Μελίνα Δημητρίου: Ethno Cyprus – Για να αποδυναμωθούν προκαταλήψεις και στερεότυπα

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου
Διεξάχθηκε και φέτος στη Λεμεσό το Ethno Cyprus, η έκτη διοργάνωση αυτού του θεσμού που διοργανώνεται πια από το Euro-Arab Youth Music Centre, έναν σχετικά καινούργιο οργανισμό που ίδρυσε η δραστήρια Πολιτιστική Κίνηση Λεμεσού ΕΠΙΛΟΓΗ μαζί με το Jeunesses Musicales International και την Ακαδημία Αραβικής Μουσικής-του Αραβικού Συνδέσμου. Μιλάμε με τη Μελίνα Δημητρίου, Λειτουργό του Κέντρου και υπεύθυνη της διοργάνωσης τόσο για το 6ο Ethno Cyprus -την καλλιτεχνική επιμέλεια του οποίου είχε ο καθηγητής παραδοσιακής μουσικής Ανδρέας Χριστοδούλου- αλλά και τις δραστηριότητες του Κέντρου που «κινούνται γύρω από τρεις βασικούς άξονες: τη νεολαία, τη μουσική και τη διαπολιτισμικότητα» με στόχο τη συνεργασία, την αμοιβαία κατανόηση και το σεβασμό μεταξύ των νέων των ευρωπαϊκών και των αραβικών χωρών.

ΜΕΛΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ethno Cyprus: Για να αποδυναμωθούν προκαταλήψεις και στερεότυπα
Ανάγκη δημιουργίας άλλου παραδείγματος συνύπαρξης ευρωπαϊκού και αραβικού κόσμου

Πότε και από ποιους ιδρύθηκε το Euro-Arab Youth Music Centre και ποιοι είναι οι κύριοι  σκοποί του; 

Το Euro-Arab Youth Music Centre ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012 στη Λεμεσό από την Πολιτιστική Κίνηση Λεμεσού ΕΠΙΛΟΓΗ, το Jeunesses Musicales International και την Ακαδημία Αραβικής Μουσικήςτου Αραβικού Συνδέσμου, με σκοπό να παρέχει, μέσα από τη μουσική, ίσες ευκαιρίες για ανάπτυξη, συνειδητοποίηση και ανταλλαγή γνώσεων και να προωθήσει τη διευκόλυνση της συνεργασίας, την αμοιβαία κατανόηση και το σεβασμό μεταξύ των νέων των ευρωπαϊκών και των αραβικών χωρών.

Η Κύπρος, πιστεύετε, μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ιδιαίτερο ρόλο σε θέματα πολιτιστικής προσέγγισης των λαών της περιοχής;

Η Κύπρος έχει διαμορφωθεί πολιτισμικά από την ισχυρή παρουσία τόσο της χριστιανικής όσο και της μουσουλμανικής πολιτιστικής παράδοσης. Οντας το πιο κοντινό μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τη Μέση Ανατολή, που την ίδια στιγμή διατηρεί ισχυρούς πολιτιστικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς δεσμούς με τον αραβικό κόσμο, η Κύπρος θα μπορούσε να αναδειχθεί σε ιδανικό σημείο επαφής της Ευρώπης με τις αραβικές χώρες για την ανάπτυξη και την υποστήριξη διεθνών πολιτιστικών έργων.

Ποιες  οι  κυριότερες  δραστηριότητες του  Κέντρου;  Δραστηριοποιείται  και εκτός Κύπρου; 

Οι δραστηριότητες του Κέντρου κινούνται γύρω από τρεις βασικούς άξονες: τη νεολαία, τη μουσική και τη διαπολιτισμικότητα. Η συνεργασία των εταίρων του Κέντρου ξεκίνησε το 2005 με το πρώτο Ethno Cyprus που συνεχίστηκε το 2006 και το 2008, ενώ το 2010 το «Κύπρος εν Δράσει» έφερε νέους μουσικούς και πολιτιστικούς φορείς σε επαφή. Τον Απρίλιο του 2011 πραγματοποιήθηκε στο Αμμάν το Ευρω Αραβικό Φόρουμ Νεολαίας και το Capacity Building Training Corse στο Αμμάν και στη Βαρκελώνη. Μέσα από την Ευρω-Μεσογειακή Εκθεση Νεανικών Χορωδιών πραγματοποιήθηκε, τον Σεπτέμβριο του 2011 στη Λεμεσό, το φεστιβάλ «Χορωδιακά Σταυροδρόμια 2011», που έφερε κοντά  10 ευρωπαϊκές και αραβικές χορωδίες με πάνω από 400 συμμετέχοντες. Ακολούθησαν το “Euro-Arab Youth Music Lab” και το  “Ethno Jordan”  τον Σεπτέμβριο του 2012 στο Αμμάν, με τη συμμετοχή  40 ταλαντούχων μουσικών από 8 διαφορετικές χώρες.

Οι κοινές δραστηριότητες συνεχίστηκαν το 2012 με την «Ευρω-Μεσογειακή Mουσική Eκθεση Νέων» που πραγματοποιήθηκε στη Λεμεσό, συγκεντρώνοντας τα πιο ποιοτικά ανερχόμενα νεανικά συγκροτήματα της Ευρώπης και της Μεσογείου. To 2013 πραγματοποιήθηκαν “Choral Crossroads” με 6 χορωδίες από Αίγυπτο, Εσθονία, Ουγγαρία και Λίβανο με πέρα από 250 συμμετέχοντες, και το “Ethno Cyprus 2013” με 40 συμμετέχοντες από ευρωπαϊκές και αραβικές χώρες.  Το 2015, το Κέντρο διοργάνωσε το 2ο ΕυρωΑραβικό Φόρουμ Μουσικής για Νέους με 15 εμπειρογνώμονες από Βέλγιο, Μαυροβούνιο, Λίβανο, Ιορδανία, Κουβέιτ, Αίγυπτο, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Γερμανία.

Τι είναι το Ethno Cyprus;

Το Ethno Cyprus είναι εκπαιδευτική κατασκήνωση παραδοσιακής μουσικής που αποτελείται από μουσικά εργαστήρια αφιερωμένα σε κάθε χώρα που συμμετέχει. Κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων οι νεαροί μουσικοί ενθαρρύνονται να ανακαλύψουν τις ρίζες της κοινής πολιτισμικής ταυτότητας του ευρωπαϊκού και του  αραβικού πολιτισμού. Η ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων καταλήγει στη δημιουργία ενός πρωτότυπου συναυλιακού προγράμματος. Το Ethno Cyprus φιλοδοξεί να στηρίξει τη δημιουργικότητα και την κινητικότητα νεαρών μουσικών, οι οποίοι με τη σειρά τους γίνονται πρεσβευτές θετικών αλλαγών στις κοινωνίες όπου δρουν.

Πότε διοργανώθηκε το φετινό Ethno Cyprus;

Είναι το 6ο Ethno Cyprus και πραγματοποιήθηκε στη Λεμεσό από την 1η μέχρι τις 10 Ιουλίου, σε συνεργασία με το Jeunesses Musicales International, την Πολιτιστική Κίνηση Λεμεσού Επιλογή, το Arab Academy of Music-Αραβικού Συνδέσμου, το Jeunesses Musicales Croatia και το Agora Cultural Association of Egypt, την Σχολική Εφορεία Λεμεσού και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και της Ευρωπαϊκής Eνωσης. Φέτος φιλοξενήσαμε 35 δεξιοτέχνες παραδοσιακών οργάνων από Κροατία, Βέλγιο, Κύπρο, Λίβανο, Αίγυπτο και Ιορδανία. Την καλλιτεχνική επιμέλεια είχε ο καθηγητής παραδοσιακής μουσικής Ανδρέας Χριστοδούλου.

Ενας βιολιστής μάς είπε: «Σε πολλά χρόνια από τώρα θα ξεχάσω τα ονόματά σας, θα ξεχάσω και τα πρόσωπά σας. Αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό…» και άρχισε να σιγοτραγουδά το «Eσυρα το μήλον».

Ποια η εμπειρία από αυτές τις διοργανώσεις και ειδικότερα από τη φετινή;

Το “Ethno Cyprus” είναι ουσιαστικά ένα πρόγραμμα ανταλλαγής νέων μουσικών που προέρχονται από εντελώς διαφορετικά πλαίσια κοινωνικά πλαίσια αλλά για δέκα μέρες τούς δίνεται ένα ασφαλές πλαίσιο για να συναναστραφούν και να δημιουργήσουν. Αυτό προκαλεί πολλές ανακατατάξεις, διανοητικές και συναισθηματικές μέσα στον καθένα. Σίγουρα στο τέλος  κάτι έχει αλλάξει.

Πώς βίωσαν οι συμμετέχοντες αυτή την εμπειρία; Κάποια παραδείγματα;

Στην αρχή ο καθένας είναι κλεισμένος στο γκρουπ της χώρας του, πράγμα απόλυτα φυσιολογικό και αναμενόμενο. Τις πρώτες μέρες την ώρα του πρωινού κάθονταν σε ομάδες έξι ατόμων και συζητούσαν στη γλώσσα τους. Κάθε μέρα που περνούσε ο κύκλος άνοιγε και ο καθένας που ερχόταν έβαζε την καρέκλα του δίπλα στον άλλο, ανεξάρτητα από ποια χώρα ερχόταν. Δεν ξέρω αν οι ίδιοι είχαν προσέξει ή συνειδητοποιήσει αυτή τη χωροταξική αλλαγή αλλά ήταν ενδεικτική των διεργασιών που γίνονταν μέσα τους. Την τελευταία μέρα αποχαιρέτησαν ο ένας τον άλλο με τραγούδια και υποσχέσεις επανασύνδεσης σε ένα κλίμα ιδιαίτερα φορτισμένο συναισθηματικά. Ενας βιολιστής μάς είπε: «Σε πολλά χρόνια από τώρα θα ξεχάσω τα ονόματά σας, θα ξεχάσω και τα πρόσωπά σας. Αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό…» και άρχισε να σιγοτραγουδά το «Eσυρα το μήλον».

Ποια  η  αντίδραση  του  κοινού  στις ανοιχτές συναυλίες;

Οι υψηλής καλλιτεχνικής αξίας συναυλίες, που πραγματοποιήθηκαν στη Λεμεσό στo πλαίσιo του 11ου Cyprus Rialto World Music Festival σε συνεργασία με το Θέατρο Ριάλτο και στην Πάφο σε συνεργασία με την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – Πάφος 2017, έτυχαν θερμής και ενθουσιώδους αποδοχής από το κοινό. Είναι ένα σημαντικό κομμάτι του προγράμματος, γιατί μας επιτρέπουν να επικοινωνήσουμε το αποτέλεσμα των σεμιναρίων με τον κόσμο της πόλης, γι’ αυτό και ευχαριστούμε θερμά τους δύο οργανισμούς που στήριξαν τις συναυλίες μας. Στο τέλος των συναυλιών πολύς κόσμος μάς προσέγγιζε ρωτώντας με μεγάλο ενδιαφέρον πληροφορίες για το πρόγραμμα.

Ποια η συνέχεια αυτών των συναντήσεων; Οι συμμετέχοντες συναντιούνται ξανά;

Eχουμε πολλά παραδείγματα συμμετεχόντων που ανέπτυξαν στενές φιλίες και συνεργασίες και συναντιούνται σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο. Το Κέντρο μέσα από τις δραστηριότητες τούς δίνει το χώρο και το χρόνο να συναναστραφούν, από εκεί και μέρα εξαρτάται από αυτούς πώς θα το διαχειριστούν και θα το εξελίξουν.

Στην τελευταία συνάντηση της ομάδας του Ethno μια νεαρή Ιορδανή είπε στους υπoλοίπους: «Κάθε φορά που θα ακούτε στην τηλεόραση ή που κάποιος δίπλα σας στο λεωφορείο λέει ότι οι Aραβες είναι τζιχαντιστές και δολοφόνοι, θέλω να θυμάστε εμένα».


Η τέχνη, η μουσική μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση ανάμεσα στους ανθρώπους αλλά δεν εμποδίζουν τελικά τον πόλεμο και τις διαμάχες. Γιατί θεωρείτε  πως  είναι  χρήσιμες  αυτές  οι  συναντήσεις; 

Ο πόλεμος είναι όσο παλιός είναι ο κόσμος, το ίδιο όμως και η ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των ανθρώπων. Οι διαμάχες στηρίζονται στο ότι οι άνθρωποι βλέπουν τη διαφορετικότητά των συνανθρώπων τους ως απειλή. Γι’ αυτό και η άμεση επαφή μεταξύ των ανθρώπων είναι ο μόνος ουσιαστικός τρόπος να αποδυναμωθούν οι κάθε είδους προκαταλήψεις και στερεότυπα που αναπαράγονται καθημερινά και σε βάθος χρόνου για ανθρώπους διαφορετικούς από εμάς.

Στην τελευταία συνάντηση της ομάδας του Ethno μια νεαρή Ιορδανή είπε στους υπoλοίπους: «Κάθε φορά που θα ακούτε στην τηλεόραση ή που κάποιος δίπλα σας στο λεωφορείο λέει ότι οι Aραβες είναι τζιχαντιστές και δολοφόνοι, θέλω να θυμάστε εμένα». Οι εικόνες από τον αραβικό κόσμο που αναπαράγονται καθημερινά είναι εικόνες βίας και μισαλλοδοξίας. Την ίδια στιγμή όμως σε αυτό τον τόσο πλούσιο πολιτισμικά κόσμο δημιουργούν και συνυπάρχουν ειρηνικά εξαιρετικοί άνθρωποι. Υπάρχει ανάγκη δημιουργίας διαφορετικού παραδείγματος συνύπαρξης του ευρωπαϊκού με τον αραβικό κόσμο, η οποία είναι δυνατή και από την οποία έχουμε να επωφεληθούμε όλοι.

Ποια τα μελλοντικά σχέδια του Κέντρου; 

Η επόμενη δραστηριότητα είναι το «Κύπρος εν Δράσει ΙΙ», που είναι πρόγραμμα κατάρτισης σε θέματα διαχείρισης μουσικών προγραμμάτων για τη νεολαία και προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο του 2016 στη Λεμεσό. Σίγουρα προσβλέπουμε στη συνέχιση του Ethno Cyprus, αλλά την ίδια στιγμή συζητούμε και την προοπτική καινούργιων προγραμμάτων με ενσωματωμένη την αναγκαιότητα οικοδόμησης τ

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy