Μηδέν στρατεύματα ή PESCO; Αποφασίστε, κ. Πρόεδρε!

Όταν η πολιτική δράση και οι αποφάσεις ενός Προέδρου κράτους υποβαθμίζονται σε εργαλεία ανανέωσης της παρουσίας του στον προεδρικό θώκο, τότε αυτός δεν είναι απλά μη ωφέλιμος για το λαό του, αλλά πολιτικά επικίνδυνος. Υπερβολές, μπορεί να πει κάποιος. Αριστερές ιδεοληψίες, να προσθέσει άλλος. Επανάληψη της συζήτησης της προεκλογικής του 2013 για τον «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη», σκέφτονται σκωπτικά κάποιοι. Ενώ μια άλλη μερίδα της κυπριακής κοινωνίας φαίνεται ότι προσπερνά αθώρητη την προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία σε θέματα Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΕ (PESCO). Σε μια ενισχυμένη στρατιωτική συνεργασία κρατών-μελών της ΕΕ για ανάπτυξη των πολεμικών εξοπλισμών, των στρατιωτικών υποδομών και για διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων εκτός της ΕΕ. Μήπως όμως η συγκεκριμένη απόφαση είναι τελικά σημαντική, και επαναλαμβάνω πολιτικά επικίνδυνη για την Κύπρο;

Αναλύοντας κανείς την επιχειρηματολογία στην οποία έχει βασίσει το Προεδρικό τα πανηγύρια που διοχετεύθηκαν στον Τύπο, αυτή κινείται σε δύο άξονες: (1) στην «ωφελιμότητα» της Συνεργασίας στην οποία προσχωρήσαμε και (2) στη «χρησιμότητα» της συμμετοχής μας στη διαπραγμάτευση του Κυπριακού και δη στο κεφάλαιο της ασφάλειας. Επιχειρήματα που αντέχουν τόσο όσο η προεκλογική περίοδος. Κι εξηγώ.

 

Η ψευδεπίγραφη «ωφελιμότητα» της συμμετοχής στην PESCO

–     Κυριαρχία: όσο κι αν συνιστά εκδήλωση της κυριαρχίας ενός κράτους η προσχώρηση σε μια διεθνή συμφωνία, αυτή δεν ισχυροποιείται με την PESCO. Γιατί η κυριαρχία των κρατών-μελών εξαντλείται στην αρχική απόφαση προσχώρησης, όπου προνοούνται υποχρεωτικές δεσμεύσεις. Γιατί σε αυτές περιλαμβάνεται η εκχώρηση σημαντικών αρμοδιοτήτων στον μη διακρατικό θεσμό της «ΥΠΕΞ» της ΕΕ, όπως ο έλεγχος της εφαρμογής της συμφωνίας, των εθνικών σχεδίων εφαρμογής της και των εθνικών συνεισφορών. Γιατί είναι αυταπόδεικτο ότι η οικοδόμηση της «στρατιωτικής Ένωσης» είναι το μέσο για να εξασφαλιστεί η συλλογική δέσμευση των κρατών-μελών στους προσανατολισμούς και τα συμφέροντα του κλαμπ των ισχυρών (Γερμανία, Γαλλία) αντί του σεβασμού των διαφορετικών εθνικών συμφερόντων και πολιτικών. Και βέβαια, κανείς στην Κύπρο δεν μπορεί να αποφύγει τον παραλληλισμό με την «οικονομική Ένωση» και τις μη εθνικά ελεγχόμενες αποφάσεις του Eurogroup που μετέτρεψαν τραγικά ένα κράτος-μέλος σε πειραματικό -οικονομικό το 2013- πεδίο.

–     Οικονομία-Ανάπτυξη: Σε ένα κράτος με υψηλούς δείκτες ανεργίας, οικονομικά ελλείμματα και κοινωνική δυσπραγία, η αύξηση των αμυντικών δαπανών που προϋποθέτει η συμμετοχή στην PESCO δεν θα έπρεπε να βρίσκεται στις προτεραιότητες των κυβερνώντων. Αν τα δημοσιονομικά επιτρέπουν να συμβάλουμε στην ενίσχυση των μονάδων μάχης της ΕΕ ή στην ανάπτυξη στρατιωτικού υλικού (αρμάτων μάχης, μη επανδρωμένων αεροσκαφών, δορυφόρων ή μεταγωγικών αεροσκαφών), τότε γιατί αντ’ αυτού δεν επενδύουμε στην Υγεία, στην Παιδεία, στο κοινωνικό κράτος; Τότε γιατί μόνο 25 εκατομμύρια και πολλές υποσχέσεις στο «Ταμείο Κουρεμένων»;

–     Αμυντική προστασία: Μπορεί με τη συμμετοχή στην PESCO η κυβέρνηση Αναστασιάδη να μετατρέπει την Κύπρο στο «προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης», παραβλέπει όμως, εις βάρος του λαού μας, ότι την καθιστά τον εγγύτερο στόχο για ασύμμετρες απειλές.

 

Στρατιωτικοποίηση του Κυπριακού

–     Αν στο Κραν Μοντανά αποτύχαμε να καταλήξουμε στο κεφάλαιο ασφάλεια-εγγυήσεις λόγω της άρνησης της Τουρκίας να δεχθεί τη θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς για «μηδενικό στρατό», όπως καθημερινά υπογραμμίζει ο κ. Αναστασιάδης και οι εκπρόσωποι του ΔΗΣΥ, τότε εύλογα γεννάται η απορία: πώς αντιλαμβάνεστε τη συμμετοχή μας σε μια μόνιμη στρατιωτική συμμαχία που προϋποθέτει την παρουσία ξένων στρατευμάτων στην Κύπρο;

–     Και αν στο Κραν Μοντανά οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν γιατί η Τουρκία διεκδικούσε παραμονή στρατευμάτων στο νησί σε βάθος χρόνου και εκτελεστικό ρόλο στο μηχανισμό για εφαρμογή της λύσης, πώς και δεν σας ενοχλεί η δομημένη στρατιωτική συμπληρωματικότητα PESCO – ΝΑΤΟ στην οποία η Τουρκία θα διαδραματίζει εκτελεστικό ρόλο, με προφανή την προοπτική στρατιωτικής εμπλοκής ή παρουσίας σε «projects» που αφορούν την Κύπρο εσαεί;

–     Είναι τελικά ή δεν είναι θέση σας ο «μηδενικός στρατός» στην Κύπρο της λύσης; Είναι ή δεν είναι θέση σας η μηδενική στρατιωτική παρουσία, άμεση ή έμμεση, της Τουρκίας στην Κύπρο; Γιατί αν είναι, δύσκολα κατανοεί κανείς την απόφαση για συμμετοχή στην PESCO. Κι αν δεν είναι, τότε δύσκολα κατανοεί κανείς τον άδοξο τερματισμό των διαπραγματεύσεων στην Ελβετία, με δεδομένη τη θέση του ΓΓ του ΟΗΕ, της Ελλάδας, της ΕΕ και της Βρετανίας για τερματισμό των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων.

–     Και βέβαια δύσκολα κατανοεί κανείς πώς η PESCO συνιστά ασπίδα προστασίας μας ενάντια στην τουρκική επιθετικότητα. Δεδομένου ότι ρητώς απαγορεύει οτιδήποτε αντιστρατεύεται τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από συμμετοχή κρατών-μελών στο ΝΑΤΟ… Και δη ενάντια σε ένα συμβαλλόμενο με αυτήν -διά του ΝΑΤΟ- κράτος.

Δεν θα επαναλάβω όσα εδώ και χρόνια υπογραμμίζουμε για τη συνολικότερη σημασία της αποστρατιωτικοποίησης της Κύπρου μέσα από τη λύση. Ούτε για τις πιθανές συνέπειες της απομάκρυνσης από τις Ομόφωνες Αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου. Ένα μόνο θα επισημάνω, ότι η ατραπός των καιροσκοπικών επιλογών που ακολουθεί ο απερχόμενος Πρόεδρος σε ζητήματα μείζονος σημασίας για το μέλλον του τόπου, είναι τουλάχιστον πολιτικά επικίνδυνη.

 

Σταύρη Καλοψιδιώτου

Νομικός – Διεθνολόγος, μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy