Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*
Στην πρόσφατη ετήσια έκθεση του διεθνώς αναγνωρισµένου κύρους οργανισµού Transparency International για το επίπεδο ∆ιαφθοράς για το 2020, γίνεται αναφορά για 180 κράτη. Για µια σειρά από άλλα δεν υπάρχουν στοιχεία, αφού η πολιτική κατάσταση που επικρατεί, ενίοτε και λόγω πολεµικών συρράξεων, δεν αφήνει περιθώρια για ανάκτηση ελάχιστα αξιόπιστων δεδοµένων.
Η έκθεση αποτελεί ίσως την πιο αξιόπιστη πηγή δεδοµένων για χρήση τόσο από τα ίδια τα κράτη για βελτίωση των επιδόσεών τους, όσο και από τους θεσµικούς επενδυτές για το πού θα επενδύσουν τα κεφάλαιά τους.
Για µια ακόµη χρονιά, στην πρωτοπορία, ως η πιο διαφανείς χώρες, βρίσκονται οι ∆ανία και Νέα Ζηλανδία, οι οποίες µε 88/100 έχουν καταφέρει όχι απλά να διατηρηθούν στην πρώτη θέση, αλλά και να αυξήσουν τη βαθµολογία τους από το 2019, που ήταν και για τα δύο κράτη 87/100. Τα δύο αυτά κράτη αποτελούν για χρόνια παράδειγµα για τον υπόλοιπο πλανήτη και σε καµιά περίπτωση δεν µπορεί να θεωρηθεί τυχαίο ότι παρά το µικρό σχετικά µέγεθός τους σε πληθυσµό, έχουν διαχρονικά εξαιρετικά οικονοµικά αποτελέσµατα.
Παράλληλα, βρίσκονται στη 2η (∆ανία) και 3η (Νέα Ζηλανδία) θέση του Παγκόσµιου ∆είκτη Ειρήνης, ο οποίος αναπτύσσεται από το Institute for Economics & Peace. Είναι εξαιρετικά σηµαντικό να αναφερθεί ότι στην πρώτη δεκάδα µε τις πιο διαφανείς χώρες του πλανήτη βρίσκονται και οι τέσσερις µεγάλες χώρες της Σκανδιναβίας (∆ανία, Φινλανδία, Σουηδία, Νορβηγία) µε επιδόσεις που βρίσκονται πολύ κοντά στις πρώτες δύο χώρες.
Είναι σηµαντικό να γίνει κατανοητή η σηµασία του ∆είκτη ∆ιαφθοράς, αφού οι αναφορές του οργανισµού Transparency International έχουν τεράστια επίδραση στις αποφάσεις τόσο των κρατών, για τη σύναψη διακρατικών συµφωνιών σε όλα τα επίπεδα, όσο και επενδυτών, οι οποίοι επιζητούν ένα ασφαλές και δίκαιο πολιτικό περιβάλλον.
Είναι αντιληπτό ότι σε ένα παγκοσµιοποιηµένο οικονοµικό περιβάλλον, όπου τα οικονοµικά αλλά και φυσικά σύνορα µεταξύ κρατών σµικρύνονται συνεχώς, η επίδραση της συγκεκριµένης έκθεσης αποκτά ολοένα και µεγαλύτερη σηµασία. Σε συνάρτηση µε µια σειρά από άλλες αξιόπιστες αξιολογήσεις, δηµιουργούν ένα εξαιρετικά περίπλοκο σύστηµα, το οποίο θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη.
Όσον αφορά την Κυπριακή ∆ηµοκρατία, η αξιολόγηση 57/100 δεν αποτελεί σε καµιά περίπτωση στοιχείο υπερηφάνειας. Η κατρακύλα, τόσο στην αξιολόγηση όσο και στη θέση που καταλαµβάνουµε τα τελευταία χρόνια, αποτελεί σηµαντικό πλήγµα στην προσπάθειά µας να αναπτύξουµε την οικονοµία. Σηµαντικό µέρος των θεσµικών επενδυτών λαµβάνουν σοβαρά υπόψη τα αποτελέσµατα αυτά και αν δεν µπορούµε να το αντιληφθούµε, αν δεν µπορούµε να κατανοήσουµε το µέγεθος αλλά και την πηγή των προβληµάτων, τότε σε καµιά περίπτωση δεν θα καταφέρουµε να τα επιλύσουµε.
Για να µπορέσουµε να αντιληφθούµε το µέγεθος της πτώσης µας: το 2012, οπότε και ήταν µια εξαιρετικά καλή χρονιά για τη χώρα µας όσον αφορά τη διαφθορά, ήµασταν στην 29η θέση µε αξιολόγηση 62/100. Μόλις οκτώ χρόνια µετά έχουµε χάσει 17 ολόκληρες θέσεις και πέντε µονάδες από την αξιολόγηση. Επίσης, το 2012 η χώρα µας βρισκόταν στη 12η θέση των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρκετά πιο ψηλά από τον µέσο όρο, ενώ τη συγκεκριµένη στιγµή βρισκόµαστε στη 16η θέση, µε αξιολόγηση αρκετά πιο χαµηλή από τον µέσο όρο. Όλα αυτά αποτελούν σηµαντικά στοιχεία, τα οποία δεν µπορούν να µην αποτελέσουν σηµείο προβληµατισµού για το πού οδηγείται η χώρα τα επόµενα χρόνια, τα οποία θα είναι ιδιαίτερα κρίσιµα για την παγκόσµια οικονοµία.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναµένεται η Έκθεση του Transparency International για το 2021, λόγω της εµπλοκής του ονόµατος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας σε θέµατα ξεπλύµατος βρόµικου χρήµατος και του πρόσφατου ψηφίσµατος του Ευρωκοινοβουλίου, όπου εµπλέκεται το όνοµα του ίδιου του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας. Όλα αυτά θα ληφθούν σοβαρά υπόψη και είναι σίγουρο ότι η επόµενη αξιολόγηση θα είναι ιδιαίτερα σκληρή µε δυσµενή αποτελέσµατα, σε µια περίοδο που η χώρα περνά µέσα από ένα τεράστιο κύµα πανδηµίας, οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις, αλλά και τεράστια φυγή του µεγαλύτερου µας πλούτου, αυτού των νέων µας, οι οποίοι, µη αντέχοντας την κατάσταση, ψάχνουν για καλύτερες λύσεις σε άλλες χώρες.
Η έκθεση του Transparency International θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Οι πραγµατικές άµεσες ξένες επενδύσεις µειώνονται και σε καµιά περίπτωση δεν µπορούµε να επικαλεστούµε το πρόγραµµα παραχώρησης διαβατηρίων ως βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη.
Οι προκλήσεις είναι τεράστιες και το κράτος έχει την ευθύνη να καθαρίσει το όνοµα της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και να δηµιουργήσει ένα σύγχρονο οικονοµικό περιβάλλον. Αν έχουµε την ψευδαίσθηση ότι ζούµε µόνοι µας και κανείς δεν αντιλαµβάνεται το τι πραγµατικά γίνεται στον τόπο µας, τότε µάλλον δεν έχουµε ελπίδα σωτηρίας. ∆εδοµένου ότι η οικονοµική µας ευρωστία επηρεάζει και τις όποιες ελπίδες έχουν µείνει για το Κυπριακό, τότε η αλλαγή πλεύσης αποτελεί µονόδροµο.
* Ακαδηµαϊκός – Σύµβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων, [email protected]
Aκολουθήστε μας στο Google News
