Νέος πολιτικός χάρτης με λεπτές ισορροπίες – Η επόμενη μέρα

Ξεκινά νέος κύκλος διαβουλεύσεων μεταξύ των κομμάτων, ενόψει του ανασχηματισμού και της σύνθεσης των κοινοβουλευτικών επιτροπών

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Νέο πολιτικό χάρτη με λεπτές ισορροπίες έβγαλε η εκλογική διαδικασία για την προεδρία της Βουλής.

Οι διαβουλεύσεις μεταξύ των κομμάτων, οι οποίες ξεκίνησαν από την επόμενη μέρα των βουλευτικών εκλογών και ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη με την εκλογή της Αννίτας Δημητρίου στην προεδρία της Βουλής, πέρασαν από χίλια μύρια κύματα και πολλές ανατροπές. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το όνομα της Αννίτας Δημητρίου μπήκε στο τραπέζι τις τελευταίες μέρες από σπόντα, αφού η κυβέρνηση και ο ΔΗΣΥ βρέθηκαν σε αδιέξοδο επειδή προεκλογικά ο Αβέρωφ Νεοφύτου είχε υποσχεθεί τη θέση στον Μαρίνο Σιζόπουλο, ενώ το Προεδρικό προωθούσε τον Μάριο Καρογιάν (ο οποίος με τη σειρά του αθέτησε την προεκλογική υπόσχεση του προς τον Άγγελο Βότση για να του παραχωρήσει την έδρα). Μάλιστα μέχρι και την τελευταία στιγμή ο Αβέρωφ Νεοφύτου εξέταζε εναλλακτικές επιλογές, περιλαμβανομένης της πρότασης του Μάριου Καρογιάν για εκλογή του Άντρου Κυπριανού, υπό την προϋπόθεση ότι σε περίπτωση που το 2023 αναδειχθεί κυβέρνηση με τη στήριξη του ΑΚΕΛ, η προεδρία της Βουλής να περάσει στον ΔΗΣΥ.

Επίσης στο χώρο της αντιπολίτευσης, αν και αρχικά διαφάνηκε διάθεση για συνεργασία, στο τέλος η προσπάθεια δεν καρποφόρησε, κυρίως επειδή τα κόμματα ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ επικεντρώθηκαν στο όνομα του υποψηφίου αντί στην ανάπτυξη συνεργασίας στη βάση πολιτικών, αλλά και επειδή υπήρχαν κόντρες μεταξύ ΔΗΠΑ – ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ – Οικολόγων.

Οι τρεις παράμετροι οι οποίες καθόρισαν το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας για την προεδρία της Βουλής είναι οι ακόλουθες:

• Το μήνυμα του ΕΛΑΜ προς τον ΔΗΣΥ ότι είναι διατεθειμένοι να αποσύρουν την υποψηφιότητά τους στο δεύτερο γύρο προς όφελος της Αννίτας Δημητρίου, με αντάλλαγμα να έχουν το μερτικό τους σε αποφάσεις της κυβέρνησης, μη αποκλεισμένης της συμμετοχής τους στον επικείμενο ανασχηματισμό. Εξού και ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν αποδέχθηκε να τεθεί πρώτη στην ψηφοφορία η υποψηφιότητα του ΔΗΣΥ ως το μεγαλύτερο κόμμα, όπως έγινε σε όλες τις προηγούμενες διαδικασίες πλην του 2016, αφού θα αποκαλυπτόταν το παρασκήνιο και θα υπήρχε δυνατότητα αντίδρασης από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
• Το μήνυμα του Προεδρικού προς τη ΔΗΠΑ, ότι σε περίπτωση στήριξης της Αννίτας Δημητρίου θα έχουν το δικό τους μερτικό στον κυβερνητικό ανασχηματισμό, καθώς και σε αποφάσεις του ΔΗΣΥ ενόψει των επικείμενων εκλογών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε να διευθετηθούν εσωτερικά ζητήματα τα οποία δημιουργήθηκαν, όπως η κόντρα του Μάριου Καρογιάν με τον Άγγελο Βότση.
• Το γεγονός ότι δεν καρποφόρησαν οι προσπάθειες της αντιπολίτευσης, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ δεν βοήθησαν στην προώθηση της πρότασης του ΑΚΕΛ για εφαρμογή της ίδιας διαδικασίας, η οποία ακολουθήθηκε σε όλες τις προηγούμενες αναμετρήσεις, πλην του 2016, με βάση την οποία οι υποψηφιότητες πρέπει να μπαίνουν σε ψηφοφορία κατά σειρά ξεκινώντας από το μεγαλύτερο κόμμα.

Η επόμενη μέρα

Η διαδικασία για την προεδρία της Βουλής ανέδειξε πάντως ότι η συνέχεια θα είναι δύσκολη, τόσο για την κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση.

Η κυβέρνηση έχει στη Βουλή τις 17 ψήφους του ΔΗΣΥ και μπορεί επίσης να υπολογίζει στις 4 ψήφους του ΕΛΑΜ, το οποίο διαχρονικά λειτουργεί ως δεκανίκι του ΔΗΣΥ στις δύσκολες στιγμές. Δηλαδή έχει συνολικά 21 από τις 56 ψήφους. Ωστόσο κατά την ψήφιση του κάθε νομοσχεδίου θα χρειάζεται άλλες 8 ψήφους τουλάχιστον για να συγκεντρώσει τον μαγικό αριθμό των 29 βουλευτών που απαιτούνται για τη διαμόρφωση πλειοψηφίας (σ.σ.: μπορεί να επωφεληθεί σε περίπτωση που ορισμένα κόμματα τηρήσουν αποχή σε κρίσιμα ζητήματα).

Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση έχει 35 ψήφους (15 το ΑΚΕΛ, 9 το ΔΗΚΟ, από 4 ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ και 3 οι Οικολόγοι), αλλά -όπως διαφάνηκε και στην εκλογική αναμέτρηση για την προεδρία της Βουλής- θα χρειαστεί αρκετή δουλειά για την ανάπτυξη συνεργασιών.

Οι παράμετροι που μπορούν να αλλάξουν ξανά τον πολιτικό χάρτη

Ο νέος πολιτικός χάρτης, ο οποίος βγήκε από τις βουλευτικές εκλογές και τη διαδικασία για την εκλογή της νέας Προέδρου της Βουλής, είναι ρευστός και μπορεί να ανατραπεί. Οι τρεις πιο σημαντικές παράμετροι οι οποίες μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα είναι οι ακόλουθες:

• Το ενδεχόμενο ανασχηματισμού της κυβέρνησης. Σημειώνεται ότι το Προεδρικό, διαβλέποντας το ρευστό σκηνικό το οποίο δημιουργήθηκε μετά το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών, προανήγγειλε ανασχηματισμό, αφενός για να αλλάξει την ατζέντα της πολιτικής συζήτησης, η οποία τους τελευταίους μήνες επικεντρώθηκε στη διαφθορά και τη διαπλοκή, και αφετέρου για να εξετάσει το ενδεχόμενο διεύρυνσης του κυβερνητικού σχηματισμού, ικανοποιώντας παράλληλα τα κόμματα ΔΗΠΑ και ΕΛΑΜ, τα οποία ψήφισαν την αντιπρόεδρο του ΔΗΣΥ για την προεδρία της Βουλής. Επισημαίνεται ωστόσο ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να προσβλέπει σε οφέλη για μεγάλη χρονική διάρκεια από την παράμετρο του ανασχηματισμού, αφού από τις αρχές του 2022 αναμένεται να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για τις προεδρικές εκλογές του 2023. Ως εκ τούτου, θα διαμορφωθούν αναπόφευκτα νέα δεδομένα, ανάλογα με τις συνεργασίες οι οποίες θα αναπτυχθούν.
• Η στάση την οποία θα τηρήσει το κάθε κόμμα στα σημαντικά ζητήματα για τα οποία υπάρχουν διαφορές. Σημειώνεται ότι οι πρώτες ενδείξεις θα διαφανούν την ερχόμενη εβδομάδα κατά τη συζήτηση για τη σύνθεση των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών.
• Οι επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Σημειώνεται ότι τον Δεκέμβριο θα πραγματοποιηθούν οι εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, στις οποίες θα απαιτηθούν συνεργασίες μεταξύ των κομμάτων, ενώ στις αρχές του επόμενου έτους θα ξεκινήσουν οι ζυμώσεις για τις προεδρικές εκλογές του 2023, στις οποίες είναι επιβεβλημένη η ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ των κομμάτων. Δεδομένου μάλιστα του σχετικά σύντομου χρονικού διαστήματος που μεσολαβεί μεταξύ των δύο επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων, αναμένεται οι συνεργασίες οι οποίες θα αναπτυχθούν στις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τις διαβουλεύσεις για τις προεδρικές εκλογές.