Ο Ερντογάν συνδέει τις εθνικές ανησυχίες µε τις δικές του προεκλογικές ανησυχίες

Του ειδικού µας συνεργάτη, Βαγγέλη Αρεταίου

Το στοίχηµα της έντασης σε τρία µέτωπα, Ελλάδα, Συρία και ΝΑΤΟ, φαίνεται να παίζει ο Τούρκος Πρόεδρος, µε τον διπλό στόχο να διαχειριστεί τις πάγιες ανησυχίες εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας από τη µια, αλλά και τη συσπείρωση εκλογικής υποστήριξης υπέρ του από την άλλη.

Η διεθνής συγκυρία έχει επαναφέρει στο προσκήνιο τις ανησυχίες της Άγκυρας για την εθνική ασφάλεια, όπως ο φόβος αποκλεισµού της από τη Μεσόγειο και η επέκταση της ιρανικής παρουσίας στη Συρία καθώς η Ρωσία σταδιακά αποσύρεται λόγω του πολέµου στην Ουκρανία, µε το Κουρδικό να παραµένει βασικός πυλώνας των εθνικών ανησυχιών της Τουρκίας. Στο εσωτερικό, η ολοένα και πιο δύσκολη κατάσταση της οικονοµίας, µε τον κίνδυνο ενός ανεξέλεγκτου πληθωρισµού στον ορίζοντα, «ροκανίζει» τη δηµοτικότητα του Ταγίπ Ερντογάν, του ΑΚΡ και των εθνικιστών συµµάχων τους του ΜΗΡ.

Μέσα στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο, µε τον Ταγίπ Ερντογάν να έχει πια συνδυάσει σχεδόν απόλυτα τις εθνικές ανησυχίες της Τουρκίας µε τις δικές του προεκλογικές ανησυχίες, η Ελλάδα φαίνεται ότι αποτελεί µέρος της ευρύτερης προσπάθειας αποπροσανατολισµού της κοινής γνώµης και της ανάδειξης, για άλλη µια φορά, της εικόνας του Τούρκου Προέδρου ως ηγέτη που δεν τολµά να συγκρουστεί µε τη ∆ύση και κυρίως µε τις ΗΠΑ.

Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ και οι εκεί συνοµιλίες του, µε αποκορύφωµα την οµιλία του στο Κογκρέσο, αποτέλεσαν «δώρο» για να συµπεριληφθεί και η Ελλάδα στο ευρύτερο στοίχηµα του Τούρκου Προέδρου καθώς, όπως θεωρούν συνοµιλητές της «Χαραυγής» στην Άγκυρα, είχε «έλλειψη διπλωµατικού τακτ». ∆εν αποτελεί, λοιπόν, έκπληξη η έντονη δυσαρέσκεια που προκάλεσαν στην Τουρκία οι τοποθετήσεις του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον.

«Τα λέει στον Μητσοτάκη, αλλά θέλει να τον ακούσουµε εµείς», έγραψε στον αντιπολιτευόµενο ιστότοπο Τ24 ο έγκριτος σχολιαστής Μεχµέτ Γιλµάζ. Εκτιµώντας ότι οι δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου για τον Κυριάκο Μητσοτάκη απευθύνονται κατά βάση στο εσωτερικό ακροατήριο και δεν ασκούνται µε βάση τη µέριµνα των µακροπρόθεσµων συµφερόντων της Τουρκίας, αλλά στον άξονα στήριξης της έντασης που έχει δηµιουργήσει στην εσωτερική πολιτική.

Η Άγκυρα πάντως συνεχίζει να κλιµακώνει την ένταση και επαναφέρει πεισµατικά πια τους ισχυρισµούς τής περί αµφισβητήσιµης εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας σε νησιά του Αιγαίου. Συνοµιλητές της «Χαραυγής» στην Τουρκία εξηγούν ότι οι απειλές του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι θα «ξεκινήσει συζήτηση για την κυριαρχία τους», θα κινηθούν κυρίως σε επικοινωνιακό επίπεδο. Είτε στο πλαίσιο των Ηνωµένων Εθνών, µε προσπάθειες οι ισχυρισµοί της Άγκυρας να τεθούν ενδεχοµένως στη γενική συνέλευση είτε, ή παράλληλα, µε συστηµατικές ενηµερώσεις ξένων πρεσβευτών για τις θέσεις της Άγκυρας.

Ο εθνικισµός είναι πια το µόνο αφήγηµα που αποδίδει

Την ίδια ώρα, η αντιπολίτευση δεν φαίνεται να λειτουργεί διαφορετικά καθώς, µέσα στην περιρρέουσα ατµόσφαιρα εθνικισµού και λαϊκισµού, ρίχνει λάδι στη φωτιά, όντας εθνικιστική και η ίδια αλλά και έχοντας προφανώς «µυριστεί» ότι ο εθνικισµός είναι πια το µόνο αφήγηµα που αποδίδει. Άλλωστε οι απαντήσεις που η αντιπολίτευση αποτυγχάνει συστηµατικά να δώσει στα επιτακτικά προβλήµατα της κοινωνίας, µε βασικότερο την οικονοµία, δεν της έχουν αφήσει πολλές άλλες εναλλακτικές.

Χαρακτηριστική του κλίµατος που κυριαρχεί στους κόλπους της αντιπολίτευσης είναι και η πιο πρόσφατη τοποθέτηση του αρχηγού του «κεµαλικού» Ρεπουµπλικανικού Λαϊκού Κόµµατος (CHP), Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, που απευθυνόµενος στον Τούρκο Πρόεδρο είπε ότι «αν έχεις ψυχή κάνε ένα βήµα για τα νησιά, τα οποία καταλήφθηκαν και για τα στρατιωτικοποιηµένα νησιά. Θα σε στηρίξουµε».

Θα αποδώσει όλη αυτή η σύγκρουση κέρδη δηµοτικότητας στον Τούρκο Πρόεδρο; Αυτό είναι ένα από τα µεγάλα ερωτήµατα στην Τουρκία. Οι πρώτες ενδείξεις τείνουν να επιβεβαιώσουν όσους θεωρούν ότι οι κρίσεις αποδίδουν για τον Ταγίπ Ερντογάν. Τούρκοι αναλυτές µε τους οποίους συνοµιλεί η «Χαραυγή» εκτιµούν ότι η σκληρή στάση απέναντι στην προοπτική ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ έχει αρχίσει να αποδίδει κάποια, έστω µικρά, οφέλη.

Σύµφωνα µε την πιο πρόσφατη δηµοσκόπηση της εταιρείας Metropoll, το ποσοστό όσων εγκρίνουν το έργο του Ερντογάν αυξήθηκε από τον Απρίλιο στον Μάιο κατά 2,3%, φτάνοντας στο 44,4%, πλησιάζοντας έτσι το ποσοστό εκείνων που δεν το εγκρίνουν, 47,3%, αισθητά µειωµένο σε σχέση µε τον Απρίλιο κατά 6,3%.

Πάντως, σύµφωνα µε την ίδια δηµοσκόπηση, µετά την κατανοµή των αναποφάσιστων, το ΑΚΡ βρίσκεται στο 32,7%, το CHP 22,6%, IYI 15,1%, HDP 13,8%, MHP 8%. ΑΚΡ και ΜΗΡ βρίσκονται πια στο 40,7%, ενώ στις εκλογές του 2018 είχαν λάβει 53,6%.