Ο επικοινωνιακός πόλεμος εν καιρώ πολέμου

Του
Μιχάλη Μιχαήλ

 

Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται από τον παράγοντα επικοινωνία. Ο επικοινωνιακός χειρισμός καταστάσεων βρίσκεται σε προτεραιότητα σε σχέση με τον πραγματικό χειρισμό μιας κατάστασης. Δηλαδή με την κακώς νοούμενη επικοινωνιακή πολιτική η ουσία ή η αλήθεια ενός πράγματος ή μιας κατάστασης περνά σε δεύτερη μοίρα και προτεραιότητα έχει η εικόνα που θα δημιουργήσει εκείνος ο οποίος χειρίζεται το θέμα.

Τον επικοινωνιακό πόλεμο τον ζήσαμε στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας και του Κόλπου, αλλά όχι σε τόση ένταση όσο ζούμε τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η ρωσική εισβολή στη γειτονική της χώρα και πρώην συνεργάτιδα επί Σοβιετικής Ένωσης προκάλεσε ένα τσουνάμι επικοινωνιακού χειρισμού των πραγμάτων σε βαθμό που δεν μπορεί κάποιος να είναι σίγουρος αν όσα βλέπει και όσα ακούει είναι 100% αληθινά.

Ήδη έχουν εντοπιστεί πολλές ψεύτικες ειδήσεις και ψεύτικα ή παραπλανητικά βίντεο κυρίως από ουκρανικής πλευράς. Όπως τόνισε την περασμένη Τετάρτη στον «Άστρα» ο επικεφαλής του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Πλειός και οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν την επικοινωνία προκειμένου να κερδίσουν τη διεθνή κοινή γνώμη. Σημείωσε παράλληλα ότι οι Ρώσοι χρησιμοποιούν πιο παραδοσιακές μορφές που στοχεύουν κυρίως να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των ίδιων των Ρώσων πολιτών. Από την άλλη, οι ουκρανικές Αρχές χρησιμοποιούν πολύ πιο έντονα τα κοινώς λεγόμενα fake news, καθώς και εκμεταλλεύονται το θέμα των προσφύγων για να κερδίσουν τη διεθνή συμπάθεια.

Και αυτή η οπτική δεν φαίνεται να είναι μακριά από την πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα όμως είναι ένα και το έχουμε αναφέρει. Ο απλός πολίτης να μην είναι σε θέση να ξεχωρίσει ποιο είναι το αληθινό και ποιο είναι το ψεύτικο.

Ήδη στο διαδίκτυο κυκλοφορούν αρκετά βίντεο με σκηνές βίας στην Ουκρανία, με νεκρούς, βομβαρδισμένα τοπία τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Είναι χαρακτηριστικά δύο τέτοια βίντεο όπου ένας ανταποκριτής του CΝΝ στέκεται μπροστά από στοιχισμένα πτώματα Ουκρανών αμάχων που βρίσκονται τοποθετημένα σε σακούλες και ενώ μιλά ο ανταποκριτής, ένας εκ των… «νεκρών» σηκώνεται και διορθώνει τη σακούλα που τον σκεπάζει. Άλλη εικόνα που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα αφορούσε σκηνές δήθεν από το βομβαρδισμένο Χάρκοβο, ενώ οι σκηνές ήταν από την έκρηξη στο λιμάνι του Λιβάνου. Απόδειξη τούτου είναι ότι το βίντεο πρόβαλλε θάλασσα, ενώ είναι γνωστό ότι το Χάρκοβο δεν είναι παραθαλάσσιο.

Ανάλογες αναφορές υπάρχουν και για ρωσικά βίντεο όπως εκείνο που έδειχνε μη επανδρωμένο “Bayraktar TB-2” του ουκρανικού στρατού, το οποίο κατερρίφθη στις 13-14 Μαρτίου του 2022. Στη φωτογραφία όμως παρουσιαζόταν ένα μη επανδρωμένο όχημα που ανήκε στο στρατό του Αζερμπαϊτζάν και εξουδετερώθηκε στις 8 Νοεμβρίου του 2020 από την αεράμυνα του αρμενικού στρατού.

Επομένως, στην εποχή της πληροφόρησης ουσιαστικά ο κόσμος μένει απληροφόρητος, αφού δεν γνωρίζει ποιο είναι το ψέμα και ποια η αλήθεια.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy