Ναταλία Παναγιώτου: Θέλουμε να ανοίξουμε ένα διάλογο με τους ανθρώπους γύρω μας

Συναντήσεις/ Ορίζοντας

Ναταλία Παναγιώτου: Θέλουμε να ανοίξουμε ένα διάλογο με τους ανθρώπους γύρω μας

Ο Αντώνης Γεωργίου συναντάει την Ναταλία Παναγιώτου και μιλάνε για τη θεατρική ομάδα Γιασεμίν, την πρώτη τους παράσταση με το #kazanτί, και το πρότζεκτ  Άνθρωποι της Φανερωμένης που παρουσιάζεται 2 Σεπτεμβρίου στο αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου στη Φανερωμένη Λευκωσία.

Δίνοντας φωνή στο «οικοσύστημα» της εντός των τειχών πόλης της Λευκωσίας

Πότε ιδρύθηκε η θεατρική σας ομάδα Γιασεμίν, από ποιους; Τι σας ώθησε στην ίδρυση της;  

Η ιδέα για τη δημιουργία μιας ομάδας υπήρχε για αρκετό καιρό στο μυαλό μου πολύ πριν αυτή πάρει σάρκα και οστά. Για να σταθεί μια ομάδα όμως στα πόδια της, πρέπει να βρεθούν τα κατάλληλα άτομα που έχουν κοινά όνειρα και καλή επικοινωνία μεταξύ τους. Όταν αυτά τα άτομα ήρθαν στη ζωή μου, τότε δημιουργήθηκε και η ομάδα. Με την Δέσποινα Χρυσάνθου και την Άννη Σοφοκλέους ξεκινήσαμε τις δράσεις μας ως ομάδα Γιασεμίν τον Ιούλιο του 2020, ακριβώς μέσα στην πανδημία. Παρ’όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε με τις διάφορες ακυρώσεις και αναβολές μέχρι σήμερα, δεν το βάλαμε κάτω. H επιθυμία μας για κοινωνική αλλαγή και η αγάπη μας για τις Τέχνες μας οδήγησαν στο να θέλουμε να ανοίξουμε ένα διάλογο με τους ανθρώπους γύρω μας. Και το θέατρο έχει την δύναμη να ανοίγει πόρτες στον διάλογο. Αρχικά ξεκινήσαμε με την κοινωνικοπολιτιστική εμψύχωση σε μορφή εργαστηρίων (θέατρο, χορός, yoga, juggling) στον Σύνδεσμο για Άτομα με Αυτισμό, την Παγκύπρια Οργάνωση Τυφλών, τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Χάρισμα και την Ένωση Κυπρίων Συνταξιούχων. Στη συνέχεια περάσαμε στην δημιουργική διαδικασία και έρευνα για το πρώτο μας θεατρικό πρότζεκτ.

H επιθυμία μας για κοινωνική αλλαγή και η αγάπη μας για τις Τέχνες μας οδήγησαν στο να θέλουμε να ανοίξουμε ένα διάλογο με τους ανθρώπους γύρω μας.

Από το (φυτό) γιασεμί τι είναι αυτό που σου αρέσει / συγκινεί πιο πολύ και θα ήθελες να χαρακτήριζε και την ομάδα σας;   

Σε όποια πόλη κι αν έζησα στο εξωτερικό, όταν σκεφτόμουν την Κύπρο, η εικόνα που μου ερχόταν πάντα πρώτη στο μυαλό ήταν το γιασεμί στην αυλή της γιαγιάς. Το έχω συνδέσει, όπως και πολλοί άλλοι, με το καλοκαίρι, τους ανθρώπους μας, τον τόπο μας και τις ρίζες μας. Σε όποια γειτονιά και να πας, κάποιος θα έχει γιασεμί στην αυλή του. Η ομάδα μας πήρε την ονομασία Γιασεμίν με την επιθυμία να κάνει την Τέχνη να μυρίσει παντού, σε όλο το νησί. Θέλω να καταφέρουμε να δώσουμε χώρο σε ανθρώπους που συνήθως βρίσκονται στο περιθώριο και στους οποίους η Τέχνη ίσως να μην έφτανε διαφορετικά.

Πως προέκυψε το #kazanτί, η πρώτη σας παράσταση;

Το #kazanτί είναι η πρώτη μας θεατρική παράσταση και προέκυψε μετά της επιλογή της ομάδας να λάβει μέρος στο Buffer Fringe Performing Arts Festival τον Δεκέμβριο του 2020. Πρόκειται για ένα έργο που γράψαμε και δημιουργήσαμε από το μηδέν, μετά από συνεντεύξεις που πήραμε από ιδιοκτήτες και παίκτες καζαντί. Είναι ένα έργο που κουβαλά ιστορίες ανθρώπων της Κύπρου και αναζητεί την κυπριακή ταυτότητα.

Η ιδέα πίσω από το έργο είναι αυτή η τραγικομική σύγχυση (σαντάνωμα) και ο αποπροσανατολισμός της ταυτότητας μας που κατάφερε με ένα μαγικό τρόπο να συνδεθεί με το «καζαντί», το παραδοσιακό κυπριακό τυχερό παιχνίδι. Ένα παιχνίδι που όσο και να ψάξαμε στην έρευνά μας δεν το βρήκαμε πουθενά αλλού εκτός από την Κύπρο. Βλέποντας ότι στην κυπριακή θεατρική σκηνή απουσιάζουν έργα που μιλούν για την μπερδεμένη μας ταυτότητα, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα «καζαντί» που μας αφορά και που αγγίζει το χάος που έχουμε μέσα μας ως λαός.

Η διάλεκτός μας αποτελεί μεγάλο μέρος της ταυτότητας μας ως Κύπριοι και με το να την χρησιμοποιούμε αποδεχόμαστε σιγά – σιγά τις ρίζες μας και το ποιοι είμαστε

Ποια είναι η ανταποκριση του κοινού; Θα συνεχίσει το #kazanτί το ταξίδι του;

Νοιώθουμε ευγνώμων για την μεγάλη και θερμή ανταπόκριση του κοινού προς το έργο μας. Ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι είμαστε μια νέα ομάδα που συστήνεται στους θεατές για πρώτη φορά μέσα από το #kazanτί. Είναι ένα επίκαιρο έργο με χιούμορ που προβληματίζει σε θέματα που αφορούν τις ρίζες, την ταυτότητα και την ίδια την κοινωνία. Κυρίως οι θεατές μοιράζονται μαζί μας στο τέλος της παράστασης ότι νοιώθουν να τους αφορά και να τους μιλά σε προσωπικό επίπεδο. Το #kazanτί ταξίδεψε μέχρι στιγμής στο Buffer Fringe Performing Arts Festival, στο Nicosia Pop Up Festival στο Θέατρο Πόλης, στο Flea Theatre, στο Θέατρο Ριάλτο, στην Πλατεία Ελευθερίας, στον Δήμο Ύψωνα, στην Αγία Νάπα, στον Κάτω Πύργο Τηλλυρίας και συνεχίζουμε 16 Σεπτεμβρίου στην Πλατεία Φανερώμενης στις Νύχτες Καλοκαιριού του Δήμου Λευκωσίας

Οι άνθρωποι της Φανερωμένης για μένα είναι ένας από τους κύριους λόγους που η παλιά Λευκωσία έχει ακόμα ζωή

Πες μας λίγα λόγια για το πρότζεκτ Άνθρωποι της Φανερωμένης;

Αυτή την περίοδο βρισκόμαστε στις τελικές πρόβες για το δεύτερο θεατρικό πρότζεκτ της ομάδας Γιασεμίν, αυτή την φορά σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα People of Cyprus. Στις 2 Σεπτεμβρίου, θα παρουσιάσουμε την θεατρική παράσταση «Άνθρωποι της Φανερωμένης» στο αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Τεχνών Faneromeni21. Πρόκειται για μια παράσταση που συνδυάζει θέατρο, ζωντανή μουσική και βίντεο δίνοντας φωνή στο «οικοσύστημα» της εντός των τειχών πόλης της Λευκωσίας και στους ανθρώπους της. Οι ηθοποιοί Αντρέας Κούτσουμπας, Δέσποινα Χρυσάνθου, Ραφαέλλα Καβάζη και Mohammed Awwad, υπό τη ζωντανή μουσική του Βασίλη Φιλίππου και την δική μου καλλιτεχνική – σκηνοθετική επιμέλεια μεταφέρουν στη σκηνή τις αληθινές ιστορίες της γειτονιάς για να προβληματίσουν, να διασκεδάσουν, να ενημερώσουν. Την χαρτογράφηση/έρευνα μέσα από συνεντεύξεις των ανθρώπων της περιοχής αναλαμβάνει η ομάδα People of Cyprus με την Ιλιάνα Κουλαφέτη και τον Χρήστο Μιχάλαρο.

Τι είναι το ζητούμενο για σένα σε αυτή τη παράσταση;

Μέσα από αυτή την παράσταση, θα ήθελα ο κόσμος να ταξιδέψει πίσω στον χρόνο, σε μια άλλη Λευκωσία αλλά και να γνωρίσει προσωπικότητες και ιστορίες των ανθρώπων της Φανερωμένης του σήμερα. Να μάθει περισσότερα για την γειτονιά και τα μαγαζιά που βλέπουμε όλοι τόσο συχνά αλλά στην ουσία δεν γνωρίζουμε τις ιστορίες που κουβαλούν τόσα χρόνια. Εύχομαι μετά την παράσταση, οι θεατές όταν θα περνούν από τα διάφορα μαγαζιά της περιοχής να χαιρετάνε τους ανθρώπους τους και να χαμογελάνε.

Η ομάδα μας πήρε την ονομασία Γιασεμίν με την επιθυμία να κάνει την Τέχνη να μυρίσει παντού, σε όλο το νησί

Από τη μελέτη των ιστοριών που θα παρουσιάσετε πως θα χαρακτήριζες  τους ανθρώπους της Φανερωμένης;

Η Φανερωμένη είναι σημείο αναφοράς. Με τα καλά της και τα κακά της. Με την πολυπολιτισμικότητα της, τα φαγητά της, τις μυρωδιές της, τους ανθρώπους της. Μέσα από τις ιστορίες που έχουμε μαζέψει έμαθα ότι οι άνθρωποι της περιοχής αγαπούν ιδιαίτερα τη γειτονιά τους και παρόλες τις δυσκολίες των χρόνων, πείσμωσαν και δεν εγκατέλειψαν ποτέ τις επιχειρήσεις τους ή τα σπίτια τους. Οι άνθρωποι της Φανερωμένης για μένα είναι ένας από τους κύριους λόγους που η παλιά Λευκωσία έχει ακόμα ζωή. Είναι σαν μια μεγάλη οικογένεια. Εύκολα θα μιλήσει ο ένας στον άλλο, θα φτιάξουν καφέδες, θα φάνε παρέα και φαίνεται να έχουν μια απλότητα μεταξύ τους που χάθηκε σε άλλες περιοχές. Για παράδειγμα, έχουμε αναρωτηθεί ποτέ πόσο συχνά λέμε σήμερα «καλημέρα» στους δικούς μας γείτονες;

Γιατί θεωρείς έχουμε αυτή την ανάγκη να καταγράψουμε και να αφηγηθούμε αυτές τις ιστορίες (τη προφορική ιστορία του τόπου);

Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι με ιστορίες ανθρώπων και πώς αυτές μπορούν να δημιουργήσουν ή να γίνουν υλικό για θεατρικές παραστάσεις. Πιστεύω ότι η προφορική ιστορία του τόπου, αν δεν καταγραφεί, θα χαθεί. Κι αν καταγραφεί σε χαρτί αλλά δεν ζωντανέψει μπροστά σε ένα κοινό, θα ξεχαστεί πολύ πιο εύκολα. Η κάθε ιστορία χρειάζεται κάποιον να την ακούσει, να την δει, και κάποιον να της δώσει ζωή. Να μην μείνει απλά κλεισμένη στα συρτάρια. Από τη μέρα που γεννιόμαστε, αφηγούμαστε την ιστορία μας, όλα όσα μας έχουν συμβεί. Λέμε μια ιστορία γιατί πιστεύουμε ότι είναι σπουδαία, αλλοιώς δεν θα την μοιραζόμασταν με τους άλλους. Αυτό γίνεται γιατί έχουμε την ανάγκη να επικοινωνήσουμε με τους ανθρώπους γύρω μας, να συνδεθούμε και να ταυτιστούμε μαζί τους.

Θέλω να καταφέρουμε να δώσουμε χώρο σε ανθρώπους που συνήθως βρίσκονται στο περιθώριο και στους οποίους η Τέχνη ίσως να μην έφτανε διαφορετικά.

Η χρήση της κυπριακής διαλέκτου στο θέατρο και γενικότερα φαίνεται πια να έχει αποενοχοποιηθεί. Τι προσφέρει η χρήση της στους καλλιτέχνες και στο κοινό; Τι προσφέρει στην ταυτότητα μας ως Κύπριοι;

Η χρήση της κυπριακής διαλέκτου στο θέατρο φαίνεται όντως να έχει αποενοχοποιηθεί. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερους καλλιτέχνες να χρησιμοποιούν την διάλεκτο στα έργα τους και αυτό τους δίνει συνήθως μεγαλύτερη ελευθερία στην έκφραση και αμεσότητα. Τουλάχιστον, αυτό συμβαίνει με την δική μας ομάδα. Η απόσταση μεταξύ καλλιτεχνών και θεατών μικραίνει. Νοιώθουν μεταξύ τους πιο οικεία, ότι αυτό που συμβαίνει στη σκηνή τους αφορά και έτσι μπορούν να ταυτιστούν πολύ πιο γρήγορα. Μιλούν κατά κάποιο τρόπο την «ίδια γλώσσα» επιτέλους. Η διάλεκτός μας αποτελεί μεγάλο μέρος της ταυτότητας μας ως Κύπριοι και με το να την χρησιμοποιούμε αποδεχόμαστε σιγά – σιγά τις ρίζες μας και το ποιοι είμαστε, μακρυά από λογοκρισίες για το πώς θα ειπωθεί κάτι σωστά ή λάθος.

Άνθρωποι της Φανερωμένης

Αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου,

2 Σεπτεμβρίου 2021, 21:00

Είσοδος Ελεύθερη