Μακρύς ο δρόμος για την ελεύθερη πρόσβαση σε επιλογές αντισύλληψης

Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος σε ό,τι αφορά την ελεύθερη πρόσβαση των γυναικών, κατά κύριο λόγο, σε σύγχρονες επιλογές αντισύλληψης, ενώ γενικότερα τίθεται και το θέμα της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Το κεφάλαιο αυτό είναι πολύ μεγάλο με διαφορετικές παραμέτρους Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κούτρα Κουκουμά, αναφερόμενη στο ζήτημα της αντισύλληψης, είπε πως σε ερώτηση πριν λίγους μήνες προς το Υπουργείο Υγείας για τις μεθόδους αντισύλληψης, είχε ενημερωθεί πως μόνο για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιείται το ενδομήτριο σπείραμα, ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις χρειάζεται και η συγκατάθεση του συζύγου. Τα δικαιώματα στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία είναι ένα ευρύτερο θέμα, είπε η κα Κουκουμά σημειώνοντας πως από πλευράς κυβέρνησης γίνονται προσπάθειες για να διαμορφωθεί μια στρατηγική, η Στρατηγική 2018-2025. «Δεν έχει προχωρήσει οτιδήποτε, είναι και πάλι στα χαρτιά και πρέπει να επισπεύσουμε τη συζήτησή τους, ιδιαίτερα σε αυτές τις συνθήκες με την έναρξη της εφαρμογής του ΓεΣΥ», είπε η κα Κουκουμά, προσθέτοντας πως είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι ενώ υπάρχουν ευρωπαϊκές οδηγίες, στην Κύπρο δεν εφαρμόζονται. Να σημειώσουμε πως δεν έχει γίνει καμία πρόνοια για την αποζημίωση των αντισυλληπτικών μεθόδων στο ΓεΣΥ. Ο κολπικός δακτύλιος, το διαδερμικό αυτοκόλλητο και η ενέσιμη μορφή αντισύλληψης δεν είναι διαθέσιμα στην Κύπρο. Ενώ γενικώς δεν προβλέπεται αποζημίωση για τις αντισυλληπτικές μεθόδους στην Κύπρο.

Χρειάζεται ενημέρωση, αλλά και δημιουργία αρχείου

Σε μια άλλη παράμετρο που αφορά το ζήτημα αυτό, ήδη στη Βουλή συζητείται η πρόταση νόμου του βουλευτή Χαράλαμπου Θεοπέμπτου για τη θέσπιση ενός αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου, το οποίο να διασφαλίζει την παροχή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο κοινό και στα παιδιά.

Παράλληλα η πρόταση καθορίζει τη δημιουργία συμβουλευτικών κέντρων και ρυθμίζει τόσο τη διαδικασία στην περίπτωση που η έγκυος επιθυμεί να προχωρήσει με διακοπή της κύησης όσο και τη διαδικασία παροχής συμβουλευτικής στήριξης της εγκύου. Επιπρόσθετα με την πρόταση ρυθμίζεται το δικαίωμα του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού να μη μετέχει στη διαδικασία διακοπής κύησης. Τέλος, με την πρόταση προτείνεται η δημιουργία αρχείου από το Υπουργείο Υγείας που θα περιλαμβάνει τον αριθμό των γεννήσεων, το είδος του τοκετού, τις πολυδύναμες κυήσεις, τις κυήσεις που προήλθαν ως αποτέλεσμα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, τα πρόωρα νεογνά και τις περιπτώσεις διακοπής της κύησης, τους λόγους διακοπής της κύησης και της ηλικίας της γυναίκας.

Πάντως και βάσει ερευνών η χώρα μας κατατάσσεται χαμηλά σε ό,τι αφορά τα θέματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η Κύπρος έλαβε συνολικά αρκετά χαμηλή βαθμολογία σε σύγκριση με άλλες χώρες. Συγκεκριμένα 15,4% και κατατάσσεται στη 15η θέση από τις 16. Σημειώνεται πως η δύσκολη πολιτική και οικονομική κατάσταση και η έλλειψη πολιτικής βούλησης αποδυναμώνει τη συζήτηση γύρω από τα θέματα πολιτικής και ενημέρωσης σε σχέση με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και δικαιώματα. Η Κύπρος έχει επίσης χαμηλή βαθμολογία στους τομείς της εκπαίδευσης των επαγγελματιών στον τομέα της Υγείας (11,6%) και της γενικότερης ενημέρωσης (2,4%). Ωστόσο, όπως προκύπτει, η χώρα μας έχει υψηλή βαθμολογία στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση 53,5%, αφού το 2011 εισήχθηκε το μάθημα της Αγωγής Υγείας ως ανεξάρτητο μάθημα στο σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα, το οποίο περιλαμβάνει την περιεκτική σεξουαλική αγωγή. Βέβαια δεν ισχύει το ίδιο σε ό,τι αφορά την εξατομικευμένη συμβουλευτική αγωγή, αφού το ποσοστό είναι στο 8,7%.

Διευκρινίζεται ότι το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο περιλαμβάνεται στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Δημοτικής Εκπαίδευσης, στο μάθημα της Αγωγής Ζωής (Α’-Δ’) μαζί με ακόμη ένα γνωστικό αντικείμενο (Αγωγή Υγείας και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη). Στις τάξεις Ε’- Στ’ ονομάζεται, με βάση το ωρολόγιο πρόγραμμα, Αγωγή Υγείας – Οικιακή Οικονομία. Ο Σύνδεσμος Κοινωνιολόγων Κύπρου επισημαίνει πως επιστημονικά, αλλά και παιδαγωγικά ορθότερο για τη διδασκαλία του μαθήματος θα ήταν η κατεύθυνση και η φιλοσοφία του να εστιάζονται στις κοινωνικές διαστάσεις των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων. Να αποκτήσει εμπλουτισμένο και σαφώς περιεκτικό αντί γνωσιολογικό χαρακτήρα ώστε να αντανακλά τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα για ασφαλείς πρακτικές εφαρμογές πέρα από εγκυκλοπαιδικές γνώσεις στα σχολικά θρανία.

Να διδάσκεται από κοινωνικούς επιστήμονες αντί επαγγελματίες άλλων ειδικοτήτων, προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριες να αποκτούν όντως εργαλειακή αντίληψη και κατανόηση του αντικειμένου. Επίσης, όπως επισημαίνεται σε σχέση με τη διδασκαλία του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής στις σχολικές μονάδες, πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν ετεροβαρείς παράγοντες όπως η εθνικότητα, το πολιτισμικό υπόβαθρο, τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές ανάγκες.

Ελένη Κωνσταντίνου