Μετέωρες σε μια κλωστή οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Στα προβληματικά θέματα που ταλανίζουν τον κλάδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων περιλαμβάνεται σε μεγάλο βαθμό και το γεγονός ότι λειτουργούν με πολύ μικρό αριθμό προσωπικού, που εκ των πραγμάτων τις καθιστούν πολύ πιο ευάλωτες σε έκτακτα γεγονότα, όπως η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία, εμποδίζοντας και την περαιτέρω ανάπτυξή τους.

 

Του Χρήστου Χαραλάμπους

Η σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν τα τελευταία δύο χρόνια οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πρώτα λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας και τώρα με τους έντονους κραδασμούς από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και το θολό τοπίο που απλώνεται μεταξύ του σήμερα και του αύριο, αναδείχθηκαν σε συνέδριο το οποίο διοργανώθηκε στη Λεμεσό και αφορούσε ειδικότερα στον επιχειρηματικό κόσμο των επαρχιών Λεμεσού και Πάφου.

Στο συνέδριο, που διοργανώθηκε από την ΙΜΗ με τη συνεργασία της Ελληνικής Τράπεζας, του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus και άλλων φορέων και με τη στήριξη των Εμποροβιομηχανικών Επιμελητηρίων Λεμεσού και Πάφου, εκπρόσωποι οργανωμένων φορέων του κλάδου αλλά και ειδικοί επιστήμονες αναφέρθηκαν στα σοβαρά προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καταθέτοντας παράλληλα εισηγήσεις και εκτιμήσεις για τις προοπτικές που μπορούν να υπάρξουν.

Η γενική εκτίμηση που εκφράστηκε στο συνέδριο είναι ότι η κρίση που προέκυψε από την παρατεταμένη διάρκεια της πανδημίας και τα περιοριστικά μέτρα που ίσχυσαν και σε κάποιο βαθμό συνεχίζουν ακόμα να ισχύουν αποτέλεσαν ένα κομβικό σημείο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το οποίο καθόρισε και τη μελλοντική τους πορεία στο οικονομικό γίγνεσθαι.

Μπροστά στα δεδομένα τα οποία λειτουργούν ανασταλτικά στην επιβίωση και την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθολική είναι εκτίμηση που εκφράζεται για το θετικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν κάποιοι άλλοι δρόμοι δραστηριοποίησης και ειδικότερα μέσω της σύγχρονης τεχνολογικής υποδομής, η οποία, όπως τονίζεται, θεωρείται εδώ και καιρό μια αυτονόητη αξία στο επιχειρηματικό περιβάλλον, κι αυτό επειδή αποδεδειγμένα συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας μιας επιχείρησης.

Ταυτόχρονα, όπως υποδεικνύεται από τους άμεσα ενδιαφερόμενους και εμπλεκόμενους, η χρήση της τεχνολογίας παρέχει την απαιτούμενη ευελιξία για προσαρμογή στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Πρόκειται, όπως επισημάνθηκε και στα πλαίσια του συνεδρίου, για μια αξία που αποτελεί τη βάση της επιτυχίας και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και γενικότερα λειτουργεί σαν καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη, την παραγωγή, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση.

Το προφίλ με αριθμούς και ο ρόλος του μάρκετινγκ

Η σημαντικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ο καθοριστικός ρόλος τους στην οικονομία της χώρας αποδεικνύεται από το γεγονός ότι αποτελούν σχεδόν το 99% των τοπικών επιχειρήσεων. Αξιοσημείωτα είναι τα δεδομένα που συνθέτουν το προφίλ των επιχειρήσεων και τα οποία κατατέθηκαν στα πλαίσια του συνεδρίου.

Ειδικότερα, ο αριθμός αυτών των επιχειρήσεων στην Κύπρο ήταν ανοδικός στα τέλη του 2020, με την αύξηση να περιορίζεται, όμως, στο 2% λόγω της πανδημίας. Σύμφωνα με το Μητρώο Επιχειρήσεων για το 2020, που δημοσιοποίησε η Στατιστική Υπηρεσία τον Δεκέμβριο του 2021, ο αριθμός των επιχειρήσεων είχε ανέλθει στις 109.220 παρουσιάζοντας την αύξηση 2% σε ετήσια βάση, που είναι η μικρότερη από το 2016.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, το 95,1% αποτελείται από 103.836 επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν από 0 μέχρι και 9 άτομα. Ποσοστό 4,2% του συνόλου (4.550) ήταν επιχειρήσεις που απασχολούσαν μεταξύ 10 και 49 άτομα, ποσοστό 0,6% (714) απασχολούσαν μεταξύ 50 και 249 άτομα, ενώ μόλις ποσοστό 0,1% (120) ήταν το μερίδιο των επιχειρήσεων που απασχολούσαν πέραν των 250 ατόμων.

Ο μεγαλύτερος παραγωγικός τομέας σε αριθμό επιχειρήσεων εξακολουθεί να είναι αυτός του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου και του τομέα της Επισκευής Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Μοτοσικλετών με 16.942 επιχειρήσεις. Ακολουθούν οι τομείς των Επαγγελματικών, Επιστημονικών και Τεχνικών Δραστηριοτήτων με 10.415 και των Κατασκευών με 9.334.

Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που παρουσιάζονται για τη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων, δεδομένου και του μικρού αριθμού διευθυντικών στελεχών, επί τάπητος τίθενται ζητήματα που αφορούν στους τρόπους μέσα από τους οποίους οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν να αναβαθμιστούν, να αναπτυχθούν και να καινοτομήσουν, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εξασφάλιση και αξιοποίηση ευρωπαϊκών και κρατικών Σχεδίων Χορηγιών αλλά και από την εφαρμογή καινοτόμων ιδεών. Στην διάρκεια του συνεδρίου έγινε συζήτηση για τις επαγγελματικές δεξιότητες που κάνουν τη διαφορά στο μάρκετινγκ.

Ανησυχία από την παράταση του πολέμου

Καθολική είναι η εκτίμηση ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Ουκρανία θα παρατείνει τα προβλήματα τα οποία είχαν συσσωρευθεί τα τελευταία δύο χρόνια λόγω της πανδημίας και εκφράζεται η αγωνία ότι ενόσω συνεχίζεται ο πόλεμος, τα αδιέξοδα θα γίνουν ακόμα χειρότερα και θα επηρεάζουν όλο και πιο αρνητικά την ανάκαμψη, με δεδομένη και την εκτόξευση των τιμών σε βασικά καταναλωτικά αγαθά.

Ιδιαίτερα έντονη είναι η αγωνία που εκφράζουν οι οργανωμένοι φορείς των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της Λεμεσού και της Πάφου, με δεδομένο και το γεγονός ότι οι δύο επαρχίες συγκεντρώνουν τον μεγαλύτερο αριθμό ρωσόφωνων που διαμένουν μόνιμα στην Κύπρο και δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, είτε μέσω των εταιρειών του είτε άλλως πως, συμβάλλοντας σε σημαντικό βαθμό στην οικονομική ζωή.

Με τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται λόγω του πολέμου και με δεδομένες τις αρνητικές επιπτώσεις που προηγήθηκαν λόγω της πανδημίας, «καίρια είναι τα πλήγματα για τον κλάδο των μικρομεσαίων και θα απαιτηθεί πολύς καιρός για να ξεπεραστούν», όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν στη «Χαραυγή» εκπρόσωποι των οργανωμένων φορέων των δύο επαρχιών.

Επισημαίνοντας το γεγονός ότι οι επιπτώσεις είναι και θα συνεχίσουν να είναι αλυσιδωτές, καλύπτοντας όλους τους τομείς δραστηριοποίησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επισημαίνεται ότι «και μόνο στο άκουσμα του πολέμου ο κόσμος έχει μαζευτεί και έχει αλλάξει τις καταναλωτικές του συνήθειες». Από την άλλη, δεν παραβλέπεται και το γεγονός ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα οι τομείς του λιανικού εμπορίου αλλά και της εστίασης στηρίζονταν σε μεγάλο βαθμό και στους ρωσόφωνους κατοίκους, οι οποίοι όμως με τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται υποχρεώθηκαν να αναθεωρήσουν κάποιες προτεραιότητες.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τους Ρώσους, επισημαίνεται το γεγονός ότι έχουν να αντιμετωπίσουν το σοβαρό πρόβλημα των οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, οι οποίες, εκτός των άλλων, «πάγωσαν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς και αναπόφευκτα δέθηκε η αγοραστική δυνατότητά τους, η οποία προηγουμένως ήταν απεριόριστη», ενώ σε ό,τι αφορά τους Ουκρανούς, εκφράζεται με κατανόηση η διαπίστωση ότι «οι βασικές πλέον αναζητήσεις τους επικεντρώνονται σε όλα όσα συμβαίνουν στη χώρα τους και στην αγωνία τους για την τύχη των δικών τους που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην εμπόλεμη περιοχή».