Ο μεγάλος αδελφός των ΑΠΕ

Του
Δρος Ανδρέα Πουλλικκά*

 

Στο ερώτηµα «Ποιος είναι ο µεγάλος αδελφός των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας;» η απάντηση είναι πολύ απλή. Σε σχέση µε τις ΑΠΕ η εξοικονόµηση ενέργειας µπορεί να χαρακτηριστεί ως ο µεγάλος αδελφός αφού πρώτα χρειάζεται η εισαγωγή προγραµµάτων µείωσης της κατανάλωσης ενέργειας και µετά η χρήση των ΑΠΕ. Για αυτόν το λόγο η ΕE έχει καταρτίσει σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Το σχέδιο περιλαµβάνει δέσµη µέτρων προτεραιότητας που καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα µε συµφέροντες οικονοµικούς όρους. Στο σχέδιο περιλαµβάνονται δράσεις για βελτίωση της απόδοσης των ενεργοβόρων συσκευών, κτιρίων, µεταφορών και συστηµάτων παραγωγής ενέργειας. Προτείνονται νέα αυστηρά πρότυπα ενεργειακής απόδοσης, η προώθηση ενεργειακών υπηρεσιών και ειδικοί χρηµατοδοτικοί µηχανισµοί για τη στήριξη προϊόντων υψηλότερης ενεργειακής απόδοσης.

Στην Κύπρο, όπου ο ολοκληρωµένος µακροπρόθεσµος ενεργειακός σχεδιασµός είναι ανύπαρκτος, είναι γνωστή η ενεργειακή εξάρτησή µας στα ορυκτά καύσιµα και ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πολιτική και οικονοµική πορεία της χώρας µας. Είναι γνωστή η ενεργειακή ανεπάρκεια της Κύπρου και πόσα δαπανούµε ως χώρα και ως καταναλωτές για τις εισαγωγές ενέργειας. Είναι γνωστή επίσης η διεθνής προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι γνωστές οι προτεραιότητες της ΕΕ, τα προγράµµατα και τα χρήµατα που µπορούν να απορροφηθούν για αειφόρες ενεργειακές εφαρµογές. Και είναι επιτακτικό να πετύχουµε τους στόχους για τους οποίους έχουµε δεσµευτεί προς την ΕΕ.

Η εξοικονόµηση ενέργειας για την Κύπρο µπορεί να χαρακτηριστεί ως ο κυριότερος ενεργειακός εγχώριος πόρος. Με την εξοικονόµηση ενέργειας το οικονοµικό όφελος είναι διπλό (α) λόγω της µείωσης της κατανάλωσης ενέργειας και (β) λόγω της µείωσης της ανάγκης χρήσης των ΑΠΕ (άρα το συνολικό κόστος προώθησής τους, για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ, θα είναι µειωµένο).

Η νοµοθεσία και τα κανονιστικά µέτρα που ισχύουν σήµερα στην Κύπρο, σχετικά µε την εξοικονόµηση ενέργειας, παρά τις σηµαντικές βελτιώσεις, δεν καλύπτουν ακόµη επαρκώς το φάσµα των ελλείψεων. Τονίζεται έτσι µε όλο και περισσότερη έµφαση η ανάγκη να αµβλυνθούν οι αδυναµίες, κύρια σε θέµατα πιστοποίησης, αλλά και µηχανισµών ελέγχου της εφαρµογής των κανονισµών. Κάθε προσπάθεια εφαρµογής προγράµµατος εξοικονόµησης ενέργειας στην Κύπρο έρχεται αντιµέτωπη µε προβλήµατα, όπως απουσία οργανογράµµατος εφαρµογής ενός πραγµατοποιήσιµου προγράµµατος εξοικονόµησης ενέργειας µε βραχυπρόθεσµες παρεµβάσεις και µακροπρόθεσµους στόχους, έλλειψη ικανού και αναγκαίου θεσµικού πλαισίου, έλλειψη ανάλογης φορολογικής πολιτικής που θα προωθεί την εξοικονόµηση ενέργειας, χαµηλός βαθµός απόδοσης του υπάρχοντος ενεργειακού συστήµατος, εκµετάλλευση των σχετικών κονδυλίων της ΕΕ που γίνεται κύρια για µεµονωµένες επενδύσεις χωρίς αποδεδειγµένο συνολικό αποτέλεσµα, έλλειψη αρχείου ενεργειακών δεδοµένων, αδυναµία παρακολούθησης και ελέγχου εφαρµογής των ισχύοντων νόµων και παντελής απουσία ενεργειακής συνείδησης.

Το εγχείρηµα της εξοικονόµησης ενέργειας είναι αναγκαιότητα για τη χώρα µας, για να αναβαθµίσουµε το δυσµενές περιβάλλον µας, για την ανάπτυξη και για να τεθούν σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές. Οι ήπιες κλιµατικές συνθήκες και η υψηλή ηλιοφάνεια που επικρατούν στη χώρα µας δεν δικαιολογούν τέτοιο υψηλό ποσοστό ενεργειακής κατανάλωσης. Με τη λήψη των κατάλληλων επεµβάσεων στον οικιστικό τοµέα, η κατάσταση µπορεί να είναι αναστρέψιµη, αρκεί να ισχύσουν νέοι περιβαλλοντικοί και ενεργειακοί δείκτες, κριτήρια και παράµετροι που θα επιτρέπουν ευνοϊκές σχέσεις µεταξύ δοµηµένου και ελεύθερου χώρου, ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της λειτουργίας της πόλης και των δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται σ’ αυτήν και ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα ίδια τα κτίρια.

Παράλληλα, µε την εφαρµογή των ΑΠΕ είναι προς το συµφέρον όλων µας να καταναλώνουµε λιγότερη ενέργεια. Τα οφέλη από την εξοικονόµηση ενέργειας µπορούν να µετρηθούν σε ευρώ που κερδίζουµε. Η εξοικονόµηση ενέργειας και η παράλληλη χρήση ΑΠΕ µπορούν να αποτελέσουν τη δικλίδα προς ένα πράσινο µέλλον για τη χώρα µας.

*Πρόεδρος Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου