Ο ρόλος της Ε.Ε., η Λιβύη ως «κλειδί» στην περιοχή και η νέα εποχή 

Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου* 

 

 

Η πρόσφατη αλλαγή σκυτάλης, έστω και με την προσωρινή κυβέρνηση, στην εξαιρετικά ταλαιπωρημένη χώρα της Λιβύης, έχει δημιουργήσει ένα εντελώς νέο σκηνικό στην περιοχή μας, και κυρίως όσον αφορά τις σχέσεις της χώρας με την Ελλάδα, και κατ’ επέκταση με ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι επί δεκαετίας στρατιωτικές συγκρούσεις σε μια χώρα η οποία χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλών εθνοτικών ομάδων έχουν φέρει την απόλυτη καταστροφή, με τις δομές της χώρας να είναι κατά βάση ανύπαρκτες, και να έχουν δώσει την ευκαιρία σε δικτατορικά καθεστώτα όπως αυτά της Τουρκίας να προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την όλη κατάσταση. Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει ένα νέο πεδίο στο οποίο η Ελλάδα με άμεσο και η Κύπρος με έμμεσο τρόπο έχουν έννομα συμφέροντα.  

Σε όλα αυτά ο ρόλος της Ένωσης έχει αυξανόμενη ισχύ, αφού τόσο η γεωγραφική θέση της Ελλάδας η οποία δημιουργεί έννομα, βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, σύνορα με τη Λιβύη, όσο και η ανάγκη για επίτευξη ειρήνης στην περιοχή δίδουν μια νέα δυναμική την οποία καλείται η Ένωση να αναπτύξει. Ο ρόλος της Γαλλίας, ρόλος ο οποίος διαχρονικά ήταν ισχυρός στις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες της Μεσογείου, από τον γειτονικό μας Λίβανο μέχρι και το Μαρόκο, την καθιστά βασικό παίκτη στα νέα δεδομένα. Η προσπάθεια της Τουρκίας να επεκταθεί στη Λιβύη ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τη Γαλλία, δεν είχε αποτελέσματα για την Τουρκία, παρά μόνο οικονομικές απώλειες αφού η «επένδυση» απέτυχε παταγωδώς.  

To εμπόριο μεταξύ της Ένωσης και της Λιβύης αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τα δύο μέρη, το οποίο δεν έχει μόνο οικονομικά οφέλη, αλλά επεκτείνεται και στο πολιτικό πεδίο, και αυτό είναι κάτι το οποίο εντοπίζει η ίδια η Ένωση σε διάφορες αναφορές της. Η Λιβύη αποτελεί το μοναδικό κράτος της Μεσογείου, με εξαίρεση τη Συρία η οποία αντιμετωπίζει ακόμα πιο σοβαρά προβλήματα, η οποία δεν έχει προσχωρήσει σε συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών με την Ένωση, και αυτό φαίνεται ότι είναι επιδίωξη τόσο της Ένωσης όσο και της ίδιας της μεταβατικής κυβέρνησης της χώρας. Οι εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στα δύο μέρη διεκπεραιώνονται κυρίως μέσα από ένα άτυπο πλαίσιο το οποίο όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον, αφού θέματα όπως είναι η Ασφάλεια και Υγιεινή δεν μπορούν να παραβλέπονται από την Ένωση. Το γεγονός ότι η χώρα δεν είναι καν μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), παρά την αίτησή της η οποία εκκρεμεί από το 2004, δηλαδή πολύ πριν από τον εξοστρακισμό και τη δολοφονία του Μουαμάρ Καντάφι, δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα στις εμπορικές και πολιτικές σχέσεις των δύο μερών.  

Η πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς και οι δηλώσεις της μεταβατικής ηγεσίας της χώρας δείχνουν το στίγμα για το πού θα κλείνουν οι σχέσεις των δύο μερών μετά τις εκλογές στη χώρα. Για τη Λιβύη τα κέρδη θα είναι πολλαπλά εάν καταφέρει και θέσει τις σχέσεις της πάνω σε ένα ορθό πεδίο. Οι Άμεσες Επενδύσεις από την Ευρώπη θα είναι τεράστιες αφού η χώρα προσφέρεται για αυτό σε μια σειρά από θέματα όπως είναι οι υποδομές, η εκπαίδευση και η ενέργεια να είναι στην πρώτη γραμμή. Οι εισαγωγές της Ευρώπης από τη Λιβύη ανέρχονται στα περίπου 13 δις ευρώ, κυρίως σε ορυκτά καύσιμα (98,7%). Από την άλλη, η Ευρώπη εξάγει μόνο 3,6 δις ευρώ, κάτι το οποίο σίγουρα δεν μπορεί να την ικανοποιεί. Από την άλλη, για την Ένωση τα κέρδη από την ανάπτυξη των σχέσεων με τη Λιβύη θα είναι επίσης τεράστια, όχι τόσο σε οικονομικό αλλά κυρίως σε πολιτικό επίπεδο. Ο τομέας της Ενέργειας και η ειρήνη στην περιοχή, με τον παράλληλο έλεγχο των μεταναστευτικών ροών από τη χώρα αποτελούν βασικούς άξονες πάνω στους οποίους αναμένεται να επικεντρωθεί η Ένωση για να διασφαλίσει την ανάπτυξη και τον περαιτέρω έλεγχο της περιοχής. Για να γίνει όμως αυτό η Ένωση θα πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αναπτύξει τις υποδομές της χώρας, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για όλες τις εθνοτικές ομάδες, και κυρίως να στηρίξουν δημοκρατικές και διαφανείς διεργασίες οι οποίες θα εξασφαλίζουν τα μακροχρόνια συμφέροντα όλων των πλευρών. Από την άλλη, η Ευρώπη θα βάλει φρένο στις παράλογες επεκτατικές πολιτικές του δικτατορικού καθεστώτος Ερντογάν, το οποίο ονειρεύεται θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία.  

Η Λιβύη αποτελεί κλειδί για την Ένωση, κυρίως σε θέματα ενέργειας και απεξάρτησης από τη Ρωσία. Η Πράσινη Ενέργεια μέσα από την ανάπτυξη τεράστιων Φωτοβολταϊκών Πάρκων στις ερήμους της περιοχής και τη μεταφορά της στην Ευρώπη μπορεί να καταστεί παράγοντας αμοιβαίου κέρδους και για τα δύο μέρη. Η Ένωση οφείλει να αναπτύξει τις σχέσεις της στην περιοχή. Τα κέρδη, κυρίως όσον αφορά την ειρήνευση στην περιοχή, δεν μπορούν να παραγνωριστούν.  

 

 

*Ακαδημαϊκός – Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων  

[email protected]  

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy