ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΤΣΙΑΣ: Δυστυχώς, το ελληνικό τραγούδι κάνει βήματα πίσω

Σύντομα ο σπουδαίος τραγουδιστής θα ερμηνεύσει ένα νέο δίσκο, ο τέταρτος στη σειρά, με ανέκδοτα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΥΡΗ

Το ελληνικό τραγούδι σήμερα κάνει βήματα πίσω, δηλώνει ο κορυφαίος τραγουδιστής Μανώλης Μητσιάς που βρισκόταν την περασμένη Δευτέρα και πάλι στην Κύπρο για να λάβει μέρος στην εκδήλωση μνήμης που έγινε για τον αξέχαστο μουσικοσυνθέτη Μάριο Τόκα.

Σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στη «Χαραυγή» ο Μ. Μητσιάς τονίζει πως οι χρονιές που βγήκαν οι μεγάλοι ποιητές και συνθέτες δεν υπάρχουν πλέον. «Σήμερα», προσθέτει, «υπάρχουν κάποιοι τραγουδοποιοί που γράφουν ωραία τραγούδια, αλλά μεγάλοι συνθέτες δεν υπάρχουν».

Στη συνέντευξη αναφέρεται και στον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος είναι ο μόνος τραγουδιστής που του εμπιστεύθηκε να τραγουδήσει τρεις δίσκους με τραγούδια του.

Μας αποκάλυψε, επίσης, πως τώρα ετοιμάζει, σε συνεργασία με τον γιο του Χατζιδάκι, ένα νέο δίσκο με ανέκδοτα τραγούδια του μεγάλου συνθέτη. «Ηταν ένας τόσο ταλαντούχος άνθρωπος που δεν θα βγει ξανά τόσο εύκολα άλλος στην Ελλάδα» σημειώνει.

-Η μακρόχρονη καλλιτεχνική πορεία σου είναι ταυτόσημη με την ιστορία του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού. Συνεπώς, είσαι, πιστεύω, ο πιο κατάλληλος για να κάνεις μία αξιολόγηση σ’ αυτό που λέμε σήμερα ελληνικό τραγούδι. Τελικά υπάρχει εξέλιξη ή οπισθοδρόμηση στο ελληνικό τραγούδι;

Δυστυχώς, το ελληνικό τραγούδι κάνει βήματα πίσω. Το ελληνικό τραγούδι είχε την τύχη να ακμάζει σε μία εποχή που όλη η Ελλάδα τότε ανέπνεε πάρα πολύ, ας πούμε, πολιτιστικά. Τις δεκαετίες του ’50, του ’60, ακόμη και του ’70. Ηταν οι χρονιές που βγήκαν οι μεγάλοι ποιητές και οι μεγάλοι συνθέτες. Σήμερα δεν υπάρχουν αυτά. Σήμερα υπάρχουν κάποιοι τραγουδοποιοί που γράφουν ωραία τραγούδια, αλλά μεγάλοι συνθέτες δεν υπάρχουν.

-Σήμερα, πιστεύω, υπάρχουν τραγούδια αλλά δεν υπάρχουν τραγούδια με Τ κεφαλαίο. Υπάρχουν συνθέτες αλλά δεν υπάρχουν συνθέτες με Σ κεφαλαίο.

Ακριβώς! Δεν υπάρχει ένας δημιουργός για να πάρει ένα ποίημα και να το κατεβάσει στον κόσμο, για να τον ξυπνήσει. Υπήρξαν όμως ο Χατζιδάκις και ο Θεοδωράκης. Αυτοί, όμως, έχουν τελειώσει.

-Γιατί, νομίζεις, δεν υπάρχουν σήμερα τραγούδια-σταθμοί στο ελληνικό τραγούδι;

Δεν υπάρχει τίποτε. Δεν υπάρχουν εταιρείες. Πιστεύω, γενικά, ο πολιτισμός έχει κατέβει πολύ χαμηλά. Σ’ αυτό βέβαια φταίνε οι πολυεθνικές εταιρείες που έχουνε τα κανάλια, τα ραδιόφωνα. Επίσης μπήκε το εμπόριο στη μέση και μας ενδιαφέρει για το πώς θα πωλήσουμε και πώς θα βγάλουμε χρήματα. Τίποτε άλλο.

-Είσαι από τους λίγους τραγουδιστές που τραγούδησε τα περισσότερα τραγούδια-σταθμούς στο ελληνικό πεντάγραμμο. Ενα τραγούδι, κατ’ εμένα σταθμός, που δεν έγινε όμως γνωστό στο πλατύ κοινό, είναι το τραγούδι «Βαρδάρης», σε στίχους και μουσική του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Πώς προέκυψε η συνεργασία σου μ’ αυτόν τον ταλαντούχο αλλά ιδιόμορφο άνθρωπο;

Ημουν εκείνη την εποχή στη Θεσσαλονίκη. Δηλαδή, εκείνη την εποχή τραγουδούσα στη Θεσσαλονίκη και κάναμε παρέα με τον Ντίνο. Βγαίναμε έξω, συζητούσαμε καμιά φορά και μια μέρα μου λέει «έχω γράψει ένα τραγούδι». Και μόλις το άκουσα πραγματικά τρελάθηκα. Και πήγα και του το είπα κατευθείαν. Είναι απ’ τα πιο ωραία τραγούδια που έχω τραγουδήσει.

-Μου θυμίζει έντονα την «Καισαριανή» των Στ. Ξαρχάκου-Λευτέρη Παπαδόπουλου. Εχω την αίσθηση ότι το τραγούδι «Βαρδάρης» είναι η συνέχειά του.

Α, ναι! Είναι πάντως πολύ σπουδαίο τραγούδι.

-Εχει τόσες ικανότητες ο Χριστιανόπουλος;

Ετσι φαίνεται!

-Ο Μάνος Χατζιδάκις απαιτούσε από τους τραγουδιστές που ερμηνεύουν τραγούδια του να μην ερμηνεύουν τραγούδια άλλων συνθετών. Εσύ και η Φαραντούρη ήσασταν η εξαίρεση από αυτό τον κανόνα του Χατζιδάκι. Τι κρατάς από τη συνεργασία σου με τον Χατζιδάκι;

Δεν είναι μόνο αυτό. Ο Χατζιδάκις, όπως και ο Γκάτσος, ήθελαν τα τραγούδια που γράφουν, να ερμηνεύονται από τραγουδιστή που η προσωπική ζωή του, δηλαδή ο βίος του, να έχουν κάποια σχέση μ’ αυτά που τραγουδάει. Να μην είναι δηλαδή σήμερα φονιάς και κλέφτης και αύριο να τραγουδά τα τραγούδια του Χατζιδάκι.

Πιστεύω πριν μου δώσει τα τραγούδια του, το έψαξε πολύ ο Μάνος. Εμαθε ποιος είμαι. Οπως και ο Γκάτσος που με ήξερε και είναι αυτός που με βοήθησε πάρα πολύ στην εταιρεία για να αναδειχθώ, όπως λέμε. Του χρωστάω πάρα πολλά. Είμαι ίσως ο μόνος που είχε τραγουδήσει τρεις μεγάλους δίσκους του Χατζιδάκι. Και έχω και τέταρτο δίσκο να κάνω με τραγούδια του Χατζιδάκι. Είμαι σε επαφή και συνεργασία γι’ αυτό το θέμα με τον γιο του.

-Ποιο ξεχωρίζεις από αυτούς τους δίσκους που έχεις κάνει με τον Χατζιδάκι; Ο δίσκος «Αθανασία» είναι, νομίζω, ο πιο γνωστός.

Βέβαια! Και ο «Χειμωνιάτικος ήλιος», όμως, είναι σπουδαίο έργο. Πάρα πολύ σπουδαίο. Θα τον ανακαλύψουν οι Ελληνες μετά από χρόνια.

-Είχες τραγουδήσει τραγούδια και στο δίσκο «Της γης το χρυσάφι».

Βεβαίως! Από εκεί ξεκίνησα! Είναι σπουδαία τραγούδια, τα οποία μπήκαν στις καρδιές των Ελλήνων τότες και πουλήθηκαν σε εκατομμύρια δίσκους. Για την ακρίβεια ούτε ξέρουμε πόσοι πωλήθηκαν. Τα τραγουδούσε όλη η Ελλάδα.

-Τι άλλο θυμάσαι από τον Χατζιδάκι;

Από τον Μάνο θυμάμαι την καθημερινότητά του. Ηταν ένας άνθρωπος, ο οποίος χαιρόσουν να είσαι κοντά του, γιατί πάντοτε άκουγες σπουδαία πράγματα από αυτό τον άνθρωπο. Εντυπωσίαζαν ο λόγος του, οι γνώσεις του! Ηταν ένας τόσο ταλαντούχος άνθρωπος που δεν θα βγει ξανά τόσο εύκολα άλλος στην Ελλάδα. Και αν μας λείπει κάτι σήμερα, μας λείπει ο λόγος του Χατζιδάκι. Ο,τι σήμερα υπάρχει ανάποδο και στραβό στην Ελλάδα θα το καυτηριάζε ο Μάνος.

-Πώς ήταν ο Μάριος Τόκας, ένας άγνωστος νέος συνθέτης, όταν σε πλησίασε εσένα, έναν φτασμένο τραγουδιστή, την εποχή που σου ζήτησε να ερμηνεύσεις «Τα τραγούδια της παρέας»;

Κατ’ αρχήν, να σου πω ότι ο Μάριος ήταν από τους φίλους μου. Εχω τη χαρά και την τιμή να περηφανεύομαι ότι εγώ τον βοήθησα στα πρώτα βήματά του.

-Τον συνάντησες, νομίζω, τυχαία μία μέρα εκεί στη δισκογραφική εταιρεία «Κολούμπια».

Ναι, πήγα μια μέρα στην «Κολούμπια» και μόλις μπήκα μέσα, εκεί έξω από το στούντιο είδα ένα παιδάκι που έπαιζε πιάνο. Ηταν τότε τριάντα κιλά ο Μάριος. Τον πλησίασα και τον ρώτησα «ποιου είναι τα τραγούδια αυτά, παιδί μου;». «Είναι δικά μου, κύριε Μητσιά» μου λέει. «Και ποιος τα τραγουδάει αυτά τα τραγούδια;» τον ξαναρώτησα. «Κανένας» μου απάντησε. «Δεν τα θέλει κανένας» πρόσθεσε. «Θέλεις να σου τα τραγουδήσω εγώ;» του είπα. «Και ρωτάς, κύριε Μητσιά;» μου απάντησε.

Ετσι ξεκίνησα με τον Μάριο. Μετά γίναμε φίλοι. Ηταν σπουδαίο παιδί! Από τους λίγους που έκανα παρέα. Οικογενειακή παρέα. Και λυπήθηκα πάρα πολύ που, τελευταία, είχε γράψει κάποια τραγούδια για μένα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Το λέω για πρώτη φορά αυτό. Ηταν επιθυμία του Μάριου να πω εγώ αυτά τα τραγούδια. Δυστυχώς, η γυναίκα του Μάριου, μου το απαγόρευσε.

-Σου απαγόρευσε εσένα, του Μανώλη Μητσιά, να ερμηνεύσεις τα τραγούδια που έγραψε για σένα ο Μάριος;

Ναι, μου το απαγόρευσε! Και αυτό γιατί έκαμε μία συναυλία εδώ, ο συγχωρεμένος τώρα, πατέρας του, για τον Μάριο, και μου απαγόρευσε να έλθω να τραγουδήσω στην Κύπρο για τον Μάριο. Αυτό σας το λέω για να το ξέρετε. Και λυπάμαι πολύ γι’ αυτό.