Καθώς πλησιάζουν οι γιορτές, οι εργαζόμενοι αναμένουν τον 13ο μισθό, ο οποίος θα τους δώσει τις απαραίτητες ανάσες στις αυξημένες κοινωνικές υποχρεώσεις και θα τους ανακουφίσει από τη γενική ακρίβεια που τσακίζει τα λαϊκά νοικοκυριά.
Μπορεί να μην υπάρχει οποιοσδήποτε νόμος που να υποχρεώνει τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα να καταβάλλουν 13ο μισθό, ωστόσο όπου περιλαμβάνεται στη συλλογική σύμβαση ή περιλαμβάνεται στην πρακτική (έθιμο) που ακολουθείται από την εταιρεία, η καταβολή του είναι υποχρεωτική σύμφωνα με τον περί Προστασίας των Μισθών Νόμο. Σε περίπτωση μη καταβολής του, ο εργαζόμενος πρέπει να αποταθεί στη συντεχνία του. Επίσης, το ζήτημα μπορεί να οδηγηθεί στο Εργατικό Δικαστήριο.
Μιλώντας στη «Χαραυγή» ο αρμόδιος λειτουργός του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων, Χρίστος Χρίστου, σημείωσε ότι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον αυτό το διάστημα, καθώς τα τηλεφωνήματα από πολίτες προς το τμήμα είναι καθημερινά και στη συντριπτική τους πλειοψηφία αφορούν την καταβολή του 13ου μισθού.
Επί της ουσίας της απόδοσης του 13ου μισθού, επεσήμανε ότι εκεί που ο 13ος μισθός αποτελεί μέρος του συνολικού ετήσιου μισθού ή υπάρχει συμφωνία ή πρακτική να καταβάλλεται, τότε ο εργοδότης υποχρεούται να τον καταβάλλει.
Επισημαίνεται ακόμα ότι σε περίπτωση τερματισμού της απασχόλησης ενός εργοδοτούμενου, αυτός δικαιούται να λάβει αναλογία 13ου μισθού. Ωστόσο, υπέδειξε πως στην περίπτωση φιλοδωρήματος (μπόνους), το οποίο δεν σχετίζεται με μισθό, εναπόκειται στον εργοδότη εάν θα καταβάλει φιλοδώρημα και τον επόμενο χρόνο.
Η «Χαραυγή» επικοινώνησε και με τον Οργανωτικό Γραμματέα της ΠΕΟ, Χρίστο Τομπάζο, ο οποίος υπέδειξε πως χωρίς τον 13ο μισθό δύσκολα μπορούν να τα φέρουν βόλτα οι μισθοσυντήρητοι με την ακρίβεια που τσακίζει τα λαϊκά εισοδήματα και τις υποχρεώσεις αυτής της περιόδου. Την ίδια ώρα, επεσήμανε ότι ο 13ος είναι αποτέλεσμα αγώνων, διεκδικήσεων και είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα στις συλλογικές συμβάσεις. Δεν είναι δώρο, ούτε αποτέλεσμα ευσπλαχνίας και φιλανθρωπίας από τους εργοδότες.
Ο Χ. Τομπάζος υπογράμμισε ότι ο 13ος μισθός τυγχάνει της ίδιας ακριβώς προστασίας που έχουν οι μισθοί, όπως προνοείται στο Νόμο περί Προστασίας των Μισθών.
Η έννοια του μισθού περιλαμβάνει οποιεσδήποτε χρηματικές παροχές που καταβάλλονται από τον εργοδότη στον εργοδοτούμενο σε αντάλλαγμα για την προσφορά της εργασίας του και κάθε κέρδος από αυτή την απασχόληση το οποίο μπορεί να αποτιμηθεί σε χρηματική αξία. Στο μισθό περιλαμβάνονται οι εισφορές στο ταμείο προνοίας, η εισφορά στο κεντρικό ταμείο αδειών και άλλα κοινωνικά ταμεία με βάση τις σχετικές συλλογικές συμβάσεις.
Χωρίς οργάνωση στους χώρους δουλειάς οι νόμοι παραμένουν εργαλεία
Το τελευταίο διάστημα έγιναν κάποιες αλλαγές προς το καλύτερο στο Νόμο περί Προστασίας των Μισθών, ωστόσο ο Κ.Ο. της ΠΕΟ υπέδειξε ότι από μόνη της η ενίσχυση της νομοθεσίας δεν είναι αρκετή για να αποτρέψει τυχόν αυθαιρεσίες.
Πρόσθεσε πως όσο καλοί και αν είναι οι νόμοι, υπάρχουν και τα παραθυράκια που αν δεν υπάρχει οργάνωση, μπορούν να τύχουν εκμετάλλευσης. «Γι’ αυτό η αποτελεσματική ασπίδα προστασίας είναι η οργάνωση στις συντεχνίες της ΠΕΟ. Χωρίς συνδικαλιστική εκπροσώπηση, χωρίς οργανωμένη παρουσία στους χώρους δουλειάς, οι νόμοι παραμένουν εργαλεία», σημείωσε.
Γιάννης Κακαρής
