Μελέτη Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας : Μείωση του προσδόκιµου ζωής στην Κύπρο

 

• Οι γυναίκες ζουν σχεδόν τέσσερα χρόνια περισσότερα από τους άνδρες

Μείωση του προσδόκιµου ζωής, αλλά και χάσµα µεταξύ ανδρών και γυναικών το οποίο φτάνει στα τέσσερα χρόνια περίπου, δείχνει νέα µελέτη της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας για την Κύπρο.

Σύµφωνα µε τα στοιχεία, το προσδόκιµο ζωής για όσους γεννήθηκαν το 2017 µειώθηκε στα 82,2 χρόνια, σε σύγκριση µε 82,7 για όσους γεννήθηκαν το προηγούµενο έτος. Αντίθετα στην ΕΕ ο µέσος όρος παρέµεινε σχεδόν αµετάβλητος, αφού ανήλθε στα 80,9 χρόνια σε σύγκριση µε 81 το προηγούµενο έτος. Σηµειώνεται ότι το προσδόκιµο ζωής βρισκόταν σε ανοδική πορεία για πολλά χρόνια, αλλά από το 2013 και έπειτα παρουσιάζει σκαµπανεβάσµατα. Ενδεικτικά το προσδόκιµο ζωής για όσους γεννήθηκαν το 1997 είναι 77,4 χρόνια, ενώ για όσους γεννήθηκαν το 2007 είναι 79,8 χρόνια.

Δηλαδή την υπό αναφορά δεκαετία αυξήθηκε κατά 2,4 χρόνια. Επίσης, το 2013 ανήλθε στα 82,5 χρόνια, σηµειώνοντας νέα αύξηση 2,7 χρόνων σε σύγκριση µε το 2007. Παρά ταύτα το 2014 µειώθηκε στα 82,3 χρόνια, ενώ το 2015 µειώθηκε περαιτέρω στα 81,8 χρόνια. Το 2016 το προσδόκιµο ζωής αυξήθηκε στα 82,7 χρόνια, αλλά το 2017 µειώθηκε εκ νέου στα 82,2 χρόνια. Εν τω µεταξύ ανά φύλο το προσδόκιµο ζωής για όσους γεννήθηκαν το 2013 είναι 79,9 χρόνια για τους άνδρες και 83,7 για τις γυναίκες. Δηλαδή µε βάση τις εκτιµήσεις της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας, οι γυναίκες ζουν 3,8 χρόνια περισσότερα από τους άνδρες. Σηµειώνεται πάντως ότι παρατηρείται µείωση τα τελευταία χρόνια, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Ενδεικτικά το 2016 το προσδόκιµο ζωής στους άνδρες ήταν 80,3 χρόνια, αλλά το 2017 µειώθηκε στα 79,9 χρόνια. Επίσης στις γυναίκες το 2016 ήταν 84,3 χρόνια, αλλά το 2017 µειώθηκε στα 83,7 χρόνια.

Μύθοι και επιστηµονικές εξηγήσεις

Το φαινόµενο της διαφοράς στο προδροµικό της ζωής των ανδρών και των γυναικών παρατηρείται σχεδόν σε όλες τις χώρες και αποτελεί στοιχείο επιστηµονικής ανάλυσης.

Ένας µύθος ο οποίος επικρατεί είναι ότι η διαφορά οφείλεται στις περισσότερες ώρες εργασίας των ανδρών και στο γεγονός ότι στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλµατα στα οποία υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος πρόκλησης ατυχήµατος, απασχολούνται κυρίως άνδρες. Ωστόσο δεν υπάρχουν επιστηµονικές µελέτες, οι οποίες να τεκµηριώνουν το πιο πάνω στοιχείο. Αντίθετα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό απασχόλησης των δύο φύλων είναι σχεδόν το ίδιο, ενώ υπάρχουν πλέον πολλές γυναίκες οι οποίες εργάζονται σε επαγγέλµατα τα οποία παρουσιάζουν µεγάλη πίεση ή/και υψηλό ποσοστό κινδύνου πρόκλησης ατυχήµατος.

Ένας άλλος µύθος -ο οποίος επίσης δεν αποδείχθηκε επιστηµονικά- είναι η ποιότητα ζωής και ιδιαίτερα οι κακές συνήθειες, όπως το κάπνισµα, η κατανάλωση αλκοόλ και η κακή διατροφή. Μία εξήγηση την οποία δίνουν οι επιστήµονες είναι το φυλετικό χρωµόσωµα. Συγκεκριµένα, οι άνδρες έχουν ένα Χ και ένα Υ, ενώ οι γυναίκες έχουν δύο Χ. Δηλαδή όταν κάποια κυτταρική οµάδα παρουσιάζει δυσλειτουργία ο οργανισµός των γυναικών µπορεί να την αντιµετωπίσει µε µεγαλύτερη ευκολία επειδή έχει αντίτυπο, ενώ αντίθετα ο οργανισµός των ανδρών αντιµετωπίζει µεγαλύτερα προβλήµατα.

Μια άλλη εξήγηση είναι η λειτουργία της καρδιάς. Συγκεκριµένα οι άνδρες συνήθως έχουν µεγαλύτερο σωµατότυπο και ως εκ τούτου έχουν µεγαλύτερο αριθµό κυττάρων, µε αποτέλεσµα να αυξάνεται ο κίνδυνος να παρουσιαστεί κάποια µετάλλαξη. Από την άλλη οι γυναίκες κατά τη διάρκεια του δεύτερου µισού του εµµηνορρυσιακού κύκλου παρουσιάζουν αύξηση του καρδιακού τους παλµού και αυτό είναι βοηθητικό στο να αποφεύγονται καρδιαγγειακές νόσοι.

Οι περιοχές της ΕΕ που ζουν περισσότερα χρόνια Σηµειώνεται ότι υπάρχουν µεγάλες διαφορές µεταξύ των χωρών της ΕΕ, αλλά και µεταξύ των διαφόρων περιοχών. Η περιοχή η οποία παρουσιάζει το υψηλότερο προσδόκιµο ζωής -µε βάση πάντα τη µελέτη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας- είναι η Comunidad de Madrid (Κοινότητα της Μαδρίτης) στην Ισπανία, όπου ζουν κατά µέσο όρο 85,1 χρόνια. Επίσης, υψηλά ποσοστά παρουσιάζουν η Provincia Autonoma di Trento (αυτόνοµη επαρχία του Τρέντο) στην Ισπανία µε 84,4 χρόνια, το καντόνι Ticino (ιταλόφωνη περιοχή στη νότια Ελβετία) µε 84,4 χρόνια, η Provincia Autonoma di Bolzano/Bozen στη βόρεια Ιταλία µε 84,3 χρόνια, η Castilla y León στη βορειοδυτική Ισπανία µε 84,2 χρόνια, η Île de France στη βορειοκεντρική Γαλλία µε 84,2 χρόνια, η Comunidad Foral de Navarra στην Ισπανία µε 84,1 χρόνια και τέλος η País Vasco (Χώρα των Βάσκων) στην Ισπανία, La Rioja στην Ισπανία, Corse (νησί) στη Γαλλία, Åland (σύµπλεγµα νησιών) στη Φινλανδία και Zentralschweiz (Κεντρική Ελβετία) µε 84 χρόνια. Από την άλλη πλευρά οι περιοχές µε το πιο χαµηλό προσδόκιµο ζωής είναι η Βουλγαρία, Vest στη Νορβηγία και Region Vojvodine στη Σερβία (όλες 74,8 χρόνια), ενώ ακολουθούν οι περιοχές Severoiztochen στη Βουλγαρία και Sud-Est στη Ρουµανία µε 74,7 χρόνια. Επίσης οι περιοχές Macroregiunea doi και Nord-Est στη Ρουµανία παρουσιάζουν προσδόκιµο ζωής 74,6 χρόνια, ενώ η Észak-Magyarország στη Βόρεια Ουγγαρία παρουσιάζει προσδόκιµο ζωής 74,4 χρόνια. Ακόµη, η Yugoiztochen στη Βουλγαρία έχει προσδόκιµο ζωής 74,3 χρόνια, ενώ οι περιοχές Severna i yugoiztochna Bulgaria και Severen tsentralen στη Βουλγαρία έχουν προσδόκιµο ζωής 74,2 χρόνια. Επίσης η περιοχή Severozapaden έχει προσδόκιµο ζωής 73,5 χρόνια.

Τελευταίοι στο ποσοστό γονιµότητας Σηµειώνεται ότι η Κύπρος βρίσκεται στην τρίτη θέση από το τέλος όσον αφορά το ποσοστό γονιµότητας (1,32 ανά γυναίκα), µετά τη Μάλτα (1,26) και την Ισπανία (1,31). Ο µέσος όρος στην ΕΕ είναι 1,59. Σηµειώνεται ότι µε βάση τις εκτιµήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου, το ποσοστό το οποίο απαιτείται για την αναπλήρωση του πληθυσµού είναι 2,1. Σύµφωνα µε την τελευταία απογραφή πληθυσµού της Στατιστικής Υπηρεσίας, το 2017 ο πληθυσµός στις περιοχές που ελέγχει το κράτος ανήλθε σε 864.200, σε σύγκριση µε 854.800 στο τέλος του 2016, σηµειώνοντας αύξηση 1,1%. Το ποσοστό των παιδιών ηλικίας κάτω των 15 χρόνων υπολογίστηκε σε 16,2% το 2017 και το ποσοστό των ηλικιωµένων προσώπων, ηλικίας 65 χρόνων και άνω σε 15,9%, σε σύγκριση µε 22,3% και 11,3% αντίστοιχα το 2000. «Σηµειώθηκε δηλαδή σταδιακή αύξηση του ποσοστού των ηλικιωµένων και µείωση του ποσοστού των παιδιών, ενδεικτικά της τάσης γήρανσης του πληθυσµού», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.