Με αφορμή: “Το Σπίτι” του Χαράλαμπου Γιάννου στο Εθνικό Θέατρο

Με αφορμή… ένα ιδιαιτέρα σημαντικό γεγονός, την παρουσίαση του θεατρικού έργου To Σπίτι του κύπριου συγγραφέα Χαράλαμπου Γιάννου στην Αθήνα στο Εθνικό Θέατρο στο πλαίσιο της δράσης «Συγγραφέας του μήνα», η σκηνοθέτρια της παράστασης Ελεάνα Τσίχλη μιλάει στον Ορίζοντα:

«Η πρόταση του Εθνικού ήταν ιδιαιτέρως τιμητική για εμένα. Είμαι ευγνώμων που συμμετέχω στο πρόγραμμα, “Ο συγγραφέας του Μήνα” που στόχο έχει την ανάδειξη της σύγχρονης δραματουργίας στην Ελλάδα, ένα πρόγραμμα που δίνει βήμα σε νέους καλλιτέχνες για να παρουσιάσουν μια δουλειά “εν εξελίξει” με γνώμονα μια ζωντανή διαπραγμάτευση με τα σύγχρονα θεατρικά κείμενα της γενιάς μας.

Το κείμενο του Χαράλαμπου Γιάννου με κέρδισε από την πρώτη ανάγνωση κι αυτό κυρίως λόγω της μεγάλης οικειότητας που μου ενέπνευσε. Στο Σπίτι, οι άνθρωποι είναι γνώριμοι, θα έλεγα “συγγενείς”. Αυτό θεωρώ πως είναι και το μεγαλύτερο προτέρημά του. Διαβάζοντάς το, ο καθένας μπορεί να συναντήσει πτυχές του εαυτού του στα πρόσωπα του έργου και να νιώσει πως αναβιώνουν μπροστά του καθημερινές οικογενειακές του στιγμές.

Το έργο αποτελεί ένα δείγμα εξαιρετικά εύστοχης σύγχρονης γραφής, με πολλές αναφορές στην εποχή μας και καυστικό χιούμορ. Οι καταστάσεις ακροβατούν διαρκώς μεταξύ του τραγικού και του κωμικού, τα πρόσωπα του έργου είναι φιγούρες τραγελαφικές, που δεν ξέρεις αν πρέπει να κλαις ή να γελάς μαζί τους.

Με παρακαταθήκη παραστάσεις που ανήκουν στο είδος του αφηγηματικού θεάτρου και ένα καθαρό στίγμα προς αυτήν την κατεύθυνση στη μέχρι στιγμής δουλειά μου ως σκηνοθέτιδα, προσπάθησα και στην παράσταση αυτή να συνδυάσω το θεατρικό κείμενο με εργαλεία αφήγησης αντλώντας υλικό από τις σκηνικές οδηγίες του συγγραφέα, αλλά και το ίδιο το κείμενο, δημιουργώντας ένα σύνθετο τοπίο με στόχο μια άμεση, δημόσια διαπραγμάτευση του έργου μεταξύ ηθοποιών και θεατών.

Κάτι που με εντυπωσίασε στο έργο αυτό είναι πως ο συγγραφέας είχε το “θάρρος” να αποτυπώσει στο χαρτί αυτά, που κατά κάποιον τρόπο, συμβαίνουν σχεδόν στον μικρόκοσμο του καθενός μας, έτσι όπως αυτός ορίζεται από τους τέσσερις τοίχους του σπιτιού. Σχέσεις σε μεγάλο βαθμό αναπόφευκτες για ανθρώπους που συμβιώνουν και συμπορεύονται εκεί. Καταστάσεις που εμπεριέχουν εκμετάλλευση, καταπίεση αλλά και συγκατάνευση και βαθιά αγάπη.

Τα προβλήματα με τα οποία η οικογένεια του έργου μας αντιμάχεται, έχουν πολύ βαθιές ρίζες και καθορίζουν αποφάσεις, επιλογές και τη συνολική οπτική τους για τη ζωή και τους γύρω τους… Καθώς τα προβλήματα βαθαίνουν, οι ισορροπίες στο σπίτι όλο και διαταράσσονται και το σύνολο όλο και τείνει σε νοσογενείς καταστάσεις.

Η συνήθεια της συνύπαρξης, η συνειδητή απόφαση να μη μιλούν για αυτά που τους πληγώνουν και η σφοδρή πίστη στο “όλα θα πάνε καλά” σημαδεύουν το τέλος του έργου. Το έργο ολοκληρώνεται και οι ήρωες μένουν αδρανείς, θέλουν χρόνο για να διαπραγματευτούν όλα όσα έζησαν και δεν είναι ικανοί να πράξουν δραστικά προς καμία κατεύθυνση. Αυτή η επιλογή του συγγραφέα για ένα “χαμηλών τόνων” φινάλε, χωρίς ηρωισμό και διδακτισμό είναι για μένα από τα πιο αξιοσημείωτα στοιχεία της γραφής του Χαράλαμπου Γιάννου.

Συνήθως στα έργα του Γιάννου δεν προσδιορίζεται ο τόπος και απουσιάζουν στοιχειά εντοπιότητας. Δεν θεωρώ καθόλου εμπόδιο μια τέτοια λογική. Είναι τόσο γνώριμα και καθημερινά τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο Χαράλαμπος Γιάννου που πράγματι δεν σε αφορά ιδιαιτέρως το γεωγραφικό μήκος και πλάτος όπου η ιστορία εξελίσσεται. Αυτή η αίσθηση οικουμενικότητας είναι ιδιαιτέρως ανθρώπινη και κατανοητή».

Ταυτότητα παράστασης: Σκηνοθεσία: Ελεάνα Τσίχλη, Σκηνικά – Κοστούμια: Τίνα Τσόκα, Κίνηση: Νατάσσα Σαραντοπούλου, Μουσική – sound design: Γεωργία Καρύδη, Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου, Βοηθός σκηνοθέτη: Αντριάνα Ανδρέοβιτς, Βοηθός σκηνογράφου: Νάσια Πλέτση Διανομή: Κώστας Τριανταφυλλόπουλος, Έλενα Μαρσίδου, Λευτέρης Βασιλάκης, Φώτης Λαζάρου, Στέλλα Βογιατζάκη

Από 5 έως και 29 Απριλίου, Τετάρτη και Σάββατο, στις 22:00.

Εθνικό Θέατρο – Σκηνή Νίκος Κούρκουλος, Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, Αθήνα