Μέτρα στήριξης της οικονομίας: Είναι για όλους;

Πακέτο μέτρων στήριξης της οικονομίας, το οποίο η κυβέρνηση κοστολογεί κοντά στα 1,2 δις ευρώ, παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ανέλυσε ο αρμόδιος Υπουργός των Οικονομικών.

Της Μαρίας Φράγκου

Η αποδοχή των μέτρων είναι γνωστή. Τόσο από τους επιχειρηματικούς, εργοδοτικούς, μικρομεσαίους και άλλους κύκλους, από πολιτικά κόμματα και συνδικάτα. Η «Χ» συνομίλησε με τον ΓΓ του ΚΕΒΕ, Μάριο Τσιακκή και τον ΓΓ της ΠΟΒΕΚ, Στέφανο Κουρσάρη. Κοινή συνισταμένη: Τα μέτρα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Από κει και πέρα, ωστόσο, οι εκτιμήσεις διαφέρουν. Ορθολογιστικά, πολύ γενναιόδωρα και στοχευμένα, τα χαρακτηρίζει το ΚΕΒΕ, επιφυλάξεις για το αν μπορούν όλοι οι μικρομεσαίοι να έχουν πρόσβαση στα σχέδια εκφράζει η ΠΟΒΕΚ, αντιπροσωπεία της οποίας ανεβαίνει σήμερα στο Προεδρικό, με υπόμνημα ανά χείρας, για να το θέσει ενώπιον του Υφυπουργού παρά τω Προέδρω, Βασίλη Πάλμα, με τον οποίο και θα συναντηθεί.

Εξάλλου, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών συνεδριάζει σήμερα για να ενημερωθεί από τον Υπουργό Οικονομικών για τα νέα μέτρα στήριξης που αποφάσισε η κυβέρνηση μετά την απόσυρση του νομοσχεδίου για τις κρατικές εγγυήσεις.

Στέφανος Κουρσάρης: Δεν συναποφασίσαμε τα μέτρα

Η ΠΟΒΕΚ δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αυτούς με τους οποίους έκανε διάλογο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή ο ΥΠΟΙΚ για την υιοθέτηση μέτρων στήριξης της οικονομίας. Διαχρονική θέση της οργάνωσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι η συμπερίληψή τους στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα και την ίδια ώρα, διά του Στέφανου Κουρσάρη, διαμηνύει: Η ΠΟΒΕΚ δεν συγκαταλέγεται σε αυτούς που χειροκρότησαν και χειροκροτούν τα μέτρα, ούτε σε αυτούς που συναποφάσισαν τα μέτρα.

«Εκτίμησή μας είναι πως λήφθηκαν μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση. Τέτοια ήταν τα σχέδια του Υπουργείου Εργασίας, τα οποία αφορούσαν εργαζομένους και επιχειρήσεις για στήριξη και περιορισμού της αύξησης της ανεργίας. Υπήρξε ένα μεσοδιάστημα δύο περίπου μηνών, κατά το οποίο παρατηρήθηκε καθυστέρηση στην εφαρμογή και υλοποίηση πακέτου μέτρων, γεγονός που πολλαπλασίασε τα προβλήματα και την αβεβαιότητα στον επιχειρηματικό κόσμο, στις μικρές και στις οικογενειακές επιχειρήσεις», τονίζει. Σήμερα, στη συνάντηση στο Προεδρικό, η αντιπροσωπεία της ΠΟΒΕΚ θα εκφράσει διά του υπομνήματος τις θέσεις και εκτιμήσεις για την κατάσταση.

Σε ό,τι αφορά το θέμα της ρευστότητας και χρηματοδότησης ΜμΕ, μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας Κύπρου, θέση της ΠΟΒΕΚ είναι πως ναι μεν χρειάζεται η αγορά φρέσκο χρήμα, «εντούτοις εκφράζουμε επιφυλάξεις ότι οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και η οικονομία, στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα -υπερχρεωμένοι όλοι- θα μπορέσουν να τύχουν της στήριξης. Και από την άλλη, δεν είμαστε σίγουροι πως τα κριτήρια και οι όροι που θα τεθούν για παραχώρηση των δανείων, πάλι μέσω των τραπεζών, θα επιτρέπουν πρόσβαση και στις πάρα πολύ μικρές επιχειρήσεις. Το συγκεκριμένο σχέδιο παροχής χρηματοδότησης μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επιχειρήσεων είναι εργαλείο που υπάρχει από το 2016 και με στατιστικά δεδομένα της Κεντρικής Τράπεζας, πολύ μικρό ποσοστό από τις μικρές επιχειρήσεις έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν δάνειο.

Άρα παραμένει να δούμε τις γκρίζες ζώνες, τους όρους, τα κριτήρια τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να θέτουν εκτός τις πολύ μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις», τονίζει ο κ. Κουρσάρης.

Σε ό,τι αφορά την απευθείας στήριξη επιχειρήσεων, τις εφάπαξ χορηγίες, δηλαδή, η ΠΟΒΕΚ έχει άλλη άποψη: Το ποσό των 100 εκατομμυρίων που θα δοθεί είναι αρκετά μικρό. Θα έπρεπε να φθάνει τα 300 εκ. ώστε η βοήθεια να είναι ουσιαστική. Κι εξηγεί ο Στ. Κουρσάρης: οι επιχειρήσεις που απασχολούν ένα μόνο άτομο και θα πάρουν με βάση το σχέδιο εφάπαξ χορηγία 1.250 ευρώ είναι το 60% του συνόλου των επιχειρήσεων.

Είναι ένα πάρα πολύ μικρό ποσό το οποίο θα λάβει η πλειοψηφία των επιχειρήσεων και δεν θα τις βοηθήσει ουσιαστικά, αφού δεν θα καλύψει τα όποια λειτουργικά έξοδα έχουν συσσωρευτεί αυτή την περίοδο. Επίσης, ενώ στο πρώτο σχέδιο συμπεριλαμβάνονταν οι συνταξιούχοι μικρομεσαίοι, ανεξάρτητα αν μπήκαν ή όχι στα σχέδια του Υπουργείου Εργασίας, σε αυτό το νέο σχέδιο δεν περιλαμβάνονται στην εφάπαξ χορηγία. «Όλοι όσοι λαμβάνουν σύνταξη και είναι επιχειρηματίες -οικονομικά δραστηριοποιημένοι, έχουν ενεργή οικονομική δράση και οι επιχειρήσεις τους λειτουργούν, πρέπει να ενταχθούν στο σχέδιο της εφάπαξ χορηγίας. Και αφορά χιλιάδες τέτοιους επιχειρηματίες».

Το ζήτημα των ενοικίων παραμένει για την ΠΟΒΕΚ κεφαλαιώδους σημασίας. Ο μοναδικός τρόπος στήριξης είναι η επιδότηση του ενοικίου από την κυβέρνηση για την περίοδο που υποχρεωτικά ήταν κλειστές οι επιχειρήσεις, σημειώνει.

Μάριος Τσιακκής: Ορθολογιστικά και γενναιόδωρα τα μέτρα

Ως αρκετά γενναιόδωρο, το οποίο ανταποκρίνεται στο πιεστικό πρόβλημα των επιχειρήσεων για εξασφάλιση της αναγκαίας ρευστότητας για να μπορέσουν να επανεκκινήσουν μετά από 70 μέρες αδράνειας, χαρακτηρίζει το πακέτο μέτρων το ΚΕΒΕ.

Ο Μάριος Τσιακκής εκτιμά ως πολύ θετικό το γεγονός ότι πέραν της εξασφάλισης ρευστότητας υπάρχει και το στοιχείο της επιδότησης του επιτοκίου. Υπενθυμίζουμε πως το σχέδιο προνοεί: Το ανώτατο όριο επιτοκίου για το σύνολο του δανείου δεν πρέπει να υπερβαίνει το 4,25%. Η μέγιστη επιδότηση του επιτοκίου θα είναι τέσσερα χρόνια ως ακολούθως: Τα πρώτα δύο χρόνια θα επιδοτείται το επιτόκιο μέχρι 3,5 ποσοστιαίες μονάδες (350 μονάδες βάσης).

Τον τρίτο μέχρι τέταρτο χρόνο θα επιδοτείται το επιτόκιο κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες για τις ΜμΕ (200 μονάδες βάσης) και 1,5 ποσοστιαίες μονάδες (150 μονάδες βάσης) για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Αποτελεί, τονίζει, μία καλή οικονομική ενίσχυση και μειώνει σημαντικά το κόστος χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις. «Αν καταλήγαμε με το νομοσχέδιο που πήγε στη Βουλή για τις κυβερνητικές εγγυήσεις, στο ίδιο αποτέλεσμα θα φτάναμε. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος και υποχρεωτικά έπρεπε να υπάρξει ένας δεύτερος σχεδιασμός, ο οποίος ολοκληρώθηκε με τούτο το πακέτο. Το θετικό της όλης ανακοίνωσης είναι ότι τα περισσότερα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο κομμάτι της παραχώρησης της ρευστότητας θα γίνουν μέσα από εργαλεία που ήταν ήδη σε λειτουργία τα προηγούμενα χρόνια, κι αυτό σημαίνει ότι πολύτιμος χρόνος που θα απαιτείτο για την ετοιμασία μηχανισμού εξέτασης παραχώρησης δανείων είναι ήδη σε εφαρμογή διότι το πιθανότερο είναι ότι θα κτιστεί πάνω σε αυτές τις προδιαγραφές. Και κερδίζεται πολύτιμος χρόνος για την άμεση υλοποίηση του σχεδίου που είναι και το ζητούμενο: Να φτάσει αυτή η ρευστότητα στα χέρια των επιχειρήσεων το γρηγορότερο», υπογραμμίζει.

«Βοηθά όλες τις επιχειρήσεις; Οι όροι και προϋποθέσεις δεν αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα;» ρωτάμε. «Τα σχέδια, όπως είναι διαμορφωμένα, καλύπτουν όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους ή τομέα στον οποίο δραστηριοποιούνται. Κι αυτό ήταν το ζητούμενο. Να έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά τα εργαλεία, όλες οι επιχειρήσεις. Εκείνο που υπάρχει σαν κριτήριο, και κατά την άποψή μας είναι σωστό, είναι ότι αυτά τα σχέδια μπορούν να τα αξιοποιήσουν όσες επιχειρήσεις ή αυτοεργοδοτούμενοι κριθούν ότι είναι βιώσιμοι και μπορούν να ανταποκριθούν στην αποπληρωμή των δανείων. Εδώ πρέπει το τραπεζιτικό σύστημα να κάνει καλά τη δουλειά του, να αξιολογήσει σωστά τις αιτήσεις που θα πάρει και να στηρίξει εκείνες τις επιχειρήσεις οι οποίες εκ των πραγμάτων είναι βιώσιμες, άρα μπορούν να πάρουν τη χρηματοδότηση και να την αποπληρώσουν, και θα πρέπει να δουν και με κατανόηση πολλές επιχειρήσεις οι οποίες ήταν προηγουμένως σε μια καλή και υγιή κατάσταση, αλλά λόγω των μεγάλων ανατροπών της πανδημίας μπορεί να έχουν μπει σε μια προβληματική κατάσταση».

Εδώ είναι που οι τράπεζες πρέπει να εξασκήσουν σωστά την κρίση τους, τονίζει, ώστε «να βοηθηθούν επιχειρήσεις που μέσα από τη σωστή χρηματοδότηση θα ορθοποδήσουν και θα διαφυλάξουν και τις θέσεις εργασίας. Αν εκ προοιμίου αυτή η επιχείρηση είναι καταδικασμένη να αποτύχει, ως ΚΕΒΕ θεωρούμε ότι αυτή η επιχείρηση δεν θα πρέπει να πάρει χρήματα. Μπορεί να είναι μικρή, μπορεί να είναι μεσαία, μπορεί να είναι μεγάλη», τονίζει. Θετικό κρίνει και το γεγονός ότι στο πακέτο υπάρχει και η δυνατότητα επιδότησης του επιτοκίου για νέα στεγαστικά δάνεια.

Θετικό και το κίνητρο για μείωση του ΦΠΑ στον τουριστικό και επισιτιστικό τομέα.

«Εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό του πακέτου είναι και η συμπερίληψη κινήτρων για τόνωση της πραγματικής οικονομίας όπως η απευθείας οικονομική στήριξη των αυτοεργοδοτουμένων, των πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η επιδότηση του επιτοκίου για σκοπούς ιδιοκατοίκησης», προσθέτει. Το ΚΕΒΕ θα κατευθύνει και θα συμβουλεύσει τα μέλη του να αιτηθούν και να αξιοποιήσουν «αυτά τα γενναιόδωρα μέτρα προς όφελος του επιχειρείν. Τα μέτρα, πολλά εκ των οποίων ήταν ανάμεσα στις εισηγήσεις που υπέβαλε το ΚΕΒΕ, θα συμβάλουν τα μέγιστα για ανάκαμψη της οικονομίας και έξοδό της από την κρίση που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες», εκτιμά ο κ. Τσιακκής.