Οι ασθενείς αντιδράσεις εταίρων και συμμάχων

Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου*

Οι συνεχιζόμενες απροκάλυπτες απειλές της Τουρκίας εναντίον των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου προκάλεσαν τις λεκτικές αντιδράσεις τόσο από πλευράς Ε.Ε. όσο και από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών.

Ωστόσο αυτές οι αντιδράσεις δεν είναι τέτοιες, που να δίνουν πραγματικά ένα ισχυρό μήνυμα προς την Τουρκία.

Οι συμπεριφορές της Τουρκίας θα έπρεπε να είχαν ευαισθητοποιήσει έντονα εκείνους, οι οποίοι παρουσιάζονται ως θεματοφύλακες της εφαρμογής του διεθνούς δικαίου και που επαγγέλθηκαν μια νέα τάξη πραγμάτων στηριγμένη στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ως η μοναδική σήμερα υπερδύναμη, θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η ανοχή του ρόλου της Τουρκίας ως του ταραξία και του παράγοντα ανωμαλίας στην περιοχή, θα θέσει μακροπρόθεσμα σε κίνδυνο τα ίδια τα αμερικανικά συμφέροντα.

Γιατί αυτή η ανοχή, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη αυτή ευαίσθητη περιοχή του κόσμου. Ταυτόχρονα θα πρέπει οι Αμερικανοί να κατανοήσουν ότι η ψυχολογία του τρόμου που προσπαθεί η Τουρκία να επιβάλει στην περιοχή δεν μπορεί να γίνει ανεκτή από Ελλάδα και Κύπρο. Το ίδιο ισχύει και για την Ε.Ε. της οποίας Κύπρος και Ελλάδα αποτελούν μέλη. Η αλληλεγγύη της Συνθήκης της Λισαβόνας επιβάλλει έμπρακτη και σαφή καταδίκη των τουρκικών προκλήσεων. Οι περιβόητες κυρώσεις κατά της Τουρκίας περιορίζονται σε επίπεδο  διακηρυκτικό.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα είναι δυνατόν να ανέχονται τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ε.Ε. να συνεχίζονται οι τουρκικές απειλές -από χώρα μέλος του ΝΑΤΟ- με επίκληση του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου; Και είναι δυνατόν μια επίσης χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, όπως είναι η Ελλάδα, να μην προστατεύεται έμπρακτα από τους συμμάχους της;

Στην Κύπρο για δεκαετίες επιζητήσαμε καλόπιστα και διαλλακτικά άρση του σημερινού αδιεξόδου και έμπρακτα αποδείξαμε ότι είμαστε έτοιμοι για έναν έντιμο συμβιβασμό, που δεν θα ισοδυναμεί όμως με υποταγή και αφανισμό. Με πολυετείς διακοινοτικές συνομιλίες, με δύο Συμφωνίες Κορυφής, με αποδοχή όλων των διαδικασιών που πρότειναν τα Ηνωμένα Έθνη, επιδιώξαμε αυτόν το συμβιβασμό, κατά τρόπο όμως που δεν θα ξεπερνούσε τα όρια ασφαλείας για το λαό και τον τόπο μας και θα ήταν σύμφωνος με στοιχειώδεις αρχές δικαιοσύνης.

Όλες οι μέχρι τώρα προσπάθειές μας προσέκρουσαν στο τείχος της τουρκικής αδιαλλαξίας και της τουρκικής διχοτομικής πολιτικής. Η καλή μας πίστη και καλή θέληση όχι μόνο δεν βρήκαν καμιά ανταπόκριση, αλλά εκλαμβάνονται και σαν αδυναμία, η οποία μπορεί να μας οδηγεί σε ανεξάντλητες υποχωρήσεις.

Και ενώ η Τουρκία συνεχίζει την αδιάλλακτη συμπεριφορά της στο Κυπριακό, προχώρησε επιπρόσθετα και στην παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου στην αιγιαλίτιδα της ζώνη και στην ΑΟΖ, σε πλήρη περιφρόνηση της διεθνούς σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982. Και στην Ελλάδα απροκάλυπτα διατυπώνονται απειλές από την Τουρκία για σφετερισμό των θαλάσσιων δικαιωμάτων της ή για διάλογο υποταγής στις εξωφρενικές αξιώσεις της.

Η μέχρι τώρα αντίδραση των εταίρων μας, και στην περίπτωση της Ελλάδας και των συμμάχων της, εξαντλείται σε ανέξοδες λεκτικές καταδίκες. Ας μην αναμένουν είτε οι ΗΠΑ, είτε οι Ευρωπαίοι εταίροι μας ότι στο βωμό της διατήρησης ομαλών σχέσεων με την Τουρκία, η Ελλάδα θα είναι δυνατόν να δεχθεί καταπάτηση της κυριαρχίας της και η Κύπρος τη θυματοποίησή της. Όσο γρηγορότερα το κατανοήσουν, τόσο το καλύτερο θα είναι για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή.

 

Σημ.: Η διεθνής σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, συνομολογήθηκε υπό την εποπτεία και την ευθύνη του ΟΗΕ. Ως εκ τούτου το Συμβούλιο Ασφαλείας του Διεθνούς Οργανισμού έχει αυξημένη ευθύνη να την προασπίζεται και να λαμβάνει θέση, όταν υπάρχουν απόπειρες παραβίασης και καταστρατήγησής της.

 

*Τέως Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων