Νόμος-σταθμός για τους δανειολήπτες: Τα δικαστήρια θα εξετάζουν τον καταχρηστικό χαρακτήρα των συμβάσεων

Στην αλλαγή της νομοθεσίας ώστε τα δικαστήρια να είναι υποχρεωμένα να εξετάζουν τον καταχρηστικό χαρακτήρα των συμβάσεων που συνομολογούνται μεταξύ δύο ή περισσότερων μερών, στις υποθέσεις οι οποίες οδηγούνται ενώπιόν τους, προχώρησε χθες η Ολομέλεια της Βουλής. Η αλλαγή της νομοθεσίας θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, κυρίως για τους δανειολήπτες οι οποίοι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να χάσουν το σπίτι ή/και την περιουσία τους, λόγω των υπερχρεώσεων που επιβλήθηκαν από τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς και διαχείρισης πιστώσεων, με αποτέλεσμα τα δάνειά τους να καταστούν μη εξυπηρετούμενα και να οδηγηθούν στη διαδικασία της εκποίησης.

Σημειώνεται ότι το αρχικό νομοσχέδιο το οποίο κατατέθηκε από την κυβέρνηση στη Βουλή, περιελάμβανε μόνο μια χαλαρή αναφορά η οποία άφηνε στο δικαστήριο την ευχέρεια να αποφασίσει κατά πόσο θα εξετάζει αυτεπάγγελτα τον καταχρηστικό χαρακτήρα οποιασδήποτε συμβατικής ρήτρας, η οποία ενδεχομένως να περιλαμβάνεται σε σύμβαση που είναι αντικείμενο υπόθεσης που εκδικάζεται ενώπιόν του.

Ωστόσο, η Επιτροπή Εμπορίου αποφάσισε όπως τροποποιήσει την πιο πάνω πρόνοια, ώστε να μην παραμένει στη διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου η εξέταση του καταχρηστικού χαρακτήρα συμβατικής ρήτρας, αλλά το δικαστήριο να υποχρεούται σε κάθε περίπτωση να προβαίνει σε τέτοιου είδους εξέταση.

Σημειώνεται ότι ο νόμος ψηφίστηκε ομόφωνα. Επισημαίνεται ωστόσο ότι για να τεθεί σε εφαρμογή, απαιτείται η υπογραφή του από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο οποίος έχει επίσης τη δυνατότητα είτε να τον αναπέμψει πίσω στη Βουλή είτε να καταθέσει αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο με τον ισχυρισμό ότι είναι αντισυνταγματικός. Στο πρώτο σενάριο η νομοθεσία θα πρέπει να εξεταστεί ξανά από τη Βουλή, με τον ΠτΔ να διατηρεί το δικαίωμα να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, ενώ στο δεύτερο σενάριο το θέμα ενδέχεται να μπει στον πάγο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Εν τω μεταξύ, η νομοθεσία -η οποία είναι εναρμονιστική με σχετική οδηγία της ΕΕ- περιλαμβάνει και άλλες πρόνοιες, οι οποίες στοχεύουν στο να επιφέρουν περισσότερη διαφάνεια στις διαδικτυακές αγορές με την επιβολή στους εμπορευόμενους πρόσθετων υποχρεώσεων ενημέρωσης. Παράλληλα, ρυθμίζεται η απαγόρευση συγκεκριμένων παραπλανητικών εμπορικών πρακτικών και εισάγονται αποτελεσματικότερες και πιο πρακτικές κυρώσεις για σκοπούς καλύτερης εφαρμογής των κανόνων προστασίας σε σχέση με τους καταναλωτές.

Σημειώνεται επίσης ότι στο πλαίσιο της μελέτης του νομοσχεδίου η Επιτροπή Εμπορίου έκρινε σκόπιμο όπως επιφέρει στο κείμενο επιπρόσθετες τροποποιήσεις, με σκοπό τη διασαφήνιση ορισμένων προνοιών του, καθώς και τη βελτίωσή του από νομοτεχνικής άποψης.

Επισημαίνεται ότι το νομοσχέδιο εξετάστηκε σε τέσσερις συνεδρίες της Επιτροπής Εμπορίου, στις οποίες κλήθηκαν και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ενέργειας, της Νομικής Υπηρεσίας, της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού, του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου, του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, της Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής, του ΚΕΒΕ και της ΠΟΒΕΚ.

Κωνσταντίνος Ζαχαρίου