Ο Ερντογάν σε εγρήγορση

Του συνεργάτη μας Βαγγέλη Αρεταίου

 

Ποια θα είναι η επόμενη κίνηση του Ταγίπ Ερντογάν τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, είναι το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί σήμερα Τούρκους και ξένους αναλυτές που θεωρούν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος εξακολουθεί να έχει ανάγκη από επιτεύγματα ή εντυπώσεις ώστε να κρατά σε εγρήγορση τους οπαδούς του και το κράτος.

Μετά το νέο κύμα αβεβαιότητας που προκαλεί στη Μέση Ανατολή η ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν, η Τουρκία και ο Ταγίπ Ερντογάν εμφανίζονται, προσωρινά τουλάχιστον, ως κερδισμένοι.

Ωστόσο, η υπόκωφη ένταση που υποδαυλίζεται στην Τουρκία από τη σταδιακή ύφεση της οικονομίας, αλλά και η απόσταση που μεγαλώνει ανάμεσα στον Τούρκο Πρόεδρο και την κοινωνία, ανησυχούν πολλούς αναλυτές.

 

Προς το παρόν επωφελείται

Οι περισσότεροι συνομιλητές της «Κυριακάτικης Χαραυγής» στην Τουρκία και στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η νέα ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν ανακουφίζει προσωρινά την Τουρκία, καθώς η Ουάσινγκτον δεν θέλει να αποξενώσει ακόμα περισσότερο την Άγκυρα την ώρα που η κατάσταση στη Μέση Ανατολή βρίσκεται σε πλήρη αβεβαιότητα.

Αυτό θα δώσει μια ανάσα στον Τούρκο Πρόεδρο, λένε Τούρκοι αναλυτές, ο οποίος θα την εκμεταλλευτεί ώστε να συνεχίσει τις κινήσεις του σε όλα τα μέτωπα, συμπεριλαμβανομένης και της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ωστόσο, εκτιμούν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος δεν αναμένεται στο άμεσα επόμενο διάστημα να προχωρήσει σε ριζοσπαστικές κινήσεις διότι θα περιμένει τις εξελίξεις στην περιοχή και τις ανακατατάξεις στους συσχετισμούς δυνάμεων.

Την ίδια ώρα όμως ο Ταγίπ Ερντογάν θα συνεχίσει να έρχεται όλο και πιο κοντά στη Ρωσία και αυτό παρά τις αυξανόμενες αποκλίσεις ανάμεσα τους, τόσο στη Συρία όσο και στη Λιβύη.

 

Χάσμα με την κοινωνία

Ο Τούρκος Πρόεδρος εξακολουθεί όμως να έχει ανάγκη συνεχούς εγρήγορσης και συσπείρωσης των οπαδών του, αλλά και των κρατικών μηχανισμών και έτσι κανείς δεν είναι σήμερα σε θέση να προβλέψει προς τα πού θα στραφεί το ενδιαφέρον της Άγκυρας και η όποια νέα εστία έντασης.

Το Κανάλι της Κωνσταντινούπολης, το μεγαλεπήβολο σχέδιο του Τούρκου Προέδρου να ενώσει τη Θάλασσα του Μαρμαρά και τη Μαύρη Θάλασσα με ένα κανάλι που να παρακάμπτει τον Βόσπορο, έχει αρχίσει να αναδεικνύεται ως ένα από τα νέα μέτωπα εσωτερικής έντασης.

Ωστόσο, όπως εκτιμούν έμπειροι αναλυτές, το Κανάλι δεν είναι αρκετό για να συσπειρώσει τους οπαδούς του Ταγίπ Ερντογάν, ούτε όμως και τους υποστηρικτές του στους κρατικούς μηχανισμούς.

Ορισμένοι αναλυτές σημειώνουν ότι σταδιακά βαθαίνει το χάσμα ανάμεσα στον Τούρκο Πρόεδρο και το ΑΚΡ από τη μια μεριά και την τουρκική κοινωνία από την άλλη. Η πλειοψηφία των πολιτών δεν συμφωνεί με το Κανάλι της Κωνσταντινούπολης, όπως δεν συμφωνεί ούτε με την αποστολή στρατιωτών στη Λιβύη, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Αλλά βαθύτερα, οι κοινωνιολογικές αλλαγές που συντελούνται στην Τουρκία πηγαίνουν ουσιαστικά αντίθετα με τα όσα επιθυμεί και τα όσα πρεσβεύει ο Ταγίπ Ερντογάν. Δεν είναι τυχαίο, όπως επισημαίνουν έμπειροι αναλυτές, ότι ο Τούρκος Πρόεδρος σε ομιλία του την περασμένη βδομάδα καταφέρθηκε εναντίον όσων δεν παντρεύονται νέοι. Μια κίνηση που ερμηνεύτηκε ως ένδειξη της απώλειας ελέγχου του στην κοινωνία και στον τρόπο ζωής των νέων γενιών.

Όσο βαθαίνει το χάσμα αυτό, σημειώνουν οι συνομιλητές της «Κυριακάτικης Χαραυγής», τόσο πιο δύσκολο θα είναι για τον Τούρκο Πρόεδρο να κρατά σε εγρήγορση την κοινωνία, ενώ παράλληλα ο εξαιρετικά έντονος προσωπικός χαρακτήρας που έχει λάβει η τουρκική εξωτερική πολιτική θα περιορίσει μεσοπρόθεσμα τα περιθώρια ελιγμών του.