Μιχάλης Καμμάς: «Η διεθνής φήμη της χώρας για τις πολιτογραφήσεις έχει αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα»

• Οι τράπεζες είναι ενοχλημένες με τις εξελίξεις γύρω από τα «χρυσά» διαβατήρια και προτείνουν μέτρα για να καθαρίσει το όνομα της χώρας
• Οι εκποιήσεις αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο για τον τραπεζικό κλάδο
• Κλείνει το παράθυρο για επέκταση των μέτρων αναστολής δόσεων
• Το Σχέδιο Εστία έχει κάνει τον κύκλο του. Να εξεταστούν συμπληρωματικά σχέδια

 

Οι τράπεζες είναι ιδιαίτερα ενοχλημένες για τις εξελίξεις γύρω από τα «χρυσά» διαβατήρια και κυρίως για τη διασύνδεση του θέματος με το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Μάλιστα ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Τραπεζών, Μιχάλης Καμμάς, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα μας κάνει ευθέως λόγο για «κενά τα οποία έτυχαν εκμετάλλευσης» και προειδοποιεί ότι «η διεθνής φήμη της χώρας έχει αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα». Προτείνει επίσης μέτρα για να καθαρίσει το όνομα της Κύπρου.

Ο Μ. Καμμάς τοποθετείται επίσης στα θέματα των εκποιήσεων, της αναστολής δόσεων και την «τάτσα» με τις υποψίες για ευνοϊκή μεταχείριση από τις τράπεζες πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων.

 

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Ζαχαρίου

 

Πώς αποτιμάτε τις επιπτώσεις από την κρίση του κορονοϊού; Ποιοι παράγοντες θα καθορίσουν το βάθος της κρίσης και ποιοι τις προοπτικές ανάκαμψης;

 

Οι επιπτώσεις είναι πολλές και σε διάφορα επίπεδα. Σε συγκεκριμένους τομείς, με κυριότερες τις επιπτώσεις στον τουρισμό αλλά και ευρύτερα στην αγορά εργασίας, ήδη καταγράφεται άνοδος της ανεργίας. Οι προοπτικές της οικονομίας για ανάπτυξη σήμερα βασίζονται στους παραδοσιακούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας για την Κύπρο, οι οποίες γενικά περιστρέφονται γύρω από τις υπηρεσίες (παροχή διοικητικών υπηρεσιών, χρηματοοικονομικά, ασφάλειες, τουρισμός, παιδεία, υγεία κ.α.). Όλα θα πάρουν το δρόμο της ανάπτυξης υπό την προϋπόθεση ότι στους επόμενους μήνες θα κυκλοφορήσει παγκοσμίως ένα αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο, το οποίο θα ωθήσει τις οικονομίες σε σταδιακή επάνοδό τους στην ομαλότητα.

 

Η οικονομία σημείωσε σημαντική συρρίκνωση. Γιατί δεν επεκτάθηκε το μορατόριουμ για τις εκποιήσεις και την καταβολή δόσεων;

 

Στην προσπάθεια επανόδου στην κανονικότητα και λαμβάνοντας υπόψη το απροσδόκητο και το άγνωστο που ενέχει η πανδημία, πρέπει όλοι να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης της οικονομικής δραστηριότητας και θωράκισης της οικονομίας μας έναντι των υφιστάμενων ή και άλλων δυνητικών κινδύνων.

Για την περίπτωση των εκποιήσεων τα δεδομένα είναι απλά και συγκεκριμένα. Οι πλείστες αφορούν παλιές περιπτώσεις και μάλιστα πολλών ετών, ακόμη και δεκαετιών. Προχώρησε η αναστολή κάτω από τις πρωτόγνωρες συνθήκες της πρώτης φάσης της πανδημίας, με περιοριστικά μέτρα και με δυσλειτουργίες σε κάθε επίπεδο της αγοράς. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τονιστεί ότι μόνο στην Κύπρο και στην Ελλάδα εφαρμόστηκε αναστολή εκποιήσεων και μάλιστα στη χώρα μας η περίοδος εφαρμογής είχε διάρκεια έξι μηνών. Στην Ελλάδα οι διαδικασίες εκποιήσεων επανάρχισαν ήδη από την 1η Σεπτεμβρίου. Ταυτόχρονα, οι εκποιήσεις αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο για τον τραπεζικό κλάδο, στη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλεται για μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Θα πρέπει βεβαίως να αξιοποιείται με σύνεση και προσοχή, όπως έχουν αποδείξει οι τράπεζες ότι πράττουν εδώ και χρόνια.

Για το θέμα της αναστολής δόσεων, πρέπει αρχικά να σημειωθεί ότι στην Κύπρο εφαρμόστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα και για όποιον θεωρούσε ότι πλήγηκε ή απειλείται οικονομικώς από την πανδημία. Ταυτόχρονα βεβαίως, οι τράπεζες λειτουργούν στη βάση εποπτικού πλαισίου, το οποίο είναι ιδιαίτερα απαιτητικό, γεγονός που εν πολλοίς καθορίζει τις αποφάσεις πολιτικής, όπως το σημαντικό μέτρο της αναστολής δόσεων. Πιο πρόσφατη εξέλιξη, σε αυτό το πεδίο, η σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (EBA) στις 21 Σεπτεμβρίου, μέσω της οποίας ουσιαστικά κλείνει το παράθυρο για επέκταση των μέτρων αναστολής δόσεων και επικέντρωσης σε στήριξη των δανειοληπτών στη βάση της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά και αναλόγως συνθηκών και δεδομένων.

 

Μπορεί να ανοίξει ξανά το Εστία ή/και να προωθηθεί ένα άλλο σχέδιο, ώστε να υπάρξει καλύτερη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων; Η Κεντρική Τράπεζα εκτιμά ότι θα υπάρξει νέος κύκλος αύξησης των ΜΕΔ, λόγω της κρίσης του κορονοϊού.

 

Πιστεύω ότι μετά από δύο χρόνια συζητήσεων και ένα χρόνο εφαρμογής, με διάφορα χρονοδιαγράμματα να έχουν επεκταθεί ή να έχουν επαναπροσδιοριστεί, το Σχέδιο Εστία έχει κάνει τον κύκλο του, δίνοντάς μας και σημαντικά συμπεράσματα. Από κει και πέρα η Πολιτεία και πιο συγκεκριμένα η κυβέρνηση θα εξετάσουν κατά πόσο υπάρχουν περιθώρια για στήριξη με κάποιο συμπληρωματικό σχέδιο, αυτούς που είναι επιλέξιμοι αλλά μη βιώσιμοι σε σχέση με τα κριτήρια του Σχεδίου Εστία.

Οι τράπεζες βεβαίως, όπως και στην περίπτωση του Σχεδίου Εστία ή άλλων μέτρων στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας μας, είναι και πρόθυμες και έτοιμες να στηρίξουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις του τόπου με κάθε διαθέσιμο μέσο και σε συνεργασία με τις κρατικές υπηρεσίες και τις εποπτικές αρχές στη βάση του νομοθετικού, εποπτικού και κανονιστικού πλαισίου που ισχύει.

Όσον αφορά τα ΜΕΔ, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι το 2021 και αφού ολοκληρωθούν τα μέτρα της αναστολής δόσεων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Κύπρο, θα αυξηθούν. Το στοίχημα πλέον για τις τράπεζες και τους δανειολήπτες είναι να προχωρήσουν έγκαιρα, προκειμένου να εξευρεθούν αμοιβαία αποδεκτές λύσεις διευθέτησης των δανειακών υποχρεώσεων, ούτως ώστε να περιοριστούν οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δανειολήπτες δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετούν τις οφειλές τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Την ίδια στιγμή, θα πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη τις ευρωπαϊκές παραμέτρους που καθορίζουν και τη λειτουργία του τραπεζικού τομέα. Οι κυπριακές τράπεζες δεν είναι αποκομμένες από την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και βεβαίως δεν είναι ορθό να λαμβάνονται αποφάσεις για νομοθετικές ρυθμίσεις που δεν ισχύουν πουθενά αλλού στην ΕΕ. Με συνεργασία και καλή πίστη, όλοι οι εμπλεκόμενοι με την οικονομία φορείς θα πρέπει να επιδιώκουμε την υιοθέτηση και εφαρμογή καλών πρακτικών από την Ευρώπη για δημιουργία αποτελεσματικού, δίκαιου και εύρυθμου νομικού πλαισίου στην αγορά.

 

Άνοιξε ξανά το θέμα με το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, με αφορμή τις πολιτογραφήσεις. Πώς επηρεάζονται οι τράπεζες από τις καταγγελίες και ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για να καθαρίσει το όνομα της Κύπρου;

 

Το ευρύτερο θέμα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες έχει ταλαιπωρήσει τη χώρα μας για πολλά χρόνια και σε αυτό το πεδίο έχουν γίνει πολλά βήματα προόδου. Την ίδια ώρα, ωστόσο, φαίνεται ότι στο θέμα των πολιτογραφήσεων υπήρχαν κάποια κενά τα οποία έτυχαν εκμετάλλευσης. Ο τραπεζικός τομέας επηρεάζεται έμμεσα από τέτοιες αναφορές και κυρίως εξελίξεις, αφού η διεθνής φήμη της χώρας μας έχει αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Κύπρου.

Επί του συγκεκριμένου θέματος θα ήθελα να μιλήσω για τα βήματα που οι ίδιες οι τράπεζες έχουν πραγματοποιήσει κατά τα τελευταία χρόνια. Επιγραμματικά, αναφέρω ότι οι τράπεζές μας επένδυσαν σε συστήματα και μηχανισμούς, στην εκπαίδευση του προσωπικού τους και ταυτόχρονα εφάρμοσαν ουσιαστικές κινήσεις κλείνοντας λογαριασμούς και περιορίζοντας την έκθεσή τους σε πρόσωπα ή επιχειρήσεις με προφίλ υψηλού κινδύνου. Αυτές οι ενέργειες έχουν αναγνωριστεί από διεθνείς, ανεξάρτητους φορείς και οργανισμούς, όπως η τελευταία έκθεση της Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Αναφορικά με το τι πρέπει να γίνει για να καθαρίσει πλέον το όνομα ολόκληρης της χώρας, πιστεύω ότι η περίπτωση των τραπεζών μπορεί να αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα. Πρώτα εφαρμόστηκαν άμεσα μέτρα, έπειτα σχεδιάστηκε ένα πιο μακρόπνοο πλάνο και στη συνέχεια τα αποτελέσματα και οι ενέργειες προωθήθηκαν συντεταγμένα σε κέντρα λήψεως αποφάσεων και διαμόρφωσης απόψεων στις ΗΠΑ και στην ΕΕ. Κάτι αντίστοιχο θεωρώ ότι μπορεί να εφαρμόσει σε μια πιο διευρυμένη κλίμακα και η χώρα. Οι τράπεζες δηλώνουν έτοιμες για συνεργασία και αρωγή βάσει της εμπειρίας, της γνώσης και των επαφών στο εξωτερικό που έχουν αποκτήσει.

 

Μια άλλη «τάτσα» είναι οι υποψίες για ευνοϊκή μεταχείριση από τις τράπεζες πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων καθώς και άλλων κύκλων, όπως μεγαλόσχημων επιχειρηματιών, ιδιοκτητών ΜΜΕ, της εκκλησίας κτλ. Είναι βάσιμες αυτές οι υποψίες;

 

Κοιτάξτε, ως τεχνοκρατικός φορέας ουδέποτε σχολιάζουμε στη βάση ψιθύρων, κουτσομπολιών ή κάποιας φήμης. Ακρογωνιαίος λίθος στον τρόπο εργασίας του Συνδέσμου Τραπεζών είναι η σοβαρότητα, η εμπειρογνωμοσύνη και οι προτάσεις στη βάση αριθμών, στοιχείων, δεδομένων και εποπτικών, κανονιστικών και νομοθετικών παραμέτρων. Παράλληλα, με όσα ως χώρα έχουμε περάσει μέσα από τις κρίσεις των τελευταίων ετών πρέπει επιτέλους να απεγκλωβιστούμε από τα συνθήματα και τις ταμπέλες και να επικεντρωθούμε στην ουσία και στην παραγωγή θετικών αποτελεσμάτων, προς το συμφέρον της οικονομίας και την ευημερία της κοινωνίας.