Μεταρρύθμιση για λειτουργική και βιώσιμη Τοπική Αυτοδιοίκηση

Συμμετοχή της Λεμεσού στο διάλογο και τους προβληματισμούς για τις πρόνοιες των νομοσχεδίων που συζητούνται στην Επιτροπή Εσωτερικών

Ανοιχτή συζήτηση

• Με στόχο την ουσιαστική συμβολή στο διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τη σκιαγράφηση των προοπτικών που διανοίγονται για τις τοπικές κοινωνίες και τους πολίτες, πραγματοποιήθηκε στη Λεμεσό Ανοιχτή Συζήτηση με θέμα «Τοπική Αυτοδιοίκηση – Οι αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της».
• Την εκδήλωση διοργάνωσε η Ανεξάρτητη Πρωτοβουλία «Για τη Λεμεσό», με κύριους ομιλητές τον Υπουργό Εσωτερικών Νίκο Νουρή, τον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών Άριστο Δαμιανού, τους βουλευτές-μέλη της Επιτροπής, Νίκο Σύκα και Πανίκο Λεωνίδου, τον πρόεδρο της Ένωσης Δήμων Ανδρέα Βύρα και τον πρόεδρο της Ένωσης Κοινοτήτων Ανδρέα Κιτρομηλίδη.
• Στην εκδήλωση συμμετείχαν και έκαναν παρεμβάσεις δήμαρχοι, κοινοτάρχες και άλλοι αξιωματούχοι της Τοπικής Αυτοδιοίκηση, εκπρόσωποι εμπλεκόμενων οργανισμών, αλλά και απλοί πολίτες.

Στην οµιλία του στο πλαίσιο της συζήτησης ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, εκφράζοντας συγκρατηµένη αισιοδοξία για το αν η µεταρρύθµιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα ολοκληρωθεί εντός των χρονοδιαγραµµάτων που έχουν τεθεί, παρουσίασε το χρονικό των µέχρι σήµερα διεργασιών και τα ευρήµατα των µελετών που έγιναν την τελευταία δεκαετία για την προώθηση της µεταρρύθµισης.

Όλες οι µελέτες, όπως επεσήµανε ο υπουργός, κατέδειξαν ότι έχουµε υπεράριθµες οντότητες Τοπικής Αυτοδιοίκησης µε προβλήµατα διαχείρισης προϋπολογισµών, ζητήµατα στελέχωσης και περιορισµένο εύρος αρµοδιοτήτων, αλλά και προβλήµατα κοινωνικών ανισοτήτων.

Τόνισε ότι µε τη µεταρρύθµιση, οι νέες οντότητες Τοπικής Αυτοδιοίκησης που θα προκύψουν θα έχουν ουσιαστικές εξουσίες, οικονοµική αυτονοµία, διοικητική αυτοτέλεια και βιωσιµότητα, θα καταστούν πιο δυνατές τοπικές «κυβερνήσεις», µε λιγότερη εξάρτηση από το κεντρικό κράτος και θα µπορούν να παράγουν έργο και να κρίνονται γι’ αυτό. Το νοµοσχέδιο, όπως υπέδειξε, προσφέρει µια σειρά από πάρα πολλές αρµοδιότητες, αλλά και την οικονοµική δυνατότητα να εφαρµοστούν αυτές οι νέες αρµοδιότητες.

Σε ό,τι αφορά τις συνενώσεις, ο Υπουργός Εσωτερικών είπε ότι δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά αναγκαία προϋπόθεση, σηµειώνοντας ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η δηµιουργία ισχυρών και σε βάθος χρόνου οικονοµικά βιώσιµων δήµων και κοινοτήτων.

Θεσµικό πλαίσιο αντάξιο των προσδοκιών του πολίτη

Αισιόδοξος ότι στο τέλος της ηµέρας, είτε πλειοψηφικά είτε οµόφωνα, η Επιτροπή θα καταλήξει στα εκκρεµούντα ζητήµατα και θα οδηγήσει στην Ολοµέλεια της Βουλής τη μεταρρύθµιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εµφανίστηκε ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος ∆αµιανού, σηµειώνοντας ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί στις 29 ∆εκεµβρίου και σε άλλες 2-3 έκτακτες συνεδρίες µέσα στο πρώτο δεκαήµερο του ∆εκεµβρίου για να συζητηθούν τα αιτήµατα της Ένωσης Κοινοτήτων και κάποια άλλα θέµατα που εκκρεµούν.

Απαίτηση της κοινωνίας, τόνισε, είναι να παραδώσουµε ένα θεσµικό πλαίσιο που να είναι λειτουργικό, βιώσιµο και προσιτό στον πολίτη και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του.

Το πρώτο διακύβευµα που θα πρέπει να κερδηθεί, εφόσον ψηφιστούν τα νοµοσχέδια, όπως υπέδειξε ο κ. ∆αµιανού, είναι αυτοί που θα παραλάβουν τα νοµοσχέδια για τη µεταβατική περίοδο να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των πολιτών.

Βουλή και κυβέρνηση, πρόσθεσε, συµφωνούν ότι θα πρέπει να γίνει µια τελευταία προσπάθεια να έρθουµε σε επαφή µε κοινότητες που διαφωνούν µε τις πρόνοιες των νοµοσχεδίων για να τους εξηγηθούν τα οφέλη της µεταρρύθµισης, τονίζοντας ότι το µείζον είναι µια Τοπική Αυτοδιοίκηση η οποία να εξυπηρετεί τον πολίτη και όχι ποιος θα είναι ο αριθµός των νέων οντοτήτων που θα προκύψουν.

Από την πλευρά του ο βουλευτής του ∆ΗΣΥ Νίκος Σύκας εξέφρασε την πεποίθηση ότι το σηµαντικότερο κοµµάτι της μεταρρύθµισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το οποίο θα δώσει και θα διαµορφώσει τα νέα δεδοµένα, είναι η δηµιουργία των Επαρχιακών Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Όπως επεσήµανε, «στο πλαίσιο του σχετικού νοµοσχεδίου ενώνονται τέσσερις σηµαντικές υπηρεσίες σε µια ενιαία δοµή και δηµιουργείται αυτό που προσδοκούµε για όλες τις υπηρεσίες µας, το One Stop Service», εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι το συγκεκριµένο νοµοσχέδιο θα ψηφιστεί αφού τύχει περαιτέρω επεξεργασίας, ώστε να καταστεί ακόµη πιο αποτελεσµατικό. Όπως τόνισε, «πρώτιστος στόχος µας είναι να προσφέρουµε οικονοµίες κλίµακας, καθώς και γρηγορότερη εξυπηρέτηση στους δηµότες».

Στη δική του παρέµβαση ο βουλευτής του ∆ΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου ανέφερε ότι η όποια µεταρρύθµιση γίνει, θα πρέπει να υπηρετεί πρώτα και πάνω από όλα τη δηµοκρατική έκφραση και βούληση των πολιτών.

Στο ∆ηµοκρατικό Κόµµα, όπως είπε, «είµαστε υπέρ των µεταρρυθµίσεων αν αυτές είναι λειτουργικές και δηµοκρατικές», επισηµαίνοντας ότι «οτιδήποτε δεν είναι δηµοκρατικό, ακόµη και αν είναι λειτουργικό, για µας δεν µπορεί να θεωρείται µεταρρύθµιση και εξέλιξη». Ο κ. Λεωνίδου διατύπωσε στην παρέµβασή του κάποιες επιφυλάξεις και προβληµατισµούς που υπάρχουν στο ∆ΗΚΟ σε ό,τι αφορά τις Σχολικές Εφορείες, αλλά και το ζήτηµα των δηµοψηφισµάτων. Επιφυλάξεις διατύπωσε και σε ό,τι αφορά τα νέα δεδοµένα που θα προκύψουν µέσα από τις πρόνοιες του νοµοσχεδίου, για τις κοινότητες και κάλεσε τους κοινοτάρχες να προβληµατιστούν.

∆ιεκδίκηση βελτιώσεων επί των νοµοσχεδίων

Εκφράζοντας την έντονη πεποίθηση ότι η προωθούµενη µεταρρύθµιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί τη µεγαλύτερη προσπάθεια εκσυγχρονισµού του συστήµατος διακυβέρνησης στην Κύπρο από την ίδρυση της ∆ηµοκρατίας, ο πρόεδρος της Ένωσης ∆ήµων Κύπρου, Ανδρέας Βύρας, αναφέρθηκε στις διεκδικήσεις της Ένωσης ∆ήµων κατά τη διάρκεια των διετών εντατικών διαβουλεύσεων, καθώς και στα σηµεία συγκλίσεων και αποκλίσεων µε το Υπουργείο Εσωτερικών.

Τόνισε ότι η Ένωση ∆ήµων συνεχίζει και θα συνεχίσει να διεκδικεί βελτιώσεις επί του νοµοσχεδίου, καθώς στόχος, όπως επεσήµανε, είναι η δηµιουργία ενός συστήµατος σύγχρονης και εξευρωπαϊσµένης Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία θα καταστεί πραγµατική τοπική δηµοκρατία και θα ανταποκρίνεται γρήγορα και αποτελεσµατικά στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, Ανδρέας Κιτροµηλίδης, στη δική του οµιλία εξέφρασε την έντονη ανησυχία της Ένωσης για δύο ζητήµατα που, όπως επεσήµανε, παραµένουν ανοιχτά. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στην έντονη αντίδραση που υπάρχει εκ µέρους κάποιων κοινοτήτων στο ενδεχόµενο να συνενωθούν µε δήµους, καθώς και στη διαφωνία για µεταφορά της Υδατοπροµήθειας των κοινοτήτων στους Επαρχιακούς Οργανισµούς, υποστηρίζοντας ότι η µεταφορά αυτή θα δηµιουργήσει τεράστια προβλήµατα και αυξηµένο κόστος για τους ίδιους τους κατοίκους των κοινοτήτων της υπαίθρου και ιδιαίτερα των ορεινών και ηµιορεινών περιοχών.

Ο κ. Κιτροµηλίδης εµφανίστηκε, ωστόσο, αισιόδοξος ότι θα υπάρξει καλή θέληση από όλους ώστε να εξευρεθούν οι καλύτερες δυνατές λύσεις και συγκλίσεις.

Ουσιαστικός λόγος και ρόλος στις Τοπικές Αρχές

Εισαγωγική τοποθέτηση εκ μέρους της Πρωτοβουλίας «Για τη Λεμεσό» έγινε από τον αρχιτέκτονα Γιάννη Αρμεύτη, ο οποίος εξέφρασε την πεποίθηση ότι το κλειδί για μια επιτυχημένη μεταρρύθμιση βρίσκεται στον σωστό σχεδιασμό, τη μεταφορά των αναγκαίων οικονομικών πόρων, στην οργάνωση και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να έχουν διοικητική αυτοτέλεια και οικονομική αυτονομία.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως τόνισε ο κ. Αρμεύτης, θα μπορεί να είναι ωφέλιμη μόνο εάν είναι πραγματική αυτοδιοίκηση, υποδεικνύοντας ότι «για να επιτευχθεί αυτό οι επαρχιακές διοικήσεις και το κεντρικό κράτος θα πρέπει να εκχωρήσουν αρμοδιότητες».

Οι υπό διαμόρφωση δήμοι, όπως υπέδειξε, δεν πρέπει να λειτουργούν μόνο ως προέκταση της κεντρικής διοίκησης, αλλά να αποτελούν οι ίδιοι κέντρα λήψης και υλοποίησης αποφάσεων, επί ουσιαστικών θεμάτων. «Να έχουν δηλαδή ουσιαστικότερο ρόλο και λόγο».

Χρήστος Χαραλάµπους