Μονογονιοί: Το κράτος εξαντλεί την αυστηρότητά του σε βάρος µιας από τις πιο ευάλωτες οµάδες της κοινωνίας

• Τα προβλήµατα των µονογονιών αναδείχθηκαν πρόσφατα στη Βουλή χάρη σε µια σειρά πρωτοβουλιών που ανέλαβε το ΑΚΕΛ.
• Εγγράφοντας το θέµα για συζήτηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων, υποβάλλοντας ερωτήσεις προς την Υπουργό Εργασίας και καταθέτοντας σχετική πρόταση νόµου, το ΑΚΕΛ πιέζει αποφασιστικά για επίλυση χρόνιων προβληµάτων των µονογονεϊκών οικογενειών του τόπου.

Το κράτος εξαντλεί την αυστηρότητά του σε βάρος µιας από τις πιο ευάλωτες οµάδες της κοινωνίας, προκειµένου να αποκόψει ένα επίδοµα της τάξης των 160-180 ευρώ από οικογένειες που καλούνται να ζήσουν µε ένα εισόδηµα. Αυτό είναι το συµπέρασµα της συζήτησης που επανήλθε πρόσφατα γύρω από το επίδοµα µονογονιού και συνολικά τα προβλήµατα των µονογονεϊκών οικογενειών.

Αποκοπή επιδόµατος λόγω…συµβίωσης

Ένα από τα προβλήµατα των µονογονιών είναι η αποκοπή του επιδόµατος σε περίπτωση που οι κρατικές υπηρεσίες διαπιστώσουν -ή θεωρήσουν- ότι ο µονογονιός συµβιώνει µε άλλο πρόσωπο. Πρόκειται για ένα ζήτηµα που καταγγέλθηκε επανειληµµένα από τον Παγκύπριο Σύνδεσµο Μονογονεϊκών Οικογενειών και το οποίο επανήλθε µετά τις συνεδρίες της Επιτροπής Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων και της Επιτροπής Εργασίας. Σύµφωνα µε το Νόµο Περί Παροχής Επιδόµατος Τέκνου, ένας δικαιούχος του επιδόµατος µονογονεϊκής οικογένειας χάνει το επίδοµα όταν συνάψει γάµο ή συµβιώσει µε άλλο πρόσωπο. Η διαδικασία που ακολουθείται όµως για το σκοπό αυτό αφήνει µεγάλο περιθώριο για αυθαίρετες ή λανθασµένες διαπιστώσεις, που αφήνουν µονογονιούς χωρίς το επίδοµα και µάλιστα απροειδοποίητα.

Το δε Υπουργείο Εργασίας δηλώνει ότι δεν είναι σε θέση να δώσει έγκυρα στατιστικά στοιχεία για τον αριθµό των περιπτώσεων που έχει αποκόψει το επίδοµα µονογονιού λόγω συµβίωσης µε άλλο άτοµο. Αυτή ήταν η απάντηση ηµεροµηνίας 11 Οκτωβρίου που έδωσε το Υπουργείο στον βουλευτή του ΑΚΕΛ Γιώργο Κουκουµά, ο οποίος κατέθεσε ερώτηση στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου ζητώντας τον αριθµό των περιπτώσεων αυτών καθώς και στοιχεία για τις δαπάνες για το επίδοµα τέκνου και µονογονιού.

Προβληµατικές διαδικασίες που παραβιάζουν την ιδιωτική ζωή

Όπως καταγγέλλεται, λειτουργοί της Υπηρεσίας Επιδοµάτων συγκεντρώνουν πληροφορίες για την προσωπική ζωή των µονογονιών µέσα από αναρτήσεις τους στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακόµα και από πληροφορίες από γείτονες προκειµένου να διαπιστώσουν κατά πόσο ο µονογονιός συµβιώνει µε άλλο πρόσωπο. Αυτή η διαδικασία όµως δεν µπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστη, αφού ακόµα και η σύναψη σχέσης µε ένα άλλο πρόσωπο µπορεί να θεωρηθεί από λειτουργούς ως συµβίωση. Εγείρονται δε πολλά ερωτήµατα κατά πόσο αυτές οι διαδικασίες σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώµατα και το δικαίωµα στην ιδιωτική ζωή των µονογονιών. Σε συγκέντρωση πληροφοριών από τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης είχε κάνει λόγο και εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας στην αρχική του τοποθέτηση ενώπιον της Επιτροπής Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων. Παρόλο που την επόµενη µέρα η Υπουργός Εργασίας επιχείρησε να διαψεύσει ότι ακολουθούνται τέτοιες διαδικασίες, η πρόεδρος του Συνδέσµου Μονογονεϊκών Οικογενειών, Αργεντούλα Ιωάννου, καθώς και δεκάδες µονογονιοί επιµένουν ότι αυτή είναι η συνήθης πρακτική.

Γι’ αυτόν το λόγο, οι βουλευτές του ΑΚΕΛ ζήτησαν από την Υπουργό Εργασίας να καταθέσει στη Βουλή τη διαδικασία που ακολουθείται από την Υπηρεσία Επιδοµάτων για την εξακρίβωση κατά πόσο ένας δικαιούχος επιδόµατος µονογονιού βρίσκεται σε συµβίωση. Με νέα ερώτησή του ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γ. Κουκουµάς, καλεί την Υπουργό Εργασίας να ενηµερώσει τη Βουλή για τη διαδικασία που ακολουθείται, ποια στοιχεία θεωρούνται «τεκµήρια συµβίωσης» και κατά πόσο έχει ελεγχθεί αν η διαδικασία είναι αξιόπιστη και αν σέβεται το δικαίωµα στην ιδιωτική ζωή.

Πρόταση νόµου από ΑΚΕΛ για τους µονογονιούς

Ταυτόχρονα, οι µονογονιοί επισηµαίνουν ότι ακόµα κι αν όντως συµβιώνουν, ο συµβίος τους δεν έχει νοµική υποχρέωση να συµβάλει στη διαβίωση των παιδιών τους από τον προηγούµενο γάµο, ή πολύ συχνά µπορεί να µη βρίσκεται στην οικονοµική θέση να συµβάλει.

Το ΑΚΕΛ είχε καταθέσει πρόταση νόµου στην προηγούµενη Βουλή, ώστε ένας γονέας να µη χάνει την ιδιότητα του µονογονιού και το αντίστοιχο επίδοµα όταν συµβιώσει µε άλλο πρόσωπο. Η πρόταση όµως προσέκρουσε στην άρνηση της κυβέρνησης. Την περασµένη εβδοµάδα το ΑΚΕΛ επανακατέθεσε στη Βουλή τη συγκεκριµένη πρόταση νόµου, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πακέτου προτάσεων νόµου κοινωνικής πολιτικής. Η πρόταση συνυπογράφεται από τους τρεις βουλευτές του ΑΚΕΛ στην Επιτροπή Εργασίας (Α. Καυκαλιά, Χρ. Χριστόφια και Γ. Κουκουµά) και κατατέθηκε από µέρους της Κοινοβουλευτικής Οµάδας του κόµµατος.

Στη φτώχεια οι μισές, σχεδόν, μονογονεϊκές οικογένειες

 

Οι μονογονεϊκές οικογένειες της Κύπρου υπολογίζονται κοντά στις 35 χιλιάδες και έχουν τουλάχιστον δύο μέλη η καθεμιά. Εί­ναι εμφανής, μάλιστα, η έμφυλη διάσταση στο ζήτημα αφού εννιά στις δέκα μονογο­νεϊκές οικογένειες έχουν ως επικεφαλής τη μητέρα. Δεν είναι τυχαίο που σύμφωνα με την Eurostat, το 40,3% των μονογονεϊκών νοικοκυριών στην ΕΕ αντιμετωπίζουν κίν­δυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.

Στη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναδείχθηκαν πέραν των επιδομάτων και πολλά άλλα προ­βλήματα που αντιμετωπίζουν.

Σοβαρά ζητήματα έχουν να κάνουν με τον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού δι­καίου και την παροχή νομικής αρωγής σε μονογονιούς ώστε να μπορούν να προ­σφεύγουν στη δικαιοσύνη όταν χρειάζεται. Αναδείχθηκε ακόμα η ανάγκη για κρατική παρέμβαση όταν ο άλλος γονέας δεν κατα­βάλλει ή δεν μπορεί να καταβάλει τη διατρο­φή. Επιπρόσθετα, στην αγορά εργασίας και στους χώρους δουλειάς απαιτούνται ειδικές πολιτικές για τη μονογονεϊκή οικογένεια ώστε να στηριχθεί η εργοδότηση μονογονι­ών, να ληφθεί υπόψιν η ιδιαιτερότητά τους στα ωράρια και στις βάρδιες, να γίνει αξιο­λόγηση του αντίκτυπου των ανεξέλεγκτων ωραρίων στο λιανικό εμπόριο για τις μο­νογονιούς κ.ο.κ. Αντίστοιχα θέματα αναφύ­ονται σε σχέση με τη φύλαξη των παιδιών μιας μονογονιού που καθημερινά πρέπει να προλάβει να αφήσει τα παιδιά στο σχολείο και να είναι στην ώρα της στη δουλειά.

Με άλλα λόγια, το κράτος οφείλει να λά­βει υπόψιν ότι πρόκειται για μια οικογένεια με ένα, δύο ή και περισσότερα παιδιά που πρέπει να τα βγάλει πέρα με ένα εισόδημα, αλλά και με ένα γονέα που αναλαμβάνει σχεδόν τα πάντα. Το αίτημα να ενσωματωθεί η διάσταση της μονογονεϊκής οικογένειας σε ολόκληρη την κοινωνική πολιτική του κράτους είναι πέρα για πέρα επιτακτικό.