγει σε δύο ώρες. Ποιον θα διαλέξει να μπει στη θέση του ώστε να μην πεθάνει; Μία ετοιμοθάνατη ηλικιωμένη σε κάποια μονάδα εντατικής θεραπείας, τον Χίτλερ ή την διαχειρίστρια της πολυκατοικίας; Είναι μια σπαρταριστή κωμωδία γύρω από ένα θέμα τόσο σκοτεινό, όπως χαρακτηριστικά λέει κι ο ίδιος ο συγγραφέας, είναι μια κωμωδία για το μαύρο που αποκαλούμε ύπαρξη και μας περιέχει όλους.

Λευκωσία

Τεχνοχώρος  Εργοτάξιο (Υπόγειο ΣΑΤΙΡΙΚΟΥ)

Δευτέρα 18, Τρίτη 19 Νοεμβρίου, 8.30μ.μ.

Λεμεσός

Θέατρο Συνεργείο (Ελευθερίας 91)

Παρασκευή 22, Σάββατο 23,

Κυριακή 24 Νοεμβρίου, 8.30μ.μ.