Μπάτε σκύλοι αλέστε… στην κρατική δασική γη

Της Νίκης Κουλέρμου

Με ξέφραγο αμπέλι μοιάζει η κρατική δασική γη αφού δεν είναι επίσημα καταχωρημένες οι εκτάσεις της, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οργανισμοί και Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης χρησιμοποιούν κρατική γη για δικές τους χρήσεις χωρίς να έχει συναφθεί καμιά σχετική σύμβαση. Σε άλλες περιπτώσεις το κράτος χάνει έσοδα από τη μη αναθεώρηση αγοραίων μισθωμάτων μακροχρόνιων συμβάσεων μίσθωσης κρατικής δασικής γης, ενώ ανταλλαγές κρατικής δασικής γης με ιδιωτική γη κατέληξαν σε βάρος του κράτους.

Όλα αυτά καταγράφονται (όχι για πρώτη φορά) στην ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Τμήμα Δασών η οποία εκδόθηκε -συμπτωματικά μάλλον- την ημέρα που ορίστηκε από τα Ηνωμένα Εθνη ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Ας δούμε μερικά μόνο «σκανδαλώδη» πράγματα που συμβαίνουν στη μακαρία γη και πολιτεία που θέλει να ονομάζεται σύγχρονη και να την εμπιστεύεται ο φορολογούμενος πολίτης για την ισονομία και την ισοπολιτεία που εφαρμόζεται σε… αρμονική σύζευξη του συμφέροντος του πολίτη με αυτό του δημοσίου.

 

Δεν ξέρουμε την έκταση της κρατικής δασικής γης!

Το πρώτο και απίστευτο, αλλά αληθινό είναι ότι δεν ξέρουμε πόση είναι η έκταση της κρατικής δασικής γης! Το Τμήμα Δασών (ΤΔ) λέει ότι αυτή ανέρχεται στα 163.818 εκτάρια, πλην όμως αυτό δεν επιβεβαιώνεται από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ). Ακόμα και στην περίπτωση του δάσους Αθαλάσσας όπου λόγω της εγγύτητάς του στη Λευκωσία η αξία της γης είναι πολύ ψηλή δεν είναι επιβεβαιωμένη η έκταση γης. Σύμφωνα με το Τμήμα Δασών αυτή η έκταση είναι 965 εκτάρια, ενώ στο Τμήμα Κτηματολογίου είναι καταγραμμένη ως κρατική δασική γη έκτασης περίπου τεσσάρων εκταρίων μόνο, ενώ η υπόλοιπη είναι καταγραμμένη ως κρατική γη (χαλίτικη) ή ακόμη και ως ιδιωτική!

Το γεγονός επισημαίνεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία εδώ και δέκα χρόνια! Το δε Υπουργείο Γεωργίας αρκείται στην παραδοχή ότι: «Στα μητρώα του ΤΚΧ η κρατική δασική γη δεν είναι πάντοτε εγγεγραμμένη ως κρατική δασική γη, αλλά ως κρατική γη, ενώ δεν υπάρχουν ούτε τίτλοι ιδιοκτησίας για όλα τα τεμάχια της κρατικής δασικής γης αλλά ούτε και τα κτηματικά σχέδια είναι διορθωμένα. To αποτέλεσμα είναι το ΤΚΧ να μην έχει στοιχεία για τη συνολική έκταση της κρατικής δασικής γης, ενώ τα στοιχεία που τηρεί το ΤΔ σχετικά με την έκταση των κρατικών δασών δεν μπορεί να αντιπαραβληθούν με τα στοιχεία του ΤΚΧ. Επιπρόσθετα όμως γίνονται και λάθη, όπως είναι η έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας σε ιδιώτες για κρατική δασική γη ή η διάθεση της κρατικής δασικής γης (ανταλλαγή, εκμίσθωση κ.λπ.) να μη γίνεται από τον κατά νόμο αρμόδιο που είναι το ΤΔ».

Η σύσταση της Ελεγκτική Υπηρεσίας είναι να συνεχιστεί και να εντατικοποιηθεί η προσπάθεια συντονισμού του Τμήματος Δασών με το Κτηματολόγιο, ώστε αφενός να υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία αναφορικά με την έκταση της κρατικής δασικής γης και αφετέρου η διαχείρισή της να γίνεται με τρόπο σύννομο.

138 περιπτώσεις χωρίς σύμβαση μίσθωσης

Ένα άλλο παράδειγμα που δείχνει πόση «αταξία» υπάρχει στη διαχείριση της κρατικής γης είναι και η επισήμανση ότι συνολικά 138 περιπτώσεις, με την παλαιότερη να χρονολογείται από Αγγλοκρατίας, αφορούν χρήση δασικής γης που χρησιμοποιείται από Κυβερνητικά Τμήματα ή Υπηρεσίες χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε σύμβαση μίσθωσης! Μεταξύ αυτών και δύο περιπτώσεις με το Δασικό Κολέγιο το οποίο έχει ήδη κλείσει. Σύμφωνα με κατάσταση που εξασφαλίστηκε από το Τμήμα Χωρομετρίας του Τμήματος Δασών, υπάρχει ανάγκη για σύναψη σύμβασης σε 87 από τις πιο πάνω περιπτώσεις, οι οποίες κατηγοριοποιήθηκαν ανά κατηγορία κατόχου δασικής γης, όπως Κρατικές Υπηρεσίες, Τοπικές Αρχές, Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου, Εθνική Φρουρά και Εκκλησίες. Οι υπόλοιπες περιπτώσεις έχουν διευθετηθεί με έκδοση μισθώσεων ή αδειών χρήσης, άλλες οδεύουν προς διευθέτηση, ενώ 14 περιπτώσεις αφορούν γη που βρίσκεται εντός των Βρετανικών Βάσεων.

Ένα εξίσου μεγάλο πρόβλημα είναι οι εκκρεμείς υποθέσεις αναθεώρησης μισθωμάτων. Κάποιες από αυτές εκκρεμούν από το 2008. Ο λόγος είναι η καθυστέρηση από το Τμήμα Κτηματολογίου στον υπολογισμό της αγοραίας αξίας της εκμισθωμένης δασικής γης και στον καθορισμό του αγοραίου ενοικίου. Σημειώνεται ότι εκκρεμούν 62 περιπτώσεις αναθεώρησης μισθωμάτων, 24 περιπτώσεις εκτίμησης μισθωμάτων και 14 περιπτώσεις εκτίμησης γης για σκοπούς ανταλλαγής ιδιωτικής με δασική γη. Γίνεται αντιληπτό ότι η ευθύνη βαραίνει αυτή τη φορά το Τμήμα Κτηματολογίου.

Αδυναμία του κράτους να σταματήσει παράνομη κατοχή γης

Μια γνωστή σε πολλούς περίπτωση παράνομης κατοχής γης από ιδιώτη είναι η περίπτωση στο δάσος Ακαδημίας. Μια ιστορία που κρατάει χρόνια και εκθέτει το κράτος για την αδυναμία του να βάλει τέρμα σε μια παρανομία. Μετά από τις αλλεπάλληλες παρεμβάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ημερ. 11.1.2016, το Τμήμα Δασών προχώρησε στη λήψη δικαστικών μέτρων με τρόπο που το Δικαστήριο να λάβει υπόψιν όλα τα γεγονότα και να σταθμίσει όλα τα άμεσα αναμειγμένα στην υπόθεση συμφέροντα και να αποφασίσει σχετικά.

Το Τμήμα ετοίμασε σχετικό φάκελο με τα υποστηρικτικά στοιχεία στις 12.8.2016, ο οποίος προωθήθηκε στη Νομική Υπηρεσία στις 6.9.2017 και η οποία ανέθεσε την υπόθεση σε ιδιώτη δικηγόρο στις 31.10.2017.

Ζητούν και ρέστα κάποιοι που επωφελούνται από την εκμίσθωση δασικής γης

Ένα μεγάλο μειονέκτημα για το Τμήμα Δασών είναι τα καθυστερημένα έσοδα τα οποία, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη Γενική Λογίστρια και κοινοποιήθηκαν στην Ελεγκτική Υπηρεσία, στις 31.12.2017 ανέρχονταν σε €6.111.674, σε σύγκριση με €5.842.644 το 2016. Τα σημαντικότερα ποσά που περιλαμβάνονται στα καθυστερημένα έσοδα, αφορούν μισθώσεις κρατικής δασικής γης σε ξενοδοχειακές μονάδες που προέκυψαν λόγω διαχρονικής αμφισβήτησης του ύψους των αναθεωρημένων μισθωμάτων. Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρεται σε τέσσερις εταιρείες, τις οποίες ωστόσο δεν κατονομάζει, κάτι που προκαλεί ερωτηματικά.

Στην 1η περίπτωση η εταιρεία εμφανίζεται να χρωστά στο Τμήμα Δασών, από το 2003 μέχρι και το 2018, συνολικό ποσό ύψους €4.352.625 ή ποσοστό 71,22% του συνόλου των καθυστερημένων εσόδων. Μετά από μια περιπετειώδη διαδικασία για να εισπράξει το Τμήμα Δασών το λαβείν του, τελικά η συγκεκριμένη εταιρεία εγκατέλειψε τη σύμβαση, επέστρεψε τη γη και το Τμήμα Δασών εισέπραξε το ποσό των €1.745.000 μετά από εξώδικο διακανονισμό.

Σε άλλη περίπτωση η εταιρεία ζήτησε και… ρέστα από το Τμήμα Δασών καταχωρώντας αγωγή εναντίον της Δημοκρατίας και ζητώντας να κηρυχθούν ως άκυρες και παράνομες οι αναθεωρήσεις μισθωμάτων. Η συγκεκριμένη εταιρεία χρωστούσε καθυστερημένες οφειλές ύψους €413.435 από μίσθωμα σύμβασης μίσθωσης κρατικής δασικής γης στο Τρόοδος, για σκοπούς ανέγερσης ξενοδοχείου. Η αρχική σύμβαση ημερ. 27.1.1960 συνομολογήθηκε μεταξύ της τότε αποικιακής κυβέρνησης και των δύο ιδιωτών, με μίσθωμα €51,26 (£30) ετησίως. Το Υπουργικό Συμβούλιο, με Απόφασή του ημερ. 9.7.1981, ενέκρινε εκχώρηση των δικαιωμάτων της μίσθωσης σε ιδιωτική εταιρεία και ταυτόχρονα τον τερματισμό της αρχικής μίσθωσης του 1960 και τη συνομολόγηση νέας σύμβασης μίσθωσης, η οποία υπογράφηκε στις 17.3.1983 με ημερ. λήξης την 31.8.2008. Αργότερα υπογράφηκαν από την εταιρεία και άλλες συμπληρωματικές συμβάσεις… Πώς ζητά να κηρυχθούν άκυρες και παράνομες οι αναθεωρήσεις μισθωμάτων, είναι ένα ερώτημα.

Τρίτη εταιρεία χρωστά στο Τμήμα Δασών το ποσό ύψους €233.438, η οποία κατόπιν απόφασης δικαστηρίου πλήρωσε το ποσό των €110.000 με τόκο προς 4% ετησίως από 2.11.2016. Το υπόλοιπο ποσό ύψους €123.438 διαγράφηκε κατά το 2016, χωρίς ωστόσο να τηρηθούν δημοσιονομικοί κανονισμοί για διαγραφή ποσών, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Στην 4η περίπτωση η εταιρεία οφείλει ποσό ύψους €845.507 ή ποσοστό 13,83% του συνόλου των καθυστερημένων εσόδων. Το ποσό αφορά το μίσθωμα σύμβασης ημερ. 16.1.1982, διάρκειας μέχρι 99 χρόνων (τριών περιόδων των 33 ετών) για εκμίσθωση κρατικής δασικής γης έκτασης 34.114 τ.μ., στην οποία ανεγέρθηκε ξενοδοχείο. Από το πιο πάνω ποσό, ποσό ύψους €139.737 και €6.182 αφορά καθυστερήσεις και τόκους αντίστοιχα, για το 2017.

Για τη συγκεκριμένη υπόθεση εκκρεμεί αγωγή εναντίον της εταιρείας. Όπως εκκρεμεί αγωγή και εναντίον άλλης εταιρείας στην οποία εκμισθώθηκε (από το 1982 και για διάρκεια 99 χρόνων) γη και στην οποία επίσης ανεγέρθηκε ξενοδοχείο. Το οφειλόμενο ποσό ανέρχεται στα €120.943,31.

Βέβαια ο κατάλογος των δειγμάτων κακής ή και κάκιστης διαχείρισης της κρατικής γης (περιουσίας) από το Τμήμα και το κράτος δεν τελειώνει εδώ. Υπάρχει σωρεία παρατυπιών και ατασθαλιών που καταγράφονται στην έκτασης 68 σελίδων έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.