Νέοι Απόδημοι : Θέλουμε να έχουμε μαζί μας την Κύπρο

Ψάχνουμε την ψυχική ειρήνη της δικαίωσης για τους Κυπρίους

Συνέντευξη στον Δημήτρη Παλμύρη

Προγράμματα αμειβομένης πρακτικής άσκησης στην Κύπρο θα προσέλκυαν νέους απόδημους

Τα προγράμματα επισκέψεων στο νησί είναι εμπειρίες ζωής

Στη Νεολαία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αποδήμων Κυπρίων (ΝΕΠΟΜΑΚ) οργανώνονται οι νέοι της διασποράς, ηλικίας 18 με 30 χρόνων. Όπως μας εξηγεί ο Χρίστος Τούτον, ο 24χρονος πρόεδρος της ΝΕΠΟΜΑΚ με καταγωγή από το Αναβαργός της Πάφου και το Αυγόρου και ο οποίος ζει στη Βρετανία: «Η Ομοσπονδία έχει μια παγκόσμια επιτροπή την οποία αποτελούν αντιπρόσωποι από οκτώ οργανώσεις νέων αποδήμων σε όλο τον κόσμο: Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Καναδάς, Ν. Αφρική, Αυστραλία, Ελλάδα, Ευρώπη και Ζιμπάμπουε». Η κάθε οργάνωση πραγματοποιεί τις δικές της δραστηριότητες στη χώρα της, ενώ ταυτόχρονα η ΝΕΠΟΜΑΚ αναλαμβάνει τα παγκόσμια προγράμματα και τις πρωτοβουλίες.

Εμπειρίες ανεκτίμητης αξίας
«Έχουμε δύο κύρια προγράμματα που προσφέρουμε. Το ένα απευθύνεται σε νέους ηλικίας 18-22 χρόνων και ονομάζεται “ΝΕΠΟΜΑΚ: Ανακάλυψε την Κύπρο” (NDCP). Για τρεις εβδομάδες τα μέλη μας έχουν την ευκαιρία να περιοδεύσουν στην Κύπρο, να κάνουν μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και να μάθουν από πρώτο χέρι για την κουλτούρα τους», μας εξηγεί η Γενική Γραμματέας της Ομοσπονδίας, Τζιόρτζια Σταύρου, 28 ετών η οποία ζει στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ. Το δεύτερο και νεότερο πρόγραμμα της Ομοσπονδίας είναι η «Περιήγηση της κυπριακής κουλτούρας». Αφορά νέους ηλικίας 23-30 χρόνων και έχει διάρκεια 10 ημερών. Εκεί οι νέοι έχουν μέσω της περιήγησης την ευκαιρία να δουν τα διάφορα μέρη του νησιού και να έρθουν σε επαφή με την ιστορία και τον πολιτισμό του.

«Τουλάχιστον το ένα τέταρτο όσων συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα δεν έχουν έρθει ποτέ στη ζωή τους στην Κύπρο», προσθέτει ο Χρίστος. «Έτσι είναι μια μοναδική ευκαιρία να επισκεφτούν την πατρίδα τους. Είμαστε περήφανοι που έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε στους νέους αυτή την ευκαιρία». Σημαντικό ρόλο παίζει η ανάπτυξη σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, μέσα από το Υπουργείο Εξωτερικών, τον Προεδρικό Επίτροπο και με σημαντικούς κρατικούς θεσμούς, όπως το Πανεπιστήμιο Κύπρου που παίζει ένα σημαντικό ρόλο στο πρόγραμμα NDCP.

«Συμμετείχα στο NDCP, πριν από δύο χρόνια, είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που ξαναβρέθηκα στην Κύπρο. Έχοντας έρθει μέσα από το πρόγραμμα έμαθα πολλά για τη χώρα, τη γλώσσα ενώ είχαμε μαθήματα για την ιστορία και τον πολιτισμό της. Μάθαμε πολλά. Είδα την Κύπρο. Όχι όμως μόνο την τουριστική της πλευρά», μας λέει η Μαρίνα Προδρόμου, αντιπρόεδρος της ΝΕΠΟΜΑΚ και πρόεδρος της Οργάνωσης της Νοτίου Αφρικής και με ρίζες από Κακοπετριά και Γαλάτα που φθάνουν μέχρι και τον Ελληνισμό της Αιγύπτου.

«Όλοι μας μεταφέρουν πως ο κάθε νέος που συμμετέχει σε αυτές τις δράσεις έχει πολύ καλύτερη κατανόηση της Κύπρου και της κουλτούρας της. Γιατί είναι εμπειρίες ζωής δεν είναι κάτι που μπορείς να πάρεις διαβάζοντας ένα βιβλίο», τονίζει ξανά η Τζιόρτζια. Όλα αποτελούν πολύ έντονες εμπειρίες: από την επίσκεψη στην Πράσινη Γραμμή μέχρι και την εκμάθηση παραδοσιακών χορών στην ίδια την Κύπρο. Επιπρόσθετα όλο αυτό το βιώνουν με άτομα που επίσης δεν γεννήθηκαν εδώ, αλλά έχουν παρόμοιες εμπειρίες. «Είναι εμπειρίες ανεκτίμητης αξίας», λέει με ενθουσιασμό η Τζιόρτζια.

 

Κουβαλώντας την Κύπρο μαζί τους

Η ΝΕΠΟΜΑΚ πραγματοποιεί τοπικές δράσεις σε πολλές χώρες. Εκδηλώσεις προωθούν την κυπριακή κουλτούρα, την ιστορία της αλλά και καλλιεργούν τους νέους, ακόμη και για ζητήματα σχετικά με το Κυπριακό. «Κάθε φορά που ένας νέος εντάσσεται στην Ομοσπονδία, σε τρία με τέσσερα χρόνια θα έχει μάθει τόσα πολλά για την Κύπρο και την κληρονομιά της», τονίζει ο Χρίστος.

«Μετά από το ταξίδι μου με το NDCP, επιστρέφοντας στην Ν. Αφρική, εμπλάκηκα στη ΝΕΠΟΜΑΚ και στις εκδηλώσεις που κάνει για να ενώσει του Κυπρίους στη χώρα», λέει η Μαρίνα. Κύριος στόχος είναι να διατηρηθεί η κυπριακή παράδοση ζωντανή, μέσα από διάφορες δραστηριότητες όπως μαθήματα χορού κ.α. Υπάρχει ενδιαφέρον από τους νέους λέει η Μαρίνα: «Γιατί είμαστε διασπορά και είμαστε μακριά από το σπίτι, επομένως υπάρχει μεγαλύτερη αίσθηση της ανάγκης για επαφή, αλλά και για να μην ξεχνάμε από πού προερχόμαστε». Καμιά φορά, λένε, έχουν έντονη την ανάγκη ενσωμάτωσης της παράδοσης, όπως τους κυπριακούς χορούς. Περισσότερο ακόμη και από τους Κυπρίους που μένουν στην Κύπρο. «Γιατί μας λείπει τόσο και κάνουμε τα αδύνατα δυνατά να την έχουμε μαζί αν μπορείτε να το καταλάβετε αυτό», λέει γελώντας η Μαρίνα.

Ελκυστική η επιστροφή στην Κύπρο

Παρά την αγάπη για την Κύπρο, η ιδέα της επιστροφής είναι στην πράξη δύσκολη. Αν και υπάρχουν οικογενειακοί δεσμοί με την Κύπρο, το σπίτι, η δουλειά και η άμεση οικογένεια των νέων της διασποράς παραμένει στο εξωτερικό. «Δεν θα ήθελα να έρθω χωρίς την οικογένειά μου για παράδειγμα», λέει η Μαρίνα.

Ωστόσο, μας λέει ο Χρίστος, υπάρχει μια στροφή προς την Κύπρο. «Συμμετέχω στην Ομοσπονδία τα τελευταία πέντε χρόνια, τα τελευταία δύο είδα μια αλλαγή στη στάση των νέων όσον αφορά το ζήτημα της επιστροφής στην Κύπρο τόσο για να ζήσουν όσο και για σπουδές. Γίνεται πιο ελκυστική επιλογή από ό,τι στο παρελθόν», μας λέει. Ακόμη και από τις ΗΠΑ, συμφωνεί η Τζιόρτζια, υπάρχουν παραδείγματα νέων κοντά στα τριάντα που άφησαν τις δουλειές τους και ήρθαν στην Κύπρο. «Κάποιοι αγόρασαν σπίτια εδώ και άλλοι θέλουν να μείνουν για διάστημα 2-3 χρόνων. Όμως σε κάθε περίπτωση γίνεται πιο δημοφιλής η επιλογή αυτή», συνέχισε η ίδια. «Πράγματι και από τη Ν. Αφρική υπάρχουν νέοι που έρχονται εδώ. Ωστόσο από την εμπειρία μου, είναι δύσκολο. Παρ’ όλα αυτά κάποιοι από εμάς βρίσκουν πως αξίζει τον κόπο να ρισκάρουν και να επιστρέψουν», εξηγεί η Μαρίνα.

Παρά τις δυσκολίες δεν είναι σε γνώση των νέων αποδήμων κάποιο πρόγραμμα βοήθειας ή ακόμα και για προσέλκυση επένδυσης για νέους απόδημους ως κίνητρο για επιστροφή. «Στις ΗΠΑ υπάρχουν προγράμματα στήριξης των Κυπρίων που έρχονται από την Κύπρο, αλλά δεν έχω υπόψη μου κάτι αντίστοιχο για απόδημους που επιστρέφουν στην Κύπρο», λέει η Τζιόρτζια. Ωστόσο μόνοι τους οι νέοι απόδημοι και με τη βοήθεια των οικογενειών τους εδώ, δημιουργούν δίκτυα που τους βοηθούν στην εγκατάσταση στην Κύπρο.

Υπάρχει και το ζήτημα του πώς θα μπορούσε η ίδια η Κύπρος να βοηθήσει. Ένα μέτρο που θα ξεχώριζε, σύμφωνα με τον Χρίστο, θα ήταν προγράμματα αμειβομένης πρακτικής άσκησης στην Κύπρο για νέους απόδημους. Έτσι ένας νέος της διασποράς θα μπορούσε να έρθει σε επαφή με τον τρόπο ζωής στην Κύπρο, καθώς θα δούλευε εδώ, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει μακροπρόθεσμη δέσμευση. «Ξέρω για παράδειγμα πως χώρες όπως το Ισραήλ έχουν πολύ δυνατό τομέα νέων επιχειρήσεων (start ups) και μια από τις κύριες πτυχές της πολιτικής τους σε αυτό τον τομέα είναι να ενθαρρύνουν Εβραίους από όλο τον κόσμο να έρθουν να δουλέψουν σε αυτές τις εταιρείες για μια μικρή περίοδο, 1-2 χρόνια ή λιγότερο. Αλλά αυτό δεν υπάρχει στην Κύπρο παρά μόνο μέσω της κυβέρνησης. Έτσι θα θέλαμε να δούμε πιο πολλά να γίνονται στον ιδιωτικό τομέα. Για να ενθαρρύνουν τους νέους να έρχονται στο νησί. Και θα ήταν επίσης καλό για την ίδια την Κύπρο να ενδυναμωθεί στον τομέα των νέων επιχειρήσεων», υποστηρίζει ο Χρίστος.

 

 

 

Όραμα για την Κύπρο

Ερωτώμενοι για το μέλλον της Κύπρου απαντούν πως θα ήθελαν να βλέπουν το νησί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των νέων τεχνολογιών, να είναι ένα σύγχρονο κράτος, να προχωρά μπροστά, να καινοτομεί. «Κάποιες φορές νιώθουμε πως τα πράγματα εδώ θα μπορούσαν να γίνονται καλύτερα», προσθέτει διστακτικά ο Χρίστος. «Θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερη διαχείριση, καλύτερη διακυβέρνηση και χρήση νέων τεχνολογιών και στη μικρότερη κλίμακα όπως σε κάθε ξεχωριστό μαγαζί-επιχείρηση», λέει ο Χρίστος, ωστόσο προσθέτει πως παρατηρεί την πρόοδο. Αλλά όπως μας εξηγεί, εάν συζητάμε για το τι θέλουν από την Κύπρο, τότε θα θέλουν να είναι το καλύτερο που μπορεί.

Ο ίδιος ο Χρίστος δεν είναι γόνος προσφύγων. Όμως μεγάλο μέρος της διασποράς προέρχεται από πρόσφυγες, «φέρουν μαζί τους τον πόνο της προσφυγιάς». Πολλοί μετανάστευσαν εξαιτίας της προσφυγιάς. Για τις δικές τους επιθυμίες ο Χρίστος λέει πως «θέλουμε να δούμε ένα επανενωμένο νησί, τους πρόσφυγες να επιστρέφουν στα χωριά τους και θέλουμε να δούμε μια Κύπρο όπου δεν θα έχει σημασία ποια είναι η θρησκεία, η καταγωγή, η εθνικότητά σου, όπου οι Κύπριοι θα φροντίζουν τους άλλους Κυπρίους και θα χτίζουν μια καλύτερη πατρίδα».

Η Τζιόρτζια είναι παιδί προσφύγων από τον Άγιο Επίκτητο και τον Καραβά, οι οποίοι μετανάστευσαν εξαιτίας της εισβολής: «Είναι γλυκόπικρο για την οικογένειά μου, γιατί οι γονείς μου γνωρίστηκαν στις ΗΠΑ. Χωρίς τα γεγονότα δεν θα υπήρχε η οικογένειά μου. Τώρα εκεί είναι η ζωή μας, η οικογένειά μας και παρότι έχουμε οικογένεια στην Κύπρο, γνωρίζουμε πως δεν θα επιστρέψουμε αφού ακόμη και οι γονείς μου έζησαν περισσότερη από τη μισή τους ζωή στις ΗΠΑ αντί στην Κύπρο. Ωστόσο ξέρω πως θα κοιμόμασταν πολύ καλύτερα τη νύχτα εάν ξέραμε πως έχει αποδοθεί δικαιοσύνη για όλους τους Κυπρίους παντού. Όταν έρχομαι εδώ, στην Κύπρο νιώθω καλά, πως αυτό είναι σπίτι μου. Όμως νιώθω ακόμη πως κάτι δεν είναι ακριβώς σωστό και νιώθω πως ψάχνουμε αυτή την ψυχική ειρήνη». Η Μαρίνα δακρυσμένη δεν μιλά, καθώς είναι φανερό πως τα λόγια των άλλων παιδιών την αφορούν και την ακουμπούν επίσης.