Μια εργατική τάξη έτοιμη να επαναστατήσει… το ζήτημα

Έχει ακόμη πολλά μαθήματα να δώσει στους εργαζομένους ο Μεγάλος Οκτώβρης και οι κατακτήσεις του.

Οι στόχοι της Οκτωβριανής Επανάστασης είναι επίκαιροι σήμερα για την εργατική τάξη, σημειώνει στη «Χ» ο Δρ Τζον Φόστερ, υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του ΚΚ Βρετανίας. Ο Βρετανός ακαδημαϊκός σημειώνει ότι ο Μεγάλος Οκτώβρης και οι κατακτήσεις του έχει ακόμη πολλά μαθήματα να δώσει στους εργαζόμενους. Παράλληλα αναλύει τη φύση του βρετανικού Εργατικού Κόμματος και εξηγεί γιατί το κόμμα του, διατηρώντας την αυτονομία του, στηρίζει τον Τζέρεμι Κόρμπιν, επιδιώκοντας να περάσει και το μήνυμα ότι δεν θα είναι εύκολη η διαχείριση της καπιταλιστικής εξουσίας και ότι αν υποχωρήσουν και προδώσουν το μομέντουμ θα είναι σημαντικό πισωγύρισμα. Ο Δρ Φόστερ μιλά ακόμη για το Brexit και το ρόλο των συστημικών ΜΜΕ.

Συνέντευξη στον Νικόλα Νικόλα

100 χρόνια μετά τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, ο κόσμος βιώνει μια βαθιά καπιταλιστική κρίση. Πώς αντικρίζετε αυτά τα δυο γεγονότα;

Η Οκτωβριανή Επανάσταση έχει ακόμη πολλά μαθήματα να μας δώσει. Οι στόχοι της είναι επίκαιροι για τους εργάτες του σήμερα, όπως ήταν και το 1917. Ήταν μια πλειοψηφική Επανάσταση στη Ρωσία υπό τους Μπολσεβίκους, για τη διασφάλιση της ειρήνης εν μέσω ενός καταστροφικού πολέμου και μια νέα εξουσία του εργαζόμενου λαού. Σήμερα βλέπουμε παρόμοιες καταστάσεις. Έχουμε πολεμικές συρράξεις, για παράδειγμα στη Μέση Ανατολή, που είναι βάρβαρες και αιματοβαμμένες. Έχουμε κυρίως τις ΗΠΑ να επιχειρούν να επιβάλλουν τα συμφέροντα του ιμπεριαλισμού ανά την υφήλιο. Έχουμε την απειλή ενός γενικότερου πολέμου. Έχουμε τις ΗΠΑ να κάνουν επικίνδυνα βήματα τόσο στην κορεατική χερσόνησο όσο και στο Ιράν. Και οι πολεμικές συγκρούσεις τού σήμερα έχουν την πηγή τους στο καπιταλιστικό σύστημα, στη συσσώρευση κεφαλαίου, στην εκμετάλλευση και στην αναγκαιότητα των βασικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων να επιλύσουν τις δικές τους εσωτερικές κρίσεις εις βάρος της εργατικής τάξης, εντός και εκτός συνόρων. Δεν είναι ζήτημα συγκεκριμένων επικίνδυνων προσώπων, όπως είναι ο Ντ. Τραμπ, αλλά ζήτημα ενός συστήματος. Του καπιταλιστικού. Το δικό μας ζήτημα είναι πότε θα έχουμε έτοιμη μια εργατική τάξη που θα επαναστατήσει.

Η Επανάσταση του 1917 έλαβε χώρα μέσα σε συγκεκριμένες ιδιαίτερες συνθήκες. Μέσα στην εξαθλίωση του πολέμου. Μέσα σε μια περίοδο που ο σοσιαλισμός ήταν κυρίαρχη ιδέα, ακόμη και εάν μόνο η μειοψηφία που καθοδήγησε τελικά την πλειοψηφική Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν πραγματικά σοσιαλιστές. Δυστυχώς δεν είμαστε σε αυτή την κατάσταση, αλλά βλέπουμε ότι λόγω των πολιτικών της λιτότητας στην ΕΕ έχουμε μια ανάδειξη των κινητοποιήσεων. Δυστυχώς έχουμε την άνοδο της λαϊκιστικής ακροδεξιάς, αλλά και επί μέρους ενίσχυση αριστερών προοδευτικών δυνάμεων όπως στις εκλογές στη Γαλλία, όπου διαλύθηκε το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, και στη Βρετανία με την εμφάνιση ενός νέου είδους Εργατικού Κόμματος που έχει επιστρέψει στις αυθεντικές του ρίζες και έλαβε υψηλό ποσοστό στις τελευταίες εκλογές με αναφορές στο σοσιαλισμό.

Είναι όμως σοσιαλισμός ή σοσιαλδημοκρατία;

Το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας είναι παράξενο κόμμα, όπως επεσήμανε και ο Λένιν το 1920. Δεν είναι όπως άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Η μοναδική ιδιαιτερότητά του είναι ότι βασίζεται σε ένα ενιαίο βρετανικό εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, ανεξαρτήτως των πολιτικών αντιλήψεων των ηγεσιών των συνδικάτων. Το ενιαίο εργατικό κέντρο δημιούργησε το 1889 το Εργατικό Κόμμα και όχι το αντίστροφο. Το Εργατικό Κόμμα έμεινε οργανωτικά δεμένο με τα συνδικάτα. Και ο Λένιν είχε επισημάνει ότι οι Βρετανοί Εργατικοί, αντίθετα με άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, είχε ρίζες και μπορούσε και το έκανε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, να ανταποκριθεί στην ταξική κινητοποίηση. Εκείνη την εποχή, το 1920, το Εργατικό Κόμμα είχε κινηθεί αριστερότερα λόγω της πίεσης από το συνδικαλιστικό κίνημα και το γεγονός ότι η ηγεσία των τότε μεγάλων συνδικάτων ήταν στα χέρια υποστηρικτών της Οκτωβριανής Επανάστασης. Τότε αυτή η κίνηση πέτυχε μέσα από τη λαϊκή κινητοποίηση και τον τερματισμό της βρετανικής συμμετοχής στη στρατιωτική επέμβαση του ιμπεριαλισμού ενάντια στη Σοβιετική Ένωση.

Το Εργατικό Κόμμα είναι διαφορετικό από σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, όπως αυτά στη Γαλλία και στη Γερμανία. Μέσα από την ψήφο των συνδικάτων έγινε κατορθωτή η εκλογή του Τζέρεμι Κόρμπιν στην ηγεσία. Ενός αριστερού, που, προτού γίνει ηγέτης του κόμματος, ήταν δεσμευμένος στον αγώνα ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και στη δράση του βρετανικού ιμπεριαλισμού.

Αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει και προς την αντίθετη κατεύθυνση; Να δημιουργήσει ψευδαισθήσεις στο όνομα του Κόρμπιν και να εμποδίσει το εργατικό κίνημα να προχωρήσει μπροστά στην κατεύθυνση της ταξικής συνειδητοποίησης;

Δεν πιστεύω ότι αυτή θα είναι αναγκαστικά η πορεία των διαδικασιών. Δεν πιστεύω ότι ο Κόρμπιν είναι, όπως τον έχουν κατηγορήσει, ένας σοσιαλδημοκράτης οπορτουνιστής. Τάχθηκε σταθερά ενάντια στη δεξιά πτέρυγα των Εργατικών και απέναντι στο κατεστημένο και την κυρίαρχη τάξη που απεγνωσμένα επιδιώκουν να μην παραμείνει στην ηγεσία. Δεν πιστεύω ότι ο Κόρμπιν θα ακολουθήσει το δρόμο του Αλέξη Τσίπρα.

Λαμβάνοντας υπόψιν και το παράδειγμα της δεκαετίας του ’20 που προαναφέρατε και την απογοήτευση που έφεραν στα λαϊκά στρώματα οι Εργατικοί, αναλαμβάνοντας την εξουσία το 1924, δεν υπάρχει ενδεχόμενο ο Κόρμπιν στην εξουσία να είναι διαφορετικός; Ήδη έχει αλλάξει την πάγια προσωπική θέση του ενάντια στην ΕΕ στο περσινό δημοψήφισμα όπου στήριξε την παραμονή.

Έχει μεταβάλει μερικώς τη θέση του στο συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά έχει υπογραμμίσει στο εκλογικό του μανιφέστο ότι παραμένει η δέσμευσή του για σύνδεση (σ.σ. μετά το Brexit) της Βρετανίας με την «ενιαία αγορά» (της ΕΕ), αλλά χωρίς να είναι μέλος. Γιατί η παραμονή στην «ενιαία αγορά» σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να υλοποιήσει την πλειοψηφία των οικονομικών προεκλογικών υποσχέσεών του. Θεωρώ τακτική κίνηση την αλλαγή της θέσης του ως προς τη μεταβατική περίοδο. Έχετε όμως δίκαιο, ότι αν οι Εργατικοί κερδίσουν την εξουσία θα τεθούν υπό τεράστιες πιέσεις για να αλλάξουν πορεία στην εξουσία. Αυτό έγινε και στο παρελθόν με εργατικές κυβερνήσεις. Έγινε και το 1974 όταν οι Εργατικοί κέρδισαν τις κάλπες με ένα αριστερό πρόγραμμα, αλλά κυβέρνησαν κινούμενοι προς τα δεξιά με πολιτικές λιτότητας του ΔΝΤ και οδήγησαν τη χώρα σε διακυβέρνηση από τους Συντηρητικούς υπό τη Θάτσερ με τεράστιες συνέπειες για το λαό. Κάτι τέτοιο μπορεί να επαναληφθεί και είναι ένας μεγάλος κίνδυνος. Αυτό που πρέπει να γίνει μέχρι τις επόμενες εκλογές είναι να διασφαλίσουμε ότι το εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα θα πιέσει τους Εργατικούς να αντιληφθούν τι θα χρειαστεί για να προχωρήσουν οι αλλαγές του εκλογικού μανιφέστου τους. Ότι δεν θα είναι εύκολο. Ότι θα είναι πρόκληση η διαχείριση της καπιταλιστικής εξουσίας και να γίνει πράξη το γράμμα του μανιφέστου των Εργατικών υπό τον Κόρμπιν. Ότι αν υποχωρήσουν και προδώσουν το μομέντουμ θα είναι σημαντικό πισωγύρισμα. Ότι πρέπει να αντιδράσουν στη δεξιά νεοφιλελεύθερη πτέρυγα που επιδιώκουν επαναφορά στη νεοφιλελεύθερη περίοδο των «Νέων Εργατικών» του Μπλερ. Είναι ένα σημαντικό και δύσκολο καθήκον των αριστερών στο συνδικαλιστικό κίνημα και του ΚΚ Βρετανίας, που πάντοτε διατηρεί την αυτονομία του και τους διαφορετικούς στόχους του. Υπό τις σημερινές συνθήκες, όμως, θεωρούμε ότι θα ήταν εξίσου ανόητο να εγκαταλείψουμε την ευκαιρία που μας δίνει η διαδικασία, λέγοντας ότι η κίνηση με τον Κόρμπιν δεν θα πετύχει. Αυτό θα έριχνε περισσότερο το ηθικό της εργατικής τάξης, εν μέσω τεράστιας εξαθλίωσης και μηδαμινών εργασιακών δικαιωμάτων. Από αυτή τη νεολαία πολλαπλασιάστηκαν τα μέλη του Εργατικού Κόμματος και ανέδειξαν τον Κόρμπιν στην εξουσία.

Κι όμως κάθε φορά που οι Εργατικοί αναλαμβάνουν την εξουσία, προδίδουν τη βάση τους και έρχεται μια διακυβέρνηση των Συντηρητικών ακόμη πιο αντιδραστική.

Το γνωρίζουμε και γι’ αυτό προετοιμαζόμαστε να μην συμβεί ξανά.

Στο περσινό δημοψήφισμα το ΚΚ Βρετανίας στήριξε την αποχώρηση από την ΕΕ σε μια διαφορετική ατζέντα από την ακροδεξιά, προωθώντας και την εκστρατεία για Lexit (Αριστερή έξοδος). Η απουσία στην κυρίαρχη πολιτική σκηνή μιας παράλληλης «αριστερής» στήριξης στην έξοδο από την ΕΕ, έδωσε την ευκαιρία να παρουσιαστούν οι υποστηρικτές της εξόδου ως ρατσιστές. Ποια είναι η πραγματικότητα;

Η ρητορική από τα συστημικά ΜΜΕ είχε ως στόχο να ταμπελώσει την ψήφο υπέρ της εξόδου ως ρατσιστική και ακροδεξιά. Όμως η ανάλυση των ψήφων δείχνει ότι αυτό είναι αναληθές. Μόνο το 1/4 όσων ψήφισαν έξοδο, ανέφεραν στους αναλυτές την μετανάστευση ως αιτία. Το κεντρικό ζήτημα ήταν η απώλεια της κυριαρχίας της βρετανικής κυβέρνησης να λάβει αποφάσεις εκτός αυτών της ΕΕ. Μεγάλο μέρος των Εργατικών, των Πρασίνων και του σκοτσέζικου SNP ψήφισαν υπέρ της εξόδου. Ψηφοφόροι που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ρατσιστές. Γεωγραφικά επίσης το «ναι» στην έξοδο ήρθε από περιοχές που έχασαν τις βιομηχανίες τους λόγω των πολιτικών της ΕΕ. Ήταν εργάτες που έχασαν τη δουλειά τους. Παρά τις ενδοαστικές αντιπαραθέσεις, εντός και εκτός των Συντηρητικών Τόρις, όλες οι προτάσεις για το Brexit είναι νεοφιλελεύθερες. Από την άλλη η ΕΕ γίνεται ολοένα και πιο αντιδραστική. Αυτή είναι η φύση της, υπηρετώντας τα μονοπώλια.

Η Lexit δεν έλαβε καμία προβολή από τα κυρίαρχα νεοφιλελεύθερα ΜΜΕ, που στήριξαν είτε το ένα στρατόπεδο είτε το άλλο. Είχε όμως σημαντική υποστήριξη από μεγάλες συντεχνίες και προσωπικότητες των Εργατικών.

Αν είχε όμως την υποστήριξη του ίδιου του Εργατικού Κόμματος και του Κόρμπιν, τότε δεν θα έμπαινε αναγκαστικά στις στήλες των αστικών ΜΜΕ;

Πιθανόν αυτό να γινόταν, αλλά τα ΜΜΕ στη Βρετανία είναι εξαιρετικά αντιδραστικά και δεξιά, όπως διαφάνηκε και από την πρωτόγνωρη σπίλωση του Κόρμπιν στις τελευταίες εκλογές. Παρόλο που ο Κόρμπιν διαχρονικά τάσσεται ενάντια στην ΕΕ, στο ζήτημα του δημοψηφίσματος η δεξιά πτέρυγα των Εργατικών κατόρθωσε να επιβάλει τη θέση της στην Εθνική Εκτελεστική Επιτροπή.

Άλλο Ευρώπη, άλλο ΕΕ

Επιδιώκεται παράλληλα να παρουσιαστεί η αντίθεση στην ΕΕ ως «αντιευρωπαϊσμός». Πώς απαντάτε;

Χρειαζόμαστε τη στήριξη της Αριστεράς στην Ευρώπη υπέρ μιας μη νεοφιλελεύθερης εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Αναγνωρίζουμε ότι για κατανοητούς λόγους άλλα αριστερά κόμματα δεν θέλουν σε αυτό το σημείο να προτάξουν την πολιτική θέση για έξοδο της χώρας τους από την Ευρωζώνη ή την ΕΕ. Αλλά έχουν ξεκάθαρες θέσεις για τη φύση της ΕΕ, όπως καταδεικνύεται και σε συναντήσεις αριστερών και κομμουνιστικών κομμάτων. Για τον νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα της ΕΕ και το γεγονός ότι η φύση της δεν μπορεί να αλλάξει. Η Αριστερά στη Βρετανία χρειάζεται αλληλεγγύη στην πάλη για μη νεοφιλελεύθερη έξοδο από την ΕΕ, για να σταματήσουν τα συστημικά ΜΜΕ να παρουσιάζουν τη θέση μας ως «αντιευρωπαϊκή». Για να γίνει ξεκάθαρο ότι άλλο είναι η Ευρώπη κι άλλο η ΕΕ. Γιατί επιδιώκουν να βάλουν στα μυαλά του κόσμου ότι αν είσαι εναντίον της ΕΕ, είσαι εναντίον της Ευρώπης. Αυτό δεν ισχύει.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy