Οδοιπορικό μνήμης για την Αμμόχωστο που χάνεται

Πέρασαν 47 ολόκληρα χρόνια από τις 15 Αυγούστου 1974 που η πόλη της Αμμοχώστου παραδόθηκε προδομένη στα τουρκικά στρατεύματα. Το φασιστικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου είχε ήδη ανοίξει τις κερκόπορτες για την τουρκική εισβολή και την ολοκλήρωση του εγκλήματος και της προδοσίας. Είχε προηγηθεί η εγκατάλειψη της πόλης στις 14 Αυγούστου από τις διοικητικές, αστυνομικές και στρατιωτικές Αρχές. Μπροστά στο φόβο από τους βομβαρδισμούς των τουρκικών αεροπλάνων και τη θηριωδία του κατοχικού στρατού, ο κόσμος εγκατέλειπε την πόλη του για να γλιτώσει. Κανένας δεν φανταζόταν ότι η φυγή τους θα διαρκούσε τόσα χρόνια. 47 χρόνια μετά και σε κανένα δεν καταλογίσθηκαν ευθύνες για το έγκλημα και την προδοσία να παραδώσουν αμαχητί την πόλη στον Αττίλα.

 

Tου

Χριστάκη Κουμπάρου*

Στα χρόνια µετά το 1974 το θέµα της Αµµοχώστου αποτέλεσε επανειλημμένα αντικείµενο συζήτησης στο Συµβούλιο Ασφαλείας των Ηνωµένων Εθνών. Τα ψηφίσµατα 550 (του 1984) και 789 (του 1992) αποτελούν µέχρι σήµερα σηµεία αναφοράς για την προτεραιότητα που έπρεπε να τύχει το θέµα επιστροφής και επανεγκατάστασης στην πόλη υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ. Η τουρκική πλευρά συνεχίζει να αρνείται πεισµατικά την εφαρµογή των ψηφισµάτων που θα αποτελούσε ένα θετικό βήµα στην προώθηση µιας δίκαιης υπό τις περιστάσεις λύσης του Κυπριακού.

Η συνέχιση της κατοχής για 47 χρόνια, η αποτυχία κατάληξης σε συµφωνία στο Κραν Μοντανά τον Ιούλη του 2017, έφερε ένα µεγάλο πισωγύρισµα στις πολύχρονες προσπάθειες για λύση του Κυπριακού. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Γ.Γ. του ΟΗΕ ότι τότε βρεθήκαµε πολύ κοντά σε λύση και ότι χάθηκε µια ιστορική ευκαιρία.

Το πλαίσιο Γκουτέρες, για πρώτη φορά, έθεσε προς συζήτηση τα θέµατα εγγυήσεων, επεµβατικών δικαιωµάτων και αποχώρησης στρατευµάτων. Η υπαναχώρηση του Προέδρου Αναστασιάδη από τις συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί µέχρι τότε -κυρίως στο θέµα πολιτικής ισότητας, οι αναφορές για νέο ρεαλισµό, συνοµοσπονδία και λύση δύο κρατών, η εγκατάλειψη των συνοµιλιών (µε στόχο να συσπειρώσει γύρω του όλα τα αντιοµοσπονδιακά στοιχεία ενόψει προεδρικών εκλογών), οδήγησαν σε µια περίπλοκη κατάσταση το πολιτικό µας πρόβληµα.

Η απουσία διαλόγου στα τελευταία 4 χρόνια επέτρεψε να δηµιουργηθούν νέα τετελεσµένα. Η ανοικτή παρέµβαση Ερντογάν, όπως καταγγέλλει η τουρκοκυπριακή αντιπολίτευση, στην εκλογή Τατάρ στην «προεδρία», µαζί µε τις νέες ιδέες και βολιδοσκοπήσεις του Προέδρου Αναστασιάδη είχαν ως αποτέλεσµα στην τελευταία συνάντηση στη Γενεύη να τεθεί και «επίσηµα» στο τραπέζι από τον Ερσίν Τατάρ η λύση δύο κρατών.

Το αφήγηµα Αναστασιάδη για το πώς έχουµε φθάσει µέχρι σήµερα εδώ, όπως επαναλήφθηκε και στην αντικατοχική εκδήλωση του ∆ήµου Αµµοχώστου στις 7 Αυγούστου 2021, δεν γίνεται πλέον πιστευτό από κανέναν που είναι γνώστης του Κυπριακού. Όπως βεβαίωσε πρόσφατα και ο διαπραγµατευτής της πλευράς µας στο Κυπριακό, κ. Α. Μαυρογιάννης, «καλώς ή κακώς δεν είµαστε πάρα πολύ αξιόπιστοι». Η απώλεια αξιοπιστίας δυσκολεύει την πλευρά µας να διεκδικήσει τη βοήθεια του διεθνούς παράγοντα. Αποτέλεσµα είναι οι χλιαρές δηλώσεις καταδίκης των εξαγγελιών της Τουρκίας για το Βαρώσι. Οι όποιες δηλώσεις δεν µετουσιώνονται σε πράξεις για να τεθεί η Τουρκία προ των ευθυνών της για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.

Ούτε η οµοβροντία αντιδράσεων από την τουρκοκυπριακή αντιπολίτευση για την πολιτική Ερντογάν – Τατάρ σχετικά µε το Βαρώσι έχει αξιοποιηθεί από την πλευρά µας. Όπως τονίζουν οι ηγέτες της τ/κ αντιπολίτευσης, µε τις ενέργειες της Τουρκίας και τον επαπειλούµενο εποικισµό της Αµµοχώστου, οι Τ/κ ξεγράφονται. Οι τούρκικοι σχεδιασµοί για την Αµµόχωστο δεν αποδείχτηκαν «µπλόφα», όπως δήλωναν κρατικοί αξιωµατούχοι.

∆ικαιολογηµένος είναι ο θυµός, η πικρία, η απογοήτευση και η αγανάκτηση των Αµµοχωστιανών για την αδράνεια, την έλλειψη σχεδίου δράσης για αντιµετώπιση των τουρκικών ενεργειών από πλευράς της κυβέρνησης Αναστασιάδη. Αποδείχτηκαν στην πράξη κατώτεροι των περιστάσεων για να αποτρέψουν τους τουρκικούς σχεδιασµούς για εποικισµό της πόλης µας. Ο χρόνος τελειώνει. Η πρόταση του ΑΚΕΛ για πρωτοβουλίες που έπρεπε να αναληφθούν από τη δική µας πλευρά για να µη φθάσουµε εδώ που βρισκόµαστε σήµερα, δυστυχώς έχει απαξιωθεί. Επιβάλλεται να γίνουν οι αναγκαίες ενέργειες άµεσα, χθες, όχι αύριο, για να αξιοποιηθούν οι ελάχιστες ελπίδες που αποµένουν για µαταίωση των διχοτοµικών τετελεσµένων.

Η αποτελεσµατική αντιµετώπιση των τουρκικών σχεδιασµών για την Αµµόχωστο θα γίνει µέσα από πρωτοβουλίες της πλευράς µας για επανέναρξη του διαλόγου πάνω σε µια σωστή βάση από το σηµείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, επαναβεβαιώνοντας τις µέχρι τότε συγκλίσεις στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες. Μόνο µε αυτό τον τρόπο θα αποτραπεί η διχοτόµηση και θα σωθεί η Αµµόχωστος. Κρίσιµες οι στιγµές. Ιστορικές οι ευθύνες του Προέδρου.

 

Άρχισε η υλοποίηση των σχεδίων εποικισμού της πόλης

 

 

Η φετινή επέτειος κατάληψης της Αµµοχώστου συµπίπτει µε ένα νέο έγκληµα σε βάρος της πόλης µας. Τη δηµιουργία νέων διχοτοµικών τετελεσµένων και την έναρξη σταδιακού εποικισµού της Αµµοχώστου. Η αλλαγή στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας και η επιβολή από τον κατοχικό ηγέτη Ταγίπ Ερντογάν τού διχοτοµιστή Ερσίν Τατάρ στη «διακυβέρνηση», έδωσαν το έναυσµα για υλοποίηση των σχεδίων εποικισµού της πόλης, µιας πόλης-φάντασµα που για 47 χρόνια παραµένει βουβή και ερειπωµένη.

Οι µπουλντόζες και τα εργοτάξια άρχισαν εδώ και µήνες το έργο του «εξωραϊσµού» και της τουριστικής αξιοποίησης. Το γνωστό κέντρο «Φάληρο», στη θαλάσσια παραλία της Γλώσσας, κατεδαφίστηκε για να ενώσει και να καθαρίσει την παράλια περιοχή. Το ∆ηµοτικό Πάρκο στη Λεωφόρο ∆ηµοκρατίας ανακαινίστηκε, οι πίδακες είναι σε λειτουργία, µαζί και το κιόσκι για τσάι και καφέ, οι δρόµοι ασφαλτοστρώθηκαν και οδηγούν στη Χρυσή Ακτή.

Αυτό το νέο παραλιακό µέτωπο, µήκους 500 µέτρων, µε κρεβατάκια και οµπρέλες, άνοιξε πρόσφατα από τις κατοχικές αρχές σαν συνέχεια της υφιστάµενης παραλίας. Συνεχίζονται οι εργασίες για άνοιγµα της περιοχής δυτικά του Αγίου Νικολάου, ανατολικά του Β’ Γυµνασίου, που γειτνιάζει µε την εκκλησία Αγίας Αικατερίνης και Αγίας Ζώνης. Είναι το µέρος του 3,5 % της περίκλειστης πόλης για το οποίο οι Ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες τους κλήθηκαν να «επιστρέψουν» κάτω από τουρκοκυπριακή διοίκηση.

*Πρώην δημοτικός σύμβουλος Αμμοχώστου