Μιχάλης Αντωνίου: «Αστείο» η απειλή του δικαιώματος του συνδικαλίζεσθαι

Συνέντευξη στη Νίκη Κουλέρμου

Η ΟΕΒ παρενέβη έντονα στον δημόσιο διάλογο για την κρίση της Παιδείας, αλλά μονόπλευρα: Στόχευσε μόνο τις εκπαιδευτικές οργανώσεις. Δεν συμφωνείτε ότι η κυβέρνηση παραβίασε θεσμοθετημένες διαδικασίες και απείλησε ευθέως το δικαίωμα του συνδικαλίζεσθαι γι’ αυτό και δεν είχατε ούτε μια λέξη να την επικρίνετε;

Όποιος παρακολούθησε τις παρεμβάσεις της ΟΕΒ στη διάρκεια της κρίσης, διαπίστωσε ότι στόχο είχαμε να συμβάλουμε στην εκτόνωση και στη συνομολόγηση αμοιβαία αποδεκτής μεταβατικής διευθέτησης. Με την τεράστια εμπειρία της ΟΕΒ στη διαχείριση εργατικών διαφορών, ξέραμε ότι όπως εξελίχθηκε ο διάλογος και με δεδομένα τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα ενόψει έναρξης της σχολικής χρονιάς, δεν υπήρχε ούτε ο χρόνος ούτε το κλίμα για συζήτηση και ρύθμιση των ουσιαστικών ζητημάτων εξορθολογισμού και μεταρρύθμισης της Παιδείας εντός του καλοκαιριού. Για τούτο υποστηρίξαμε μια προσωρινή ρύθμιση με διαφύλαξη της αξιοπρέπειας και των δύο πλευρών και ταυτόχρονη έναρξη εντατικών διαβουλεύσεων για τα μεγάλα και ουσιώδη ζητήματα. Διατηρήσαμε λόγο νηφάλιο και απόλυτου σεβασμού απέναντι στους εκπαιδευτικούς και στο έργο τους. Ακόμα και όταν στελέχη των ηγεσιών των οργανώσεών τους προπηλάκιζαν την ΟΕΒ, πολιτειακούς αξιωματούχους και οποιονδήποτε διαφωνούσε με τις θέσεις τους, εμείς δεν αρθρώσαμε ούτε μια λέξη απαξίωσης του εκπαιδευτικού κόσμου.

Τα διαδικαστικά λάθη του Ιουλίου, η κυβέρνηση τα αναγνώρισε έμπρακτα διαφοροποιώντας κυρίαρχες αποφάσεις της τουλάχιστον τρεις φορές, προκειμένου να ικανοποιήσει τους συνδικαλιστές της εκπαίδευσης. Το να ανάγει κανείς αυτά τα λάθη σε «ευθεία απειλή του δικαιώματος του συνδικαλίζεσθαι» δεν είναι μόνο το άκρον άωτον της υπερβολής, είναι και αστείο. Ειδικά όταν η κατηγορία αυτή εκτοξεύεται εναντίον ενός εργοδότη ο οποίος διαχρονικά, μέσα από μια κακώς νοούμενη εφαρμογή των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, έχει δημιουργήσει στρεβλώσεις και απερίγραπτες υπερβολές υπέρ των εργαζομένων του και σε βάρος του φορολογούμενου πολίτη και των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.

Και σεις και ο ΔΗΣΥ προβάλλετε την εμπλοκή του Προέδρου προσωπικά στη διαμάχη με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις ως ένδειξη σεβασμού στην αξιοπρέπεια των εκπαιδευτικών. Αντίθετα, για την πλειοψηφία των κομμάτων, των συντεχνιών και της κοινωνίας που στήριξε τους εκπαιδευτικούς και τις κινητοποιήσεις τους είναι πρωτόγνωρο για τα εργασιακά θέσμια, η κυβέρνηση και ο Πρόεδρος να υποκαθιστούν τη ΜΕΠΕΥ.

Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω με τις διαπιστώσεις σας και να πω ότι θα δυσκολευτείτε να βρείτε άνθρωπο σε ολόκληρη την Κύπρο (εκτός από καμιά 20αριά «παροικούντες») που να ξέρει τι σημαίνει ΜΕΠΕΥ, πόσω μάλλον να γνωρίζει και την αποστολή της. Ακόμα επιτρέψτε μου να πω ότι όταν ο διάλογος μεταφέρεται από τεχνοκρατικό επίπεδο σε επίπεδο αρχηγού κράτους και κυβερνήσεως, αυτό ακριβώς δείχνει: το σεβασμό στους εργαζομένους του κλάδου, την αναγνώριση της σπουδαιότητας του λειτουργήματός τους και κυρίως τη δέσμευση της Πολιτείας να λύσει το πρόβλημα.

Να σας θυμίσω δε, ότι η προηγούμενη φορά που Πρόεδρος παρενέβη προσωπικά σε εργατική διαφορά, ήταν ο αείμνηστος Γλαύκος Κληρίδης τον Ιανουάριο του 1997, όταν απειλήθηκε ολομέτωπη σύγκρουση σε όλη την οικονομία με αφορμή την απαίτηση της ΟΕΒ για μεταρρύθμιση της ΑΤΑ. Ένας Πρόεδρος παρεμβαίνει με μέση συχνότητα μια φορά στα 20 χρόνια και όταν το πράττει δεν μειώνει την αξία των εμπλεκομένων, την πολλαπλασιάζει.

Κατηγορείτε συνήθως τους εκπαιδευτικούς και άλλες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων για «λίπος». Δεν σας ακούσαμε να διαμαρτύρεστε για το «λίπος» των συμβούλων που φορτώνει το Προεδρικό με το βόλεμα ημετέρων εν είδει συμβούλων και χωρίς να προκηρυχθούν οι θέσεις. Δεν σας ακούσαμε να παρεμβαίνετε για το ότι κόπηκε το «λίπος» και φάνηκε το κόκαλο στον τομέα της δημόσιας υγείας με αποτέλεσμα να καταρρέουν τα δημόσια νοσηλευτήρια και να υποβαθμίζονταιοι Υπηρεσίες Υγείας. Ούτε για το λίπος διευθυντικών στελεχών τραπεζών… ή δικαστών… Ούτε για το ότι στον ιδιωτικό τομέα οι εργαζόμενοι δείχνουν σημάδια υποσιτισμού… Έχετε κάτι να συστήσετε προς την κυβέρνηση γι’ αυτούς τους τομείς;

Σέβομαι τις τοποθετήσεις σας, διότι αυτό δεν είναι ερώτηση -τοποθέτηση είναι- όμως διαφωνώ σε όλες τις πτυχές της. Εν πρώτοις, ουδέποτε η ΟΕΒ χρησιμοποίησε στις παρεμβάσεις της εκφράσεις (λίπος) που απάδουν της αίγλης της Οργάνωσης.

Μιλήσαμε για στρεβλώσεις, για προκλητικά προνόμια, για ρυθμίσεις και πρακτικές αναχρονιστικές που οδηγούν σε σπατάλη πολύτιμων πόρων από το υστέρημα του φορολογούμενου.

Μιλήσαμε για το υπέρτατο όλων των κακών, την πλήρη και απόλυτη μονιμότητα και ζητήσαμε εξορθολογισμό, σύνδεση των απολαβών με τα αποτελέσματα, σταδιακή σύγκλιση με τα συστήματα αξιολόγησης και αμοιβών των συγκρίσιμων εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.

Για τις υπόλοιπες πτυχές της ερώτησης, τούτο μπορώ να πω: Οι αντοχές του συστήματος που φτιάξαμε το 1960 έχουν τελειώσει, ήδη ζει με χρόνο δανεικό. Ο εκσυγχρονισμός, η μεταρρύθμιση, η μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία και η προσαρμογή στα δεδομένα ενός κόσμου που έχει αλλάξει εκ βάθρων, δεν είναι επιλογή, είναι μονόδρομος. Είτε αλλάζουμε είτε καταρρέουμε. Μοναδικό σχόλιο που θέλω να κάνω είναι στην αναφορά σας σε «λίπος δικαστών».

Η ΟΕΒ αντίθετα με την άποψή σας θεωρεί ότι το σύστημα απονομής δικαιοσύνης είναι από τα πρώτα στα οποία πρέπει να εγκύψουμε για μεταρρύθμιση. Έχουμε δε ζητήσει τη σύσταση τριών ειδικών δικαστηρίων με στελέχωση από εξειδικευμένους δικαστικούς και υποστηρικτικό προσωπικό.

Γιατί όταν προκαλούν την ΟΕΒ να μιλήσει για τις ζημιές στην οικονομία από εγκληματικά λάθη των τραπεζιτών απαντά ότι είναι υπεκφυγή στο διάλογο για τη μεταρρύθμιση στην Παιδεία; Πότε έγινε δομημένος διάλογος για τα ουσιαστικά προβλήματα της Παιδείας; Και πότε η μεταρρύθμιση στην Παιδεία αφορά την ΟΕΒ περισσότερο από ό,τι τους εκπαιδευτικούς;

Όταν η απάντηση στην πρόσκληση για εκσυγχρονισμό της Παιδείας είναι «πρώτα φέρτε πίσω τα δισεκατομμύρια των τραπεζών και μετά ελάτε να μιλήσουμε», συγγνώμη αλλά αυτό είναι ο ορισμός της υπεκφυγής. Να συμφωνήσουμε ότι έγιναν φρικτά λάθη που οδήγησαν στην κατάρρευση της οικονομίας.

Είναι αυτό λόγος για να μην κάνουμε καμιά μεταρρύθμιση; Να διευκρινίσω δε ότι ουδέποτε ισχυριστήκαμε ότι δεν έχουν λόγο για τη μεταρρύθμιση οι εκπαιδευτικοί, αλλά και οι συνδικαλιστικές τους οργανώσεις για τις εργασιακές πτυχές.

Δεν πρόκειται όμως να επιτρέψουμε σε κανένα να αφήσει την ΟΕΒ εκτός του διαλόγου για διαμόρφωση του οράματος για την Παιδεία μας.

Είμαι βέβαιος ότι κάθε καλόπιστος μπορεί να κατανοήσει τη σημασία της Παιδείας για το επιχειρείν, για την παραγωγική οικονομική δραστηριότητα και συνεπώς για το φορέα των κυπριακών επιχειρήσεων, την ΟΕΒ.

Οι απεργιακές κινητοποιήσεις έχουν όντως κόστος για την κοινωνία και την οικονομία. Δεν συμφωνείτε όμως ότι εξαντλήθηκαν καλή τη πίστει όλες οι προσπάθειες των εκπαιδευτικών οργανώσεων και η ευθύνη βαραίνει την κυβέρνηση που προκάλεσε και την κρίση με την απόφαση της 4ης Ιουλίου;

Στον διαπραγματευτικό πολιτισμό, όταν η μια πλευρά αλλάζει τρεις φορές τις θέσεις της για να επιτευχθεί συμφωνία και η άλλη πλευρά παραμένει αμετακίνητη, την ευθύνη για το ναυάγιο δεν την φέρει η πρώτη, την φέρει η δεύτερη.

Όταν η μια πλευρά ακυρώνει σχεδόν πλήρως τους αρχικούς στόχους της για χάρη της ειρήνης και η άλλη διά ανωτάτου στελέχους της διακηρύττει ότι «θα τους γονατίσουμε», την ευθύνη της σύγκρουσης δεν την φέρει αυτός που απλώνει το χέρι, την φέρει αυτός που επιδιώκει τον πλήρη εξευτελισμό του εταίρου του.

Και αν κάποιοι των συνδικαλιστικών ηγεσιών προπηλακίζουν τον αρχηγό του κράτους και την κυβέρνηση καθ’ έξιν, κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση, είμαι βέβαιος ότι η μεγάλη πλειοψηφία των μετριοπαθών συμπολιτών μας απαιτεί εκατέρωθεν σεβασμό και δεν ανέχεται τον εκχυδαϊσμό του δημοσίου λόγου.

Οι δε απεργίες είναι δίκοπο μαχαίρι, αμέτρητες φορές «αυτοτραυματίστηκαν» αυτοί που νόμιζαν ότι ομηροποιώντας το κοινωνικό σύνολο θα επιβάλουν τις θέσεις τους

Σε κάθε περίπτωση υπάρχει η εντύπωση ότι όλες οι παρεμβάσεις σας στοχεύουν στο να πείσετε την κοινωνία για την ανάγκη ποινικοποίησης της απεργίας. Γιατί επιμένετε αφού αυτό απορρίφθηκε κατ’ επανάληψη από την πλειοψηφία της κοινωνίας;

Η ΟΕΒ δεν ζητά ποινικοποίηση, ρύθμιση ζητά. Τον Μάρτη του 2012 με πρόταση της τότε κυβέρνησης, η Βουλή σχεδόν ομόφωνα
ψήφισε ρύθμιση των απεργιών στα αεροδρόμια και τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας, όταν οι ελεγκτές απεργούσαν και παρέλυαν τις αερομεταφορές επί μήνες. Αυτό μπορεί να επεκταθεί σε όλες τις ουσιώδεις υπηρεσίες. Και επειδή το 2012 ούτε κάποια συντεχνία ούτε άλλο οργανωμένο σύνολο διαμαρτυρήθηκε, δεν μπορώ να συμμεριστώ το συμπέρασμά σας ότι «η κοινωνία απέρριψε το αίτημα της ΟΕΒ για ρύθμιση των απεργιών